Số lượng người mắc chứng trầm cảm ngày càng gia tăng tại Việt Nam. (Ảnh: Shutterstock)
Năm 2020, trầm cảm là căn bệnh thứ hai gây hại đến sức khỏe của con người chỉ sau tim mạch. Trong đó trầm cảm ở Việt Nam hiện nay đang có chiều hướng gia tăng đặc biệt là trong giới trẻ. Số liệu được ước tính bởi Tổ chức Y tế thế giới (WHO).
Rối loạn trầm cảm thường được điều trị bằng thuốc và các liệu pháp tâm lí. Thay đổi lối sống bao gồm cả việc thay đổi chế độ ăn uống, bổ sung một số loại chất cũng giúp ích cho những người bị trầm cảm. Nghiên cứu cho thấy rằng vitamin, khoáng chất và thảo mộc có hiệu quả trong việc cải thiện các triệu chứng trầm cảm.
Omega-3
Năm 2020, một nghiên cứu dựa trên 638 phụ nữ đã được công bố tại Thư viện Y học Quốc gia Hoa Kỳ. Nó cho thấy Omega-3 giúp cải thiện đáng kể các triệu chứng trầm cảm ở phụ nữ mang thai và sau sinh.
Một đánh giá khác của 26 nghiên cứu bao gồm 2161 người tham gia. Cho thấy chất bổ sung Omega-3 có tác dụng tích cực trong điều trị chứng trầm cảm. Các nhà nghiên cứu cho biết công thức Omega-3 chứa 60% EPA trở lên, với liều lượng 1 gram/ngày là hiệu quả nhất.
Tuy nhiên, một nghiên cứu năm 2019 chỉ ra Omega-3 không làm giảm các triệu chứng trầm cảm ở trẻ em và thanh thiếu niên rối loạn trầm cảm nặng. Vẫn cần tìm hiểu thêm về loại chất này để đi tới một kết luận toàn diện hơn.
NAC (N-acetylcysteine)
NAC là tiền thân của các axit amin L-cysteine và Glutathione. Glutathione lại là một trong những chất chống oxy hóa quan trọng nhất cơ thể. Nó giúp điều chỉnh tình trạng viêm và bảo vệ tế bào chống lại tác hại của quá trình oxy hóa.
Uống NAC mang lại một số lợi ích sức khỏe. Bao gồm việc tăng cường mức glutathione trong cơ thể.
Nghiên cứu chỉ ra rằng người trầm cảm có mức độ cytokine gây viêm cao hơn người thường. Ví dụ như protein phản ứng C, interleukin-6 và yếu tố hoại tử khối u-alpha. Dùng NAC giúp giảm viêm và bớt các triệu chứng trầm cảm.
Tóm lại, điều trị bằng NAC làm giảm đáng kể các triệu chứng trầm cảm. Đồng thời cải thiện chức năng ở những người bị trầm cảm so với điều trị bằng giả dược. Các chất bổ sung NAC thường an toàn và dung nạp tốt vào cơ thể.
Saffron (Nhuỵ hoa nghệ tây)
Nhuỵ hoa nghệ tây chứa nhiều hợp chất chống oxy hóa. Bao gồm cả carotenoid crocin và crocetin.
Các nghiên cứu quan sát thấy rằng Saffron làm tăng mức độ serotonin. Đây là chất dẫn truyền thần kinh thúc đẩy tâm trạng trong não. Dù chưa biết chính xác quá trình này hoạt động như thế nào, nhưng người ta cho rằng Saffron ức chế tái hấp thu serotonin. Do đó giữ nó trong não lâu hơn.
Một phân tích thử nghiệm ngẫu nhiên có đối chứng cho thấy rằng việc bổ sung Saffron làm giảm đáng kể các triệu chứng trầm cảm so với điều trị giả dược. Bổ sung Saffron có hiệu quả tương tự như thuốc chống trầm cảm tự việc giảm các triệu chứng.
Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu thừa nhận rằng cần có những thử nghiệm lớn với thời gian theo dõi dài hơn để đánh giá tốt nhất khả năng của Saffron trong việc hỗ trợ điều trị trầm cảm.
Vitamin D
Vitamin D là một chất đóng vai trò thiết yếu trong cơ thể. Nghiên cứu cho thấy những người trầm cảm có mức vitamin D thấp hơn so với dân số chung.
Vitamin D có thể chống lại trầm cảm thông qua một số cơ chế. Bao gồm giảm viêm, điều chỉnh tâm trạng và chống lại rối loạn chức năng nhận thức thần kinh.
Các nghiên cứu chỉ ra rằng bổ sung vitamin D có lợi cho những người bị trầm cảm. Tuy nhiên, cần phải nghiên cứu thêm trước khi nó có thể được quy định như một phương pháp điều trị tiêu chuẩn cho bệnh trầm cảm.
Rhodiola (Cây rễ vàng)
Rhodiola là một loại thảo mộc mang lại nhiều lợi ích cho sức khoẻ. Chúng giảm các triệu chứng trầm cảm. Giúp cơ thể thích nghi với các tình huống căng thẳng. Loại thảo mộc này có thể phát huy tác dụng chống trầm cảm thông qua khả năng tăng cường giao tiếp tế bào thần kinh. Đồng thời giảm hoạt động quá mức của trục dưới đồi – tuyến yên – thượng thận (HPA).
Trục HPA là một hệ thống phức tạp điều chỉnh phản ứng căng thẳng của cơ thể bạn. Nghiên cứu cho thấy sự hoạt động quá mức của trục HPA có thể liên quan đến chứng trầm cảm nặng.
Một nghiên cứu đã so sánh tác dụng của Rhodiola với Sertraline thuốc chống trầm cảm thường được kê đơn. Nghiên cứu đã chỉ định ngẫu nhiên 57 người được chẩn đoán mắc bệnh trầm cảm để nhận Rhodiola hoặc Sertraline giả dược trong 12 tuần.
Kết quả cho thấy Rhodiola kém hiệu quả hơn Sertraline. Tuy nhiên nó lại tạo ra ít tác dụng phụ hơn hẳn. Khảo sát khác cho thấy rằng kết hợp Rhodiola và Saffron làm giảm đáng kể các triệu chứng trầm cảm. Giảm lo lắng ở người lớn bị trầm cảm nhẹ đến trung bình sau 6 tuần.
(Còn tiếp)
Tiếp Thị Gia Đình
