Văn hóa đốt vàng mã là một trong những phong tục lâu đời nhất của người Việt Nam. Tục lệ này bắt nguồn từ quan niệm xa xưa, rằng chết không phải kết thúc cuộc đời mà là sự mở đầu cho một cuộc sống khác. Vàng mã tượng trưng cho những đồ vật có giá trị (tiền bạc, quần áo, nhà cửa, xe cộ…), được đốt với mục đích gửi cho người đã khuất, để họ sử dụng ở thế giới bên kia. Như vậy, người Việt quan niệm vàng mã tượng trưng cho mối liên hệ giữa sự sống và cái chết.
Tranh cãi về việc ra quy định cấm đốt vàng mã
Song song với những giá trị tinh thần tốt đẹp, phong tục này gây tranh cãi trong xã hội hiện đại. Nhiều ý kiến cho rằng cần loại bỏ hủ tục này bởi đốt vàng mã không chỉ tăng ô nhiễm môi trường mà còn gây lãng phí cho xã hội.
Thêm nữa, nhiều người lại có niềm tin mù quáng rằng tặng cho người âm của cải vật chất, vàng, đô la thì sẽ được người âm cho lại những thứ tương tự. Đến các đền chùa, người ta thi nhau đốt vàng mã. Lễ của người này phải nhiều hơn người khác, để van xin cầu khấn thêm phần linh nghiệm. Như vậy, mục đích cuối cùng chẳng khác nào là mặc cả với thánh thần.
Đốt vàng mã sai quy định trong chung cư sẽ bị xử lý hình sự
Theo Luật sư Nguyễn Văn Cường (Đoàn Luật sư Hà Nội) việc “Đốt vàng mã, đốt lửa trong nhà chung cư, trừ địa điểm được đốt vàng mã theo quy định tại nhà chung cư” là hành vi bị cấm (được quy định tại Điều 2 Phụ lục 1 ban hành kèm theo Thông tư số 02/2016/TT-BXD ngày 15.2.2016 của Bộ trưởng Bộ Xây dựng). Trường hợp vi phạm, cá nhân thực hiện hành vi có thể bị xử lý:
Xử phạt hành chính: từ 100 nghìn đồng đến 5 triệu đồng theo quy định tại Điều 33 Nghị định số 167/2013/NĐ-CP.
Có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự: Nếu gây thiệt hại cho tài sản của người khác trị giá từ 100 triệu đồng đến dưới 500 triệu đồng thì bị phạt cảnh cáo hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 2 năm. Nếu thiệt hại từ 500 triệu đồng trở lên thì bị phạt cải tạo không giam giữ 2 – 3 năm hoặc phạt tù 3 tháng – 2 năm.
Nếu xảy ra thương vong có thể bị phạt tù 1 – 10 năm theo Điều 128 Bộ luật hình sự 2015 (được sửa đổi, bổ sung năm 2017).
Vậy, đốt vàng mã ở chung cư cần tuân thủ nguyên tắc gì?
1. Không lén lút đốt ở những khu vực ít người qua lại như cầu thang thoát hiểm, cuối hành lang, hoặc thậm chí trong căn hộ mình ở. Chỉ một phút lơ là cũng có thể dẫn tới hiểm họa khôn lường.
2. Các chung cư mới đều bố trí đặt lò đốt vàng mã ở một nơi cụ thể trong khuôn viên sân bãi, bạn cần đến đó để đốt mỗi khi có nhu cầu.
3. Trong trường hợp chung cư không bố trí lò công cộng, hãy đốt trong 1 chậu/xô kim loại. Bạn thực hiện công khai ở khoảng sân trống, không gần khu vực dễ cháy nổ hay bãi xe. Thậm chí, nếu cần thiết, bạn nên thông báo với ban điều hành chung cư về việc này để có sự chuẩn bị, đề phòng những rủi ro.
4. Khi đốt phải có người trông coi, đảm bảo tàn lửa tắt hẳn để tránh nguy cơ hỏa hoạn.
Bài: Thu Hà
Tiếp Thị Gia Đình