Thực phẩm chức năng có giúp tăng hệ miễn dịch vào mùa đông?

(Ảnh: Shutterstock)

Theo nghiên cứu từ Fortune Business Insights, doanh số của thực phẩm chức năng giúp tăng cường hệ miễn dịch được dự đoán sẽ tăng từ 16 tỷ đô-la Mỹ trong năm 2019 lên 29 tỷ đô-la Mỹ trong năm 2027 bởi tác động của đại dịch Covid–19. Nhưng liệu rằng thực phẩm chức năng có giúp cơ thể chúng ta chống lại bệnh tật hoàn toàn?

Không loại thuốc nào có thể bảo vệ hệ miễn dịch hoàn toàn

Barry Fox, bác sĩ, chuyên gia về bệnh truyền nhiễm của Trường học Y khoa và Sức khỏe cộng đồng Đại học Wisconsin cho biết, không hề có một loại thuốc nào có thể bảo vệ hệ miễn dịch hoàn toàn.

Chế độ ăn uống lành mạnh, ngủ đủ giấc và thường xuyên tập thể dục thể thao mới là cách tăng cường hệ miễn dịch, cùng với những bài tập tốt cho tinh thần khác như thiền và yoga.

Bên cạnh đó, việc sản xuất, kinh doanh thực phẩm chức năng chưa được kiểm soát chặt chẽ; không chỉ tại Việt Nam mà còn ở nhiều quốc gia khác. Tại Mỹ, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) chỉ xem một loại thực phẩm chức năng là bất hợp pháp khi nó không chứa các thành phần ghi trên bao bì hoặc chứa các thành phần có hại. Điều này có nghĩa rằng, sản phẩm mà bạn mua có thể chứa rất ít thành phần dinh dưỡng so với quảng cáo.

Nên bổ sung vitamin và khoáng chất từ thực phẩm

Năm 2019, các giáo sư tại khoa Khoa học Dinh dưỡng của Đại học Tuft (Mỹ) đã thực hiện một nghiên cứu về lợi ích của các loại vitamin và khoáng chất. Cuộc nghiên cứu này có sự tham gia của hơn 27.000 người trưởng thành. Kết quả cho thấy, vitamin A, K, magie và kẽm chỉ có tác dụng ngăn ngừa bệnh tim mạch và đột quỵ khi chúng được bổ sung từ thực phẩm. Thậm chí, bổ sung canxi từ thực phẩm chức năng quá liều còn có thể tăng nguy cơ tử vong. Do đó, các chuyên gia khuyên rằng chúng ta nên nạp vitamin từ thực phẩm hàng ngày hơn là từ thực phẩm chức năng.

Tuy vậy, một vài loại thực phẩm chức năng có thể giúp giảm các triệu chứng bệnh. Bác sĩ Barry Fox cho biết, nếu chúng ta uống vitamin C hoặc D hoặc một loại thực phẩm chức năng nào khác và không có tác dụng phụ gì, đó có thể là dấu hiệu cho thấy nó có tác dụng tốt đối với sức khỏe của bạn.

Những điều cần biết về các loại vitamin và chiết xuất thực vật trong thực phẩm chức năng

Vitamin E

(Ảnh: Shutterstock)

Vitamin E cho thấy nhiều hứa hẹn trong việc cải thiện hệ miễn dịch ở người lớn tuổi. Theo kết quả nghiên cứu tại một viện dưỡng lão ở Mỹ, vitamin E giúp nhiều người già ở đây khỏe mạnh hơn vào mùa đông. Giáo sư Simin Nickbin Meydani – Giám đốc Viện nghiên cứu dinh dưỡng hệ miễn dịch của Đại học Tufts cũng cho biết, những người nạp thực phẩm chức năng chứa vitamin E với liều lượng 200 IU/ngày trong một năm ít mắc các bệnh truyền nhiễm qua đường hô hấp, trong đó có bệnh cảm cúm.

Kẽm

Không hề có dữ liệu nào ghi nhận kẽm có thể ngăn bệnh cảm. Nhưng một vài trường hợp nghiên cứu ngẫu nhiên cho thấy kẽm có thể rút ngắn thời gian mắc bệnh cảm. Những người nạp kẽm thường xuyên cũng có tỷ lệ hồi phục bệnh cảm cao hơn 30 – 40%. Tuy nhiên, bạn cần bổ sung 80 – 100mg chất này mỗi ngày mới phát huy tác dụng. Ngoài ra, còn có nghiên cứu cho thấy kẽm có thể giảm nguy cơ mắc bệnh viêm phổi ở người già.

Probiotic (Lợi khuẩn)

Nhiều nghiên cứu cho thấy probiotic có lợi cho hệ miễn dịch. Khi chọn thực phẩm chức năng chứa probiotic, tiến sĩ Tracey J. Smith khuyên chúng ta nên tìm sản phẩm chứa Lactobacillus rhamnosus và Bifidobacterium animalis lactis. Hai lợi khuẩn này giúp giảm triệu chứng bệnh cảm bằng cách ngăn chặn các phản ứng viêm trong cơ thể. Nhưng nếu bạn mắc bệnh mạn tính thì nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng.

Chiết xuất từ quả cơm cháy đen (Elderberry)

Chiết xuất từ quả cơm cháy đen được cho là có thể rút ngắn thời gian mắc bệnh cúm. Trong một nghiên cứu, những người mắc bệnh cúm uống xi-rô quả này 4 lần/ngày trong 5 ngày đều hồi phục nhanh hơn so với những người uống giả dược. Liều lượng là 15ml, tương đương 3 muỗng cà phê. Tuy nhiên, những người mắc Covid-19 không nên dùng thực phẩm chức năng từ loại quả này. Bởi các chuyên gia lo ngại nó có thể tăng nguy cơ mắc “bão cytokine”.

Echinacea (Hoa cúc tím)

thực phẩm chức năng chiết xuất hoa cúc tím

(Ảnh: Shutterstock)

Công dụng của hoa cúc tím vẫn còn gây nhiều tranh cãi. Nhưng các kết quả từ những nghiên cứu khác nhau cho thấy tác dụng của nó phụ thuộc vào liều lượng và phần nào của hoa này được dùng để làm thực phẩm chức năng. Thậm chí là thời điểm mà nó được trồng và thu hoạch. Hoa cúc tím có tác dụng ngừa bệnh cảm nếu chúng ta nạp 3 lần/ngày khi khỏe mạnh. Không chỉ vậy, nó còn có thể rút ngắn thời gian mắc bệnh nếu chúng ta bổ sung 5 lần/ngày. Những người đang bị cảm dùng hoa cúc tím cũng ít phải dùng thuốc giảm đau hơn.

Vitamin C

Vitamin C bấy lâu nay nổi tiếng với tác dụng trị cảm cúm. Theo một nghiên cứu được lưu trữ trong Trung tâm dữ liệu y học Cochrane, vitamin C không thể ngăn ngừa các bệnh về đường hô hấp. Nhưng nó có thể rút ngắn thời gian mắc bệnh. Trong nghiên cứu, các đối tượng uống 1g vitamin C mỗi ngày. Kết quả là, thời gian mắc bệnh ở người trưởng thành giảm 8%, còn ở trẻ em giảm 14%.

Chiết xuất từ quả cơm cháy đen (Elderberry) Chiết xuất từ quả cơm cháy đen được cho là có thể rút ngắn thời gian mắc bệnh cúm. Trong một nghiên cứu, những người mắc bệnh cúm uống xi-rô quả này 4 lần/ngày trong 5 ngày đều hồi phục nhanh hơn so với những người uống giả dược. Liều lượng là 15ml, tương đương 3 muỗng cà phê. Tuy nhiên, những người mắc Covid-19 không nên dùng thực phẩm chức năng từ loại quả này. Bởi các chuyên gia lo ngại nó có thể tăng nguy cơ mắc “bão cytokine”.

Glutathione

Chất chống oxy hóa glutathione được sản sinh một cách tự nhiên trong cơ thể, giúp chống lão hóa da. Nó còn giúp tăng số lượng tế bào bạch huyết. Đây là một loại tế bào máu đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường hệ miễn dịch. Nhưng các nhà khoa học cần nhiều nghiên cứu hơn nữa để biết được liệu glutathione có thật sự ngăn ngừa được bệnh tật hay không.

Bài: Duyên Trần
Tiếp Thị Gia Đình