Trong tác phẩm Sherlock Holmes, đại văn hào Arthur Conan Doyle có đề cập đến một câu lạc bộ dành cho những quý ông lịch lãm nhất London thời bấy giờ tên là Diogenes. Được lập nên bởi người anh trai tài hoa của Sherlock Holmes, tiêu chí của câu lạc bộ là hạn chế tối đa mọi giao tiếp bằng âm thanh giữa các thành viên, đồng thời cung cấp cho các quý ông quyền lực một chốn để tĩnh tâm và thư giãn. Trong thế giới của Conan Doyle, câu lạc bộ Diogenes tồn tại như một pháo đài, một thành trì vững chải của sự im lặng, nơi người ta chiêm nghiệm và tĩnh tại, nơi chỉ có mùi trà, mùi xì-gà đắt tiền và tri thức chảy tràn trong không gian. Tôi chợt nghĩ, khi xã hội ngày càng xô bồ và chật chội, phải chăng mỗi chúng ta đều cần có một câu lạc bộ Diogenes tĩnh lặng cho riêng mình?
Tĩnh lặng là niềm kiêu hãnh, là sức mạnh, là đức hạnh cả đời hàm dưỡng
Từ khi đi học cho đến lúc bước vào đời, phần lớn xã hội và thầy cô đều dạy tôi cách giao tiếp sao cho linh hoạt và khéo léo. Chúng ta đã lớn lên mà quên đi cốt lõi của sự sống chính là những khoảnh khắc im lặng. Khi tôi đến những nơi chốn nổi tiếng trong thành phố, tôi bắt gặp và nghe thấy những thanh âm ồn ào đến choáng váng. Người ta rôm rả trò chuyện, tiếng cười nói, tiếng động cơ xe máy, tiếng hằng hà sa số những tạp âm quyện vào nhau tạo nên một không gian lúc nào cũng chực chờ để bị âm thanh nuốt chửng.
Tôi từng nghe nhiều người bảo rằng những nơi yên tĩnh thật nhàm chán và u buồn. Lạ lùng thay, họ tìm đến những xô bồ, phù phiếm để giải trí và xem đó như một cách tồn tại. Hầu hết chúng ta đều đang sống mà quên đi vẻ đẹp ban sơ nhất của vũ trụ: sự bình lặng khi ngắm mặt trời mọc ở phương Đông, giọt sương đọng trên lá sau một đêm dài, thanh âm của đất trời khi ngày sắp tàn, nhịp tim nhẹ nhàng đập trong lồng ngực thay cho lời chưa nói…
Thật dễ dàng để bạn tìm đến một nơi đông vui, náo nhiệt. Nhưng những chốn thanh tịnh và yên tĩnh nhất, thường phải dùng tiền hoặc rất nhiều tiền mới có thể tiếp cận. Tôi từng nghe một anh bạn quản lý khách sạn kể rằng, khách sạn năm sao ngoài các tiêu chuẩn đẹp, sạch, thơm… thì điều kiện tiên quyết là tuyệt đối cách âm. Chỉ cần một lời phàn nàn phòng không đủ yên tĩnh, khách sạn đó có thể mất hết thứ hạng chỉ sau một đêm.
Vậy đấy, chúng ta thường tìm đến những nơi náo nhiệt, nhưng đẳng cấp xã hội lại được định nghĩa bằng sự yên tĩnh. Trường học và xã hội dạy chúng ta cách kết nối bằng âm thanh, nhưng cuộc đời và năm tháng mới là người thầy dạy chúng ta về một trong những điều khó hàm dưỡng nhất của mỗi cá nhân: sự điềm tĩnh.
Khi sự tĩnh lặng của vạn vật xung quanh dần ít đi, sự tĩnh lặng trong lòng người lại càng quý giá hơn. Cuộc sống hiện đại với thước đo tốc độ khiến người ta ganh đua một cách vồ vập, gấp gáp. Họ không còn đủ thời gian để bình tâm và điều chỉnh cảm xúc, từ đó trở nên lo lắng, bực dọc, nóng nảy và tự giày vò mình bằng những sân si vô nghĩa.
Sự ồn ào, náo nhiệt có thể lan toả niềm hưng phấn, nhưng chỉ có tĩnh lặng mới hình thành và dung dưỡng trong ta khí chất điềm đạm. Nếu cơn giận dữ là dầu đổ vào lửa, thì đức tính khiêm nhường như một làn nước mát, xua tan mọi buồn phiền trong tâm thế an nhiên. Tĩnh lặng cho ta nhiều thời gian hơn để suy nghĩ, nhiều lựa chọn hơn để cân nhắc và nhiều chiêm nghiệm hơn để biết điều gì mới thực sự quan trọng. Tận hưởng tĩnh lặng chính là quá trình chúng ta tự mình tìm lại sự cân bằng, để dẫu cuộc đời có vạn biến khôn lường, ta vẫn có thể bình tĩnh ứng phó.
Lối sống bình lặng không có nghĩa là thờ ơ, càng không phải là nhu nhược. Dục tốc bất đạt, sự tĩnh tại tạo ra tâm lực để chúng ta suy nghĩ thấu đáo và xử thế đúng đắn. Lấy nhu thắng cương, lấy tĩnh chế động là loại sức mạnh phi thường mà những kẻ xốc nổi không bao giờ có được. Tôi tin rằng giữa những ồn ào và cạnh tranh gay gắt này, phần thắng thực sự luôn thuộc về những con người điềm tĩnh.
Ta dại, ta tìm nơi vắng vẻ
Người khôn, người đến chốn lao xao
(Nguyễn Bỉnh Khiêm)
Bạn còn nhớ những câu thơ này chứ? Lần cuối bạn cảm thấy trái tim mình tĩnh lặng là khi nào? Trong thế giới vốn dĩ đã quá nhiều thanh âm này, xin đừng quên đi những khoảng lặng trong đời. Tôi vẫn nghĩ, tĩnh lặng tựa như đóa hoa quỳnh, sự kiêu hãnh chỉ bung nở trong một thoáng giây, nhưng vẻ đẹp thì còn lưu luyến mãi.
Bài: Dao Ninh
Tiếp Thị Gia Đình
