Chiều nay, Trọng tài Thường trực Quốc tế tại Hague đã xử Trung Quốc thua Philippines trong vụ kiện tranh chấp quyền sở hữu “đường lưỡi bò”, một khu vực rộng lớn trên biển Đông. Toà án kết luận Trung Quốc không có bất cứ chứng cứ hợp luật nào cho thấy quốc gia này được “quyền lịch sử” sở hữu cả khu vực rộng lớn này mà họ gọi là biển Nam Trung Quốc. Toà án quốc tế tại Hague cũng tuyên bố Trung Quốc đã vi phạm chủ quyền quốc gia của Philippines, đồng thời phá hoại rạn san hô biển vì xây dựng các đảo nhân tạo ở khu vực này.
Một số phán quyết quan trọng nhất của Trọng tài Thường trực Quốc tế gồm:
– Ngư dân của cả Trung Quốc và Philippines đều có quyền đánh cá ở khu vực bãi cạn Scarborough đang tranh chấp. Trung Quốc không có quyền hạn chế đánh cá trong khu vực này.
– Trung Quốc đã huỷ hoại các đặc điểm thiên nhiên của khu vực, chứng cứ của việc tranh chấp.
– Việc có những người tạm thời sử dụng khu vực trên mặt biển không có nghĩa là khu vực này có dân cư ở – chứng cớ quan trọng để xác nhận quyền sở hữu 200 hải lý mặt biển của bất cứ quốc gia nào. Vì thế, Trung Quốc không có “quyền sở hữu do lịch sử” ở Biển Đông.
Trung Quốc tuyên bố phán xét này là không có cơ sở và họ sẽ không tuân thủ quyết định của toà án. Tờ Thông tấn xã Xinhua viết: “Do việc các trọng tài không có quyền hành pháp, phán quyết này là vô giá trị”. Việc Trung Quốc thua Philippines sẽ đem lại cho họ những thiệt hại lớn về kinh tế. Họ tranh giành khu vực biển này lâu nay vì ở đây rất giàu tài nguyên khoáng sản, hải sản, đồng thời lại là một trong những đường biển nhộn nhịp nhất thế giới.
Nên biết Trung Quốc tuyên bố không tôn trọng quyết định của toà án tại Hague là phạm luật, bởi trước đây quốc gia này đã ký văn bản xác nhận tôn trọng Công ước về Luật Biển của Đại hội đồng Liên hiệp quốc (UNCLOS). Theo luật quốc tế, tất cả các quốc gia đã ký kết tôn trọng bộ luật này đều phải tuân theo phán xử của Trọng tài Quốc tế, vì thế quyết định của trọng tài lần này có hiệu lực hoàn toàn về mặt luật pháp.
Tuy nhiên, do toà án tại Hague không có cơ quan hành pháp nên chưa rõ phán quyết này sẽ được thực thi như thế nào. Mỹ hiện có một tàu sân bay và các máy bay tuần tra khu vực này, nhưng hải quân Trung quốc cũng đang tập trận ngay gần khu vực quần đảo Trường Sa.
Trung Quốc thua Philippines trong vụ kiện quốc tế này khác gì một cái tát vào mặt quốc gia ông kẹ này. Đây không chỉ là thắng lợi của Philippines đối với Trung Quốc mà còn là niềm vui của các quốc gia có tranh chấp chủ quyền mặt biển với Trung Quốc, trong đó có cả Việt Nam, Malaysia và Brunei. Hãy chờ xem những động thái kế tiếp của ông lớn.
Tiếp Thị Gia Đình
