Dịch Zika đang lan truyền rất nhanh tại khu vực châu Mỹ thông qua virus Zika. Kể từ khi được phát hiện đầu tiên tại Brazil vào tháng 5–2015, đến ngày 23–1–2016 virus này đã lan truyền tới 21 quốc gia và vùng lãnh thổ khu vực châu Mỹ. Ước tính có khoảng 20.000 trường hợp bị nghi nhiễm virus Zika.
Đến nay các nhà khoa học vẫn còn bất lực trong việc chế tạo các loại vaccine hay phương pháp điều trị cụ thể chữa khỏi Zika.
Triệu chứng thường thấy khi bị muỗi chứa Zika chích là sốt nhẹ, ngứa ngáy, đau cơ, phát ban và đau mắt đỏ. Đa phần 80% người mắc bệnh vẫn ở trạng thái bình thường và không thấy bất kỳ dấu hiệu nào của bệnh. Điều này đặc biệt nguy hiểm đối với phụ nữ mang thai vì các cơ quan y tế khó chẩn đoán và chữa trị kịp thời. Các trẻ sơ sinh sinh ra từ mẹ bị nhiễm trong thời gian mang thai thường sẽ mắc tật đầu nhỏ và não bộ chậm phát triển.
Các chuyên gia y tế cho hay Zika là một loại bệnh lây truyền thông qua muỗi vằn Aedes. Loại muỗi này cũng đồng thời truyền bệnh sốt xuất huyết và chứng “đi khom lưng” (chikungunya)… Nơi sinh tồn đặc trưng của muỗi Aedes thông thường ở những nơi có khí hậu nhiệt đới với độ ẩm ở mức cao như Brazil, Colombia, Paraguay, Venezuela… và một số bang tại Mỹ.
Song, nhìn chung muỗi vằn mang virus nhiễm bệnh có thể sống ở bất cứ đâu và lây lan dịch Zika khắp nơi trên thế giới qua đường nhập cảnh. Điều kiện lý tưởng để loài muỗi sinh sôi thường nằm ở chất lượng vệ sinh môi trường kém, ẩm thấp, thành phố đông đúc, oi bức và ô nhiễm.
Nhà chức trách Brazil cho biết hiện có hàng ngàn bà mẹ mang thai xác định dương tính với virus khiến khả năng những đứa bé ra đời có thể mắc chứng đầu nhỏ (microcephaly) hoặc chấn thương não rất nặng. Theo thống kê ban đầu, Brazil ghi nhận khoảng 4.120 ca nghi ngờ trẻ em mắc chứng đầu nhỏ do virus Zika. Chính phủ Colombia cũng cho biết nước họ hiện có khoảng 16.400 trường hợp dương tính hoặc bị nghi dương tính với virus.
Tổng thống Colombia Juan Manuel Santos quan ngại số ca bị nhiễm có thể tăng vọt lên đến 600.000 người trong năm nay, nếu chính phủ không có biện pháp kịp thời ngăn chặn dịch Zika bùng nổ thành đại dịch.
Dịch Zika lây lan qua muỗi vằn.
Nhằm hạn chế tác hại của dịch đối với các nước không có dịch Zika, các hãng hàng không nhiều nước châu Mỹ-Latinh thông tin sẽ hoàn phí vé hoặc hủy chuyến bay cho các bà mẹ mang thai nào lỡ đăng ký chuyến bay đến các quốc gia này.
Trong khi các cơ quan y tế vẫn đang ráo riết tìm ra phương thuốc phòng và chữa Zika hiệu quả nhất, bao gồm cả chữa bệnh sốt xuất huyết và bệnh “đi khom lưng” (chikungunya), mỗi người dân cần vệ sinh môi trường sống của mình. Tổng thống Brazil Dilma Rousseff đã phát động cuộc chiến chống muỗi vằn Aedes, kêu gọi người dân và cử lực lượng y tế vệ sinh môi trường sống, đặc biệt là những nơi gần sông, ao hồ, ngăn chặn muỗi sinh sôi.
♦Liệu dịch Zika có xuất hiện ở Việt Nam?
Theo thông tin từ Bộ Y tế, Việt Nam chưa có báo cáo ghi nhận sự lưu hành của virus Zika, tuy nhiên nguy cơ xâm nhập virus Zika vào Việt Nam là hoàn toàn có thể vì Việt Nam cũng lưu hành loại muỗi Aedes truyền bệnh sốt xuất huyết; thêm vào đó là nguy cơ từ sự giao lưu thương mại, du lịch, lao động giữa Việt Nam và các nước trên thế giới.
Để chủ động phòng virus này, Bộ Y tế khuyến cáo người nhập cảnh về từ các quốc gia có lưu hành virus Zika chủ động tự theo dõi sức khỏe trong vòng 14 ngày, nếu có biểu hiện sốt thì đến ngay cơ sở y tế để được khám và tư vấn điều trị. Người dân cần vệ sinh môi trường sạch sẽ, đậy kín các dụng cụ chứa nước để muỗi không vào đẻ trứng.
Hạnh Thủy
Tiếp Thị Gia Đình
