Khi những tờ lịch đầu tiên của năm Bính Thân thoang thoảng mùi mực thơm mới được khai mở, mọi người bắt đầu bàn luận về những định tính cho năm mới. Không ít phụ nữ tuổi Thân có phần lo lắng, e dè bởi ca dao tục ngữ có câu: Người ta tuổi Ngọ, tuổi Mùi / Em đây luống những ngậm ngùi tuổi Thân với hàm ý tuổi Thân thường chịu nhiều thua thiệt và là một trong những con giáp khó lấy chồng trong mười hai con giáp, chỉ sau tuổi Dần. Thực tế những đồn đoán và quan niệm này khởi nguồn thế nào?
Mời bạn cùng Tiếp Thị Gia Đình lật lại nguồn gốc và các quan niệm từ dân gian.
CẦM TINH CON KHỈ TRONG QUAN NIỆM NGƯỜI XƯA
Theo quan niệm dân gian, con khỉ thường gắn liền với những đặc tính leo trèo, nghịch ngợm, ranh ma. Tiến sỹ Trần Hữu Sơn, Phó chủ tịch Hội Văn nghệ Dân gian, cho biết nguyên nhân có thể là do người Việt từ xa xưa sống bằng cách canh nông và khỉ là những con vật hay hái trộm quả, quấy phá mùa màng nên chẳng được dân chúng ưa thích. Theo năm tháng, những điều này tích lũy dần thành các câu phương ngữ dùng để ví von, ám chỉ. “Khỉ ho cò gáy” chỉ những nơi rừng rú ít người lui tới, “Chim kêu vượn hót” chỉ khung cảnh buồn ảm đạm, “Nuôi khỉ dòm nhà” chỉ những điều trái khoáy của ai đó… Từ đó, dân gian liên hệ tính cách của những người sinh vào năm Thân với những ám chỉ không tốt về khỉ, lâu dần tích lũy thành định kiến.
Vậy do đâu lại có quan niệm cho rằng phụ nữ tuổi Thân khó lấy chồng? Trong quyển 12 con giáp do Nhà xuất bản Hội Nhà văn phát hành có nhắc đến mối liên hệ giữa thân phận người phụ nữ và hình tượng con khỉ qua câu chuyện Trán khỉ mặt rồng. Chuyện kể rằng vào thời vua Minh Mạng (1820– 1841) có một cô gái tên Son ở làng Châu Yên, cạnh Hồ Tây được tiến cung. Không cần điểm phấn thoa son mà mặt cô Son lúc nào cũng hồng hào, đôi môi tươi thắm.
Tuy nhiên, chỉ sau một thời gian ngắn vào cung, cô Son bị đuổi về quê vì cô đã cả gan dám nhìn mặt vua khi không được phép. Bẽ bàng, cô Son ra chỗ đất đầu Hồ Tây lập am thờ Phật. Mảnh đất ấy có hình dáng đặc biệt nên được gọi là đất Trán Khỉ. Từ đó, chuyện cô Son ở Trán Khỉ luôn là đầu đề cho những bình luận, ái ngại thương thân cho các giai nhân đau khổ. Nhà văn Sương Nguyệt Minh giải thích: “Dân gian đôi khi có thể kể cho nhau nghe một tình huống điển hình nào đó. Cách thức truyền miệng thường không đảm bảo nguyên bản mà được thêm thắt ít nhiều. Lâu dần số đông mặc định điều đó trở thành một kinh nghiệm hay một dẫn chứng để vin vào. Thế nhưng thật sự đó chỉ là chuyện xảy ra với một ít người, không phải đại đa số”.
CON KHỈ TRONG CÁC NỀN VĂN HÓA
Trong dân gian, con khỉ thường bị gán ghép những định kiến không tốt
Nhà báo, nhà thơ Trần Phá Nhạc, có hơn 30 năm nghiên cứu trong lĩnh vực lý dịch, phong thủy, cho biết: “Khi xét về thứ tự trong 12 con giáp thì Thân xếp ở hàng thứ 9, hai con giáp trước đó là Ngọ xếp hàng thứ 7 và Mùi xếp hàng thứ 8. Ngọ thường được ví von cho những điều thành công, Mùi tượng trưng tài lộc và cuộc sống an nhàn, còn Thân thì bị gán cho tính cách nhốn nháo, hay leo trèo của loài khỉ, sống bằng việc hái hoa quả trên cây (là điều mà mọi người không thích).
Bởi thế mới phát sinh ra sự so sánh giữa những người tuổi Ngọ, Mùi với tuổi Thân. Thật ra, tùy vào tập tục văn hóa, con khỉ có những vị thế khác nhau trong cách nhìn nhận của con người. Trong quan niệm của người Trung Quốc, khỉ là biểu trưng cho sự thông minh, mưu trí, nhanh lẹ và dũng cảm. Những đặc tính này đã được lột tả qua hình tượng nhân vật hầu vương Tôn Ngộ Không trong bộ phim Tây Du Ký.
Tại Ấn Độ, nhiều người dân vẫn còn giữ tập tục thờ kính và dâng lễ lên vị thần khỉ Hanuman để cầu mong bình an, khỏe mạnh và sung túc. Thần khỉ Hanuman là một trong những vị thần quen thuộc của người dân và là nhân vật chính trong hai bộ sử thi lừng danh Ramayana và Mahabharata. Nếu ghé thăm các đền thờ ở Ấn Độ, bạn sẽ thấy các bức tượng thần Hanuman với quả chùy trong tay là biểu tượng của lòng dũng cảm. Tiến sỹ Trần Hữu
Sơn cũng chỉ ra rằng ở trong cùng nước Việt Nam, những quan niệm về kiêng kỵ, né tránh ngày, giờ, năm Thân chỉ có ở người Kinh, còn các dân tộc như người Dao, người Thái thì không thấy.
GỠ BỎ NHỮNG QUAN NIỆM XƯA CŨ
Các nhà khoa học đã ghi nhận rằng gia đình nhà linh trưởng – những anh em đầu tiên của loài người ra đời khoảng 70 triệu năm trước và có tới 200 loài. Chúng có đời sống gia đình và xã hội rất chặt chẽ. Trong rừng, chúng phân chia khu vực cư trú và mỗi khi có con vật nào xâm phạm, cả bầy khỉ đoàn kết lại, cử ra một thủ lĩnh để điều khiển cuộc chiến đấu cho đến khi đánh đuổi được kẻ thù. Một ngôi trường đặc biệt đã được thành lập tại Boston, Massachusetts, Mỹ, để huấn luyện những chú khỉ làm các công việc như lấy đồ vật, mang nước uống, lật sách, giúp người bệnh gãi ngứa hoặc xoa những chỗ khó chịu, nhấn nút và công tắc cho thiết bị điều khiển từ xa, điện thoại, máy tính, định vị lại tay chân người bệnh trên xe lăn…
Nhà văn Sương Nguyệt Minh đúc kết: “Người ở tuổi nào cũng phải trải qua những thăng trầm, có sướng có khổ, không chỉ riêng gì người tuổi Thân. Tại Việt Nam, có rất nhiều người sinh vào năm Thân hay tuổi Dần vốn bị người đời cho rằng “nặng vía” mà cuộc đời, đường công danh của họ vẫn rạng danh. Rất nhiều phụ nữ tuổi Thân vững vàng trên con đường sự nghiệp, gia thất yên ấm. Bởi thế, đừng lấy một vài trường hợp mà áp đặt cho số đông. Cuộc sống có trải qua khổ cực, đắng cay thì mới có được cảm nhận trọn vẹn khi hạnh phúc. Dân gian cũng có câu “Tuổi Thân thì mặc tuổi Thân, sinh phải giờ Dần vẫn sướng như tiên” ngụ ý cho dù sinh vào năm nào, giờ nào thì vẫn cứ nên sống lạc quan”.
MỘT SỐ PHÂN TÍCH VỀ CÁ TÍNH CỦA TUỔI THÂN
Người sinh vào năm Thân thường thông minh, có cách nói chuyện dễ hấp dẫn, lôi cuối người khác. Người tuổi Thân học hành tiếp thu nhanh và cần mẫn trong công việc, nhanh chóng thích nghi với nhiều môi trường khác nhau. Những công việc phù hợp với người tuổi Thân bao gồm: kế toán, ngân hàng, các công việc liên quan đến kinh doanh, kỹ sư cơ khí, khoa học, điện ảnh nghệ thuật. Theo thuyết phong thủy của người Trung Quốc, tùy thuộc vào năm sinh và mạng (Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ) mà phụ nữ tuổi Thân sẽ có những nét tính cách khác nhau. Dưới đây là một số thông tin để bạn tham khảo:
• Mộc Hầu: 1944, 2004: Luôn sẵn lòng giúp đỡ người khác, giàu lòng trắc ẩn, có tính tự lập cao và khá cứng đầu.
• Hỏa Hầu: 1956, 2016: Thích phiêu lưu, khám phá nhưng tham vọng, dễ cáu kỉnh.
• Thổ Hầu: 1908, 1968: Thẳng thắn, lạc quan và luôn tiến về phía trước.
• Kim Hầu: 1920, 1980: Thông minh, nhanh nhạy và tự tin, nhưng đôi khi cứng đầu và dễ cáu kỉnh.
• Thủy Hầu: 1932, 1992: Khôn ngoan, nhanh nhạy, kiêu kỳ, sôi động và thích những nơi náo nhiệt.
Màu sắc hợp với người tuổi Thân là trắng, xanh da trời, vàng.
Bài: HỒNG PHƯỢNG
Mục Sống đẹp / Tiếp Thị Gia Đình
