Mùa sương ở Bảo Lộc bắt đầu khoảng tháng Mười năm trước đến tháng Một năm sau. Ở Bảo Lộc, mùa sương cũng là mùa thu hoạch nông sản. Hãy thử một ngày làm nông dân trong chuyến du lịch Tết 2016 này.
THUNG LŨNG YÊN BÌNH
Để tiết kiệm thời gian ngồi xe, chúng tôi khởi hành chuyến đi vào lúc 24 giờ tại TP. HCM, đến Bảo Lộc lúc 5 giờ sáng. Nhận phòng khách sạn và xe đã đặt từ trước, chúng đi trên quốc lộ 20 theo hướng Bảo Lộc – Đà Lạt, qua nhà thờ Thanh Xá cỡ 500m, rẽ trái đi theo con dốc khoảng 1km đến đầu nghĩa trang, chúng tôi dừng lại đợi bình minh lên trên thung lũng, trước mắt là những nương cà-phê ngập trong sương mù.
6 giờ sáng, những ráng hồng đỏ bừng lên sau dãy núi phía xa xa, vài tia nắng bắt đầu xuất hiện, cả thung lũng ngập trong ánh nắng. Những lớp cây, ngôi nhà xa xa tạo thành từng lớp từng lớp trập trùng. Từng đàn chim rời tổ đi kiếm mồi. Nổi bật trên khung cảnh đó là hai ngọn tháp của nhà thờ Tân Hóa. Tất cả hòa vào nhau thành một không gian đầy màu sắc và bình yên không phải nơi nào cũng có.
MỘT NGÀY ĐI HÁI CÀ PHÊ
9 giờ sáng, chúng tôi quay ngược ra phía quốc lộ 20 ăn sáng, mua thêm nước uống và đồ ăn nhẹ buổi trưa, sau đó đi theo hướng ngược lại 300m về thành phố Bảo Lộc, rẽ vào con đường bê tông bên tay trái đi vào các nương rẫy cà-phê, theo chân những người nông dân đi thu hoạch cà-phê.
Cây cà-phê ở Bảo Lộc chủ yếu là cà-phê vối. Cây từ 3–4 năm bắt đầu cho quả, có thể thu hoạch quả từ 20–30 năm, sản
lượng hạt giảm dần vào những năm cuối cùng. Nông dân ở Bảo Lộc gọi nôm na đây là giống cấm (tức là cây không phát triển theo chiều cao). Gần đây, bà con nông dân tiến hành ghép xen canh thêm giống cà-phê chè, gọi là giống thả (tức là cây phát triển theo chiều cao) trên những gốc cây cà-phê cũ đã gần hết tuổi thu hoạch nhằm thu hoạch quả gối đầu sau một năm ghép để tiến hành thay thế dần những gốc cây đã hết tuổi thu hoạch.
Khi thu hoạch cà-phê, người nông dân mang theo hai tấm bạt dài khoảng 30–50m, rộng 2–2,5m trải dọc giữa hai hàng cây. Sau khi trải, họ vun vén cho tấm bạt sát vào gốc và tiến hành tuốt những cành cây cà-phê nặng trĩu quả. Sau khi tuốt hết quả trên những cây nằm trong phạm vi của tấm bạt, quả được vun lại, đóng vào bao tải và tấm bạt lại được kéo sang một vị trí khác dọc theo hàng cây. Quả mang về được sơ chế theo hai cách để cho ra cà-phê nhân.
Cách 1: Phơi khô nguyên quả đến một độ khô nhất định, cho vào máy xay xát tách vỏ và nhân.
Cách 2: Thu hoạch xong, cho vào máy xay xát tách vỏ và nhân ra rồi phơi.
Theo chia sẻ của người nông dân, cách thứ hai thường bị hao nhân cà-phê hơn.
XỨ SỞ CỦA CHÈ
Từ đường Nguyễn Công Trứ, theo hướng đi thác Đambri, chúng tôi tìm đến những đồi chè xanh mướt rộng ngút ngàn. Trên đường đi, gặp một nhóm nhỏ nông dân đang hái chè, chúng tôi ghé lại trò chuyện thì được chia sẻ nông trường thuộc công ty chè Tâm Châu hôm nay sẽ thu hoạch.
Đi tiếp thêm khoảng 5km nữa chúng tôi rẽ vào đồi chè Tâm Châu theo biển chỉ dẫn. Những đồi chè bạt ngàn, ngay hàng thẳng lối dần hiện ra trước mắt. Những người nông dân đội nón, đeo gùi di chuyển trên những luống chè như những cây nấm nhỏ thật đẹp mắt.
Cây chè có mặt ở Bảo Lộc hơn 50 năm, trải qua nhiều thăng trầm, hiện nay đã hình thành được vùng tập trung chuyên môn hóa cao, gắn được sản xuất nguyên liệu với chế biến vào tạo được nhiều thương hiệu mạnh.
Hái chè được chia thành nhiều công đoạn khác nhau, công đoạn cho ra sản phẩm tốt nhất đó là hái bằng tay 100% và chỉ hái một búp + hai lá chè, sau đó đến hái chè kết hợp tay và liềm. Cuối cùng là hái bằng máy toàn bộ nhằm mục đích tạo hình cho luống chè phát triển đồng đều cho lứa hái sau.
Chè hái được nông dân thu gom về địa điểm tập kết và cân theo từng loại, từng người, được tính tiền công từ 3.000 đến 6.000 đồng/kg tùy thời vụ. Chè được chở về nhà máy chế biến theo những tiêu chuẩn nhất định và xuất bán đi khắp nơi cả trong và ngoài nước.
Với thời gian nghỉ lên đến 3 ngày, bạn có thể lên kế hoạch cho chuyến du lịch Tết 2016, cùng bạn bè trải nghiệm cảm giác một ngày làm nông dân ở Bảo Lộc và tìm hiểu quy trình sản xuất cà-phê, trà của người dân. Đây cũng là một gới ý thú vị dành cho bạn.
THÔNG TIN THÊM
♦ Những món ngon mà bạn có thể nếm thử ở đây:
− Phở khô Nam Hưng Ký trên đường Nguyễn Công Trứ.
− Giò tiềm ở đường Nguyễn Văn Cừ (gần ngã ba Lộc Sơn).
− Cơm niêu Thuận Thành: 86 Lý Tự Trọng.
− Buổi tối, bạn có thể uống sữa đậu nành, sữa đậu xanh… ở đối diện Co.opmart Bảo Lộc hoặc uống cà-phê quanh hồ Bảo Lộc hay chợ Bảo Lộc.
− Đặc biệt, buổi sáng, bạn có thể ăn sáng ở bún bò Khánh Thy, số 152 đường Hà Giang, thưởng thức hương vị ngon tuyệt của bát bún bò đồng thời còn có thể ngắm những bức ảnh nghệ thuật tuyệt đẹp của nhiếp ảnh gia Văn Thương.
♦ Khách sạn ở Bảo Lộc: Khách sạn Memories (số 193 Trần Phú), khách sạn Minh Quân (561–567 Trần Phú), khách sạn Liên Đô Star (905A Trần Phú)… Giá phòng từ: 180.000–460.000 đồng.
Tiếp Thị Gia Đình
