Việc thay đổi thực đơn hàng ngày có thể giúp trẻ tự kỷ loại bỏ các tác nhân khiến bệnh thêm nghiêm trọng. Thực phẩm giúp bé cân bằng khả năng sinh hóa trong cơ thể, từ đó tác động đến việc thay đổi hành vi và cảm xúc. Chế độ dinh dưỡng dành cho bé bị bệnh này là GFCF (gluten free/casein free).
CHẾ ĐỘ DINH DƯỠNG GFCF
Chế độ dinh dưỡng GFCF đã có mặt trên thế giới từ nhiều năm nay nhưng tại Việt Nam thì còn khá mới. Một cuộc nghiên cứu chính thức tại Đan Mạch vào năm 2010 cho thấy, chế độ GFCF thật sự có ích cho những trẻ tự kỷ. Trong một cuộc khảo sát từ 400 trẻ em bị mắc chứng này, các chuyên gia nhận thấy chế độ ăn uống GFCF có thể tác động đến tư duy và hành vi của trẻ trong 8 – 24 tháng áp dụng.
Theo đó, bé có cải thiện rõ rệt như kiểm soát cơn giận tốt hơn; ánh mắt, giọng nói hiền và dịu lại, các kỹ năng nghe nhìn khác cũng được phát triển linh hoạt. Đặc biệt, các cơn co giật, tăng động cũng giảm hẳn.
Giải thích điều này, các chuyên gia dinh dưỡng cho biết casein (một loại protein trong các sản phẩm bơ sữa) và gluten (một loại protein trong lúa mạch, lúa mạch đen, lúa mì và yến mạch) là hai chất ảnh hưởng trực tiếp đến tình trạng bệnh. Thông thường, trẻ mắc tự kỷ rất khó tiêu hóa casein và gluten. Khi không được chuyển hóa, hai protein này đi qua thành ruột, tác động đến hệ thần kinh dẫn đến thiếu kiểm soát hành vi, lời nói cùng các kỹ năng xã hội khác.
ÁP DỤNG CHẾ ĐỘ GFCF THẾ NÀO?
Khi thực hiện chế độ ăn GFCF cho con, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sỹ dinh dưỡng uy tín để biết những thực phẩm có thể thay thế. Đây là chế độ ăn nghiêm ngặt, loại bỏ hoàn toàn casein và gluten. Bạn cần đảm bảo không để “lọt” một loại thực phẩm nào vào danh sách nghiêm ngặt này, đặc biệt là món rán xào (gà rán, khoai tây rán), món chế biến sẵn, đóng hộp.
Trong chế độ GFCF, các chất béo như dầu ô-liu, mỡ động vật, dầu dừa, dầu vừng an toàn với trẻ. Các sản phẩm thay thế sữa là nước cốt dừa, sữa gạo, sữa khoai tây; nhóm tinh bột là khoai mì, khoai môn, gạo, bột kiều mạch, hạt kê. Loại bỏ thực phẩm chứa gluten như lúa mì, lúa mạch, yến mạch, mạch nha, nước tương, xúc xích, thực phẩm dùng gia vị, màu nhân tạo… và casein như sữa, sữa chua, bơ, phô-mai, kem, kefir, sô-cô-la.
THỰC ĐƠN
• Bữa sáng: Thịt ba chỉ xông khói cuộn khoai tây hoặc cháo bắp nước cốt dừa, trứng rán/luộc ăn với salad. Tráng miệng với táo hoặc lê.
• Bữa tối: Sườn heo rang tỏi, bò lúc lắc hoặc bít-tết ăn với khoai tây nghiền hoặc bò hầm ăn kèm salad bắp cải, cà chua bi… Có thể cho bé ăn thêm bánh gạo.
• Bữa xế: Quả hạch, quả mọng (mâm xôi, dâu tây, cherry)…
• Bữa trưa: Salad gà với dưa chuột, cà-rốt, cà chua bi, cơm gà hấp hay luộc (có thể nấu bằng gạo lứt) hoặc gà luộc thái miếng ăn kèm với các loại rau củ hấp. Tráng miệng bằng một ly sinh tố chuối, đu đủ hoặc xoài.
LƯU Ý
• Đối với chế độ ăn này, bạn cần thay đổi từ từ và có lộ trình. Chỉ nên thay đổi một loại thực phẩm trong một bữa ăn, tránh thay đổi ồ ạt.
• Loại bỏ hẳn gluten và casein đồng nghĩa với việc bạn đã cắt đi nguồn dưỡng chất cơ bản và cần thiết nhất đối với trẻ. Thế nên, bạn cần lựa chọn những thực phẩm bổ sung phù hợp khác để kịp thời cân bằng dưỡng chất cho con.Mục Chuyên đề đặc biệt – Tự kỷ
