Ảnh: Shutterstock
Các số liệu thống kê gần đây cho thấy ngày càng có nhiều người lựa chọn sống một mình. Tại Hoa Kỳ, hiện có hơn 110 triệu người độc thân. Hơn 50% dân số Mỹ trưởng thành độc thân so với chỉ 22% vào năm 1950.
Các nền kinh tế phát triển ở Đông Á như Nhật Bản, Hàn Quốc và Đài Loan có tỷ lệ hộ gia đình một người cao nhất ở châu lục, lần lượt là 32,4%, 23,9% và 22% vào năm 2019. Các tỷ lệ này thể hiện sự tăng trưởng đáng kể so với tỷ lệ tương ứng vào năm 1980 – lần lượt là 19,8%, 4,8% và 11,8%.
Các ghi chép lịch sử cho thấy “sự gia tăng cuộc sống một mình” này bắt đầu ở các nước công nghiệp phát triển cách đây cả thế kỷ và tăng nhanh vào khoảng năm 1950. Ở các nước như Na Uy và Thụy Điển, hộ gia đình độc thân rất hiếm vào những năm đầu thế kỷ 20. Nhưng ngày nay, họ chiếm gần như một nửa số hộ gia đình. Tại một số thành phố lớn, họ đã chiếm đa số.
Các cuộc khảo sát và dữ liệu điều tra dân số từ những thập kỷ gần đây cũng cho thấy tỷ lệ hộ gia đình độc thân ở các nước tiên tiến chiếm tỷ lệ nhiều chưa từng có!
Lý do nào khiến lối sống một mình gia tăng?
Không có một câu trả lời rõ ràng nào nhưng đó là tổng thể của nhiều mảnh ghép khác nhau kết hợp lại. Trước tiên phải kể đến sự gia tăng thu nhập, thay đổi văn hóa và sự độc lập của cá nhân khiến người trẻ tuổi trì hoãn các sự kiện quan trọng của đời người như kết hôn và làm cha mẹ.
Sự phát triển và lan rộng của internet cũng ảnh hưởng đến xu hướng này. Nhiều khảo sát và nghiên cứu cho thấy những người sống một mình có mối quan hệ xã hội, dân sự và cộng đồng bền chặt hơn thông qua mạng xã hội và các phương thức kết nối di động. Mọi người có thể sống một mình, ở một chỗ nhưng vẫn kết nối với muôn nơi.
Các công ty đã nắm bắt xu hướng và tạo thời gian biểu làm việc phù hợp với người độc thân. Giới bất động sản cũng tạo ra các căn hộ phục vụ nhu cầu sống cho một người. Rất nhiều sáng kiến được đưa ra chỉ để tạo thêm nhiều không gian hơn, vừa duy trì sự tự do cá nhân vừa tăng tương tác cộng đồng cho người độc thân. Vì vậy, sống một mình có thể không phải là vấn đề xã hội, mà là trải nghiệm xã hội.
Sống độc thân có gây tác động xấu cho cá nhân?
Các kết nối xã hội, bao gồm cả liên lạc với bạn bè và gia đình, rất quan trọng đối với chúng ta. Do đó, khi các hộ gia đình độc thân trở nên phổ biến hơn, sẽ có những thách thức mới trong việc kết nối. Đặc biệt là ở các quốc gia kém phát triển hơn, có phúc lợi yếu hơn. Tuy nhiên, nếu xem sự gia tăng số lượng người sống độc thân là một “đại dịch cô đơn” thì hoàn toàn không phải. Bất cứ ai trong chúng ta đều khao khát có được vị trí của riêng mình khi còn trẻ. Nhưng lại băn khoăn liệu có ổn không khi ở một mình, ngay cả khi chúng ta đang rất tận hưởng đời sống độc thân.
Khi có tranh luận về lối sống một mình, các nhà bình luận cho rằng đó là một dấu hiệu của sự phân tán. Trên thực tế, độc thân là trải nghiệm thú vị. Nó ít cô lập hay đơn độc hơn so với những gì chúng ta tưởng. Nó thay đổi cách chúng ta hiểu bản thân và những mối quan hệ thân thiết nhất của mình. Nó định hình cách đối mặt với bản thân, xây dựng mối quan hệ xã hội và đảm bảo kinh tế.
Sống một mình là xu hướng toàn cầu đang phát triển
Còn quá sớm để nói bất kỳ tác động xã hội cụ thể nào sẽ xảy ra bởi sự chuyển đổi xã hội này. Sống một mình dường như khiến con người tương tác xã hội nhiều hơn, trách nhiệm với cá nhân nhiều hơn. Trong khi một số người cho rằng con người là sinh vật xã hội, không được thiết kế để sống đơn độc và lẻ loi. Dù vậy, sống một mình không cô độc. Người độc thân có xu hướng hòa đồng và dành thời gian cho người thân và bạn bè hơn so với những người lập gia đình.
Khác xa với những điều cấm kỵ xã hội thường có trước đây, ngày nay người sống độc thân có một vị trí riêng. Họ sẵn sàng trả một khoản phí bảo hiểm cho đặc quyền sống một mình như bảo hiểm nhà, bảo hiểm nhân thọ… Họ cũng chi tiêu nhiều hơn cho các hoạt động giải trí như ca nhạc, phim ảnh, lễ hội, mua sắm, du lịch… Thị trường tiêu dùng cho người độc thân cũng là một thị trường khổng lồ và sinh lợi cao.
Tạm kết
Sống một mình đang tác động rộng rãi và sâu sắc lên khía cạnh kinh tế, gia đình cũng như các mối quan hệ. Lối sống độc thân gia tăng có thể sẽ tác động đến việc tái cấu trúc xã hội của chúng ta trong nhiều thập kỷ tới. Tin vui là những người chọn sống một mình đóng một vai trò thiết yếu trong xã hội ngày nay.
Những tiến bộ trong công nghệ và sự ra đời của phương tiện truyền thông xã hội đã đóng một vai trò quan trọng trong việc phát triển cuộc sống một mình. Nhiều người tin rằng với chiếc điện thoại thông minh, bạn sẽ không bao giờ thực sự cô đơn. Mọi liên hệ xã hội chỉ bằng một chạm ngón tay nếu bạn muốn.
Bài: Uyên Hồ
Tiếp Thị Gia Đình
