Nhắc đến nước hoa, chúng ta sẽ nghĩ ngay đến những thương hiệu xa xỉ từ châu Âu, đặc biệt là nước Pháp. Tuy vậy, cái nôi của nước hoa lại là một vùng đất khác. Chẳng ai biết chính xác khởi nguyên của nước hoa. Nhưng có một điều chắc chắn rằng, lịch sử của nước hoa cũng huyền bí không kém gì những truyền thuyết xưa nhất của loài người.
Khởi nguồn của lịch sử nước hoa
Theo nghiên cứu dấu vết chữ tượng hình trong những ngôi mộ cổ, các nhà khảo cổ học nhận thấy nước hoa được sử dụng ở Ai Cập từ hơn 5.000 năm trước. Thuở ban đầu, nước hoa đơn thuần chỉ là chất đốt hay thuốc mỡ có mùi thơm. Sau đó, các loại tinh dầu có khả năng lưu giữ hương thơm trong thời gian dài ra đời. Chúng được dùng trên cơ thể, đặt trong túi của quần áo hoặc thoa trực tiếp lên tóc.
Lịch sử nước hoa gắn liền với Ai Cập cổ đại. Người Ai Cập cổ đại là những người đầu tiên đưa nước hoa vào nền văn hóa. Họ cũng phát minh ra thủy tinh. Và nước hoa là một trong những thứ đầu tiên được đựng trong những chai này.
Trong tín ngưỡng của Ai Cập cổ đại, nước hoa được cho là mồ hôi của Thần Mặt Trời. Thậm chí, họ còn tôn thờ một vị thần của hương thơm và sắc đẹp tên là Nefertum. Vị thần này khoác lên người chiếc áo làm từ hoa huệ tây – cũng chính là thành phần phổ biến nhất trong nước hoa lúc bấy giờ.
Sự phát triển của kỹ thuật chế tạo nước hoa
Tại Ai Cập
Nước hoa ngày nay chủ yếu dùng cồn để làm lớp nền. Nhưng ở thời cổ đại, lớp nền chính là tinh dầu tự nhiên. Người Ai Cập đã nhập nguyên liệu từ Punt – một khu vực của châu Phi chuyên khai thác gỗ và nhựa thơm để bào chế nước hoa. Lúc bấy giờ, nền công nghiệp nước hoa phát triển mạnh đến nỗi nó trở thành thứ gắn kết mối quan hệ giao thương giữa các khu vực.
Tại Ba Tư
Tuy vậy, người Ba Tư mới góp phần hệ thống hóa quy trình sản xuất nước hoa, nâng nó lên một tầm cao mới nhờ phát minh ra kỹ thuật chưng cất nước hoa. Avicenna – triết gia, bác sĩ người Ba Tư được cho là “cha đẻ” của kỹ thuật này. Avicenna đã thành công khi tạo ra mùi hương mới mà không dựa trên tinh dầu nền. Thay vào đó, ông dùng cồn làm lớp nền. Đây là dấu mốc quan trọng trong lịch sử nước hoa, góp phần hoàn thiện nước hoa mà chúng ta đang dùng.
Tuy nhiên, phương pháp này đã được mô tả trong hệ thống y học truyền thống Ayurveda của Ấn Độ – một trong những nền y học cổ xưa nhất thế giới. Với kỹ thuật này, người Ba Tư đã cho thêm các nguyên liệu nhập khẩu từ Trung Quốc, Ấn Độ và châu Phi vào nước hoa. Đây cũng là kỹ thuật sản xuất nước hoa ngày nay.
Cho đến khu vực Lưỡng Hà
Ngoài ra, các nhà khảo cổ học còn tìm thấy một bảng chữ hình nêm ở khu vực Lưỡng Hà. Nghiên cứu từ bảng chữ này cho thấy, nhà hóa học đầu tiên trên thế giới là một người phụ nữ có tên là Tapputi sống ở thành Babylon. Bà thường xuyên chưng cất hoa, dầu, cây mây với các dung môi khác. Sau đó, bà hòa trộn chúng với nhau để tạo thành nước hoa. Các thủ thuật của bà được lan truyền ra khu vực ven sông Ấn. Phương pháp này cũng được xem là nền tảng cho kỹ thuật chế tạo nước hoa hiện đại.
(Còn tiếp)
Tiếp Thị Gia Đình
Bài: Duyên Trần