Người xưa không rõ nguyên lý của nhật thực, nên thường gắn hiện tượng này với điềm gở. Tuy nhiên, khi khoa học ngày càng phát triển, nhật thực lại là hiện tượng được nhiều người chờ đón. Đặc biệt là những người yêu thiên văn. Hôm nay là nhật thực cuối cùng của thập kỷ, và cũng là kiểu nhật thực đặc biệt nhất. Khi Mặt Trăng không thể che hết Mặt Trời, để lộ phần viền trông giống như một chiếc vòng tròn lửa. Nhân dịp này, hãy cùng Tiếp Thị Gia Đình nhìn lại những hiện tượng nhật thực nổi tiếng nhất trong lịch sử.
Hiện tượng nhật thực Vĩ đại của Mỹ (Great American Eclipse)
(Ảnh: Jay Pasachoff & Ron Dantowitz)
Sự kiện xảy ra vào ngày 21/8/2017. Đây là nhật thực toàn phần trải dài từ bờ biển phía Tây sang phía Đông trên vùng lục địa chính của Mỹ kể từ năm 1918. Chỉ những ai ở Mỹ mới có thể nhìn thấy pha toàn phần. Không một quốc gia hay vùng lãnh thổ nào khác có thể quan sát được. Vì thế nó được xem là nhật thực thế kỷ của nước Mỹ.
Nhật thực Ugarit
Tàn tích ở Ugarit (Ảnh: Anton_Ivanov)
Đây là trong những hiện tượng nhật thực sớm nhất trong lịch sử loài người. Sự kiện này xảy ra vào năm 1375 trước Công Nguyên (TCN). Thông tin này dựa trên kết quả phân tích một bảng đất sét được tìm thấy vào năm 1984. Cũng có thông tin trên tờ báo Nature cho rằng sự kiện diễn ra vào năm 1223 TCN. Ugarit hiện là thành phố cảng ở miền Bắc Syria.
Nhật thực Assyria
Năm 763 TCN, đế quốc Assyria, giờ đây là Iraq, Mặt Trời đã hoàn toàn bị Mặt Trăng che khuất trong suốt 5 phút. Thời xưa cho rằng đây là điềm báo cho cuộc nổi dậy ở thành Ashur, nay là Qal’at Sherqat ở Iraq.
Nhật thực thời xưa ở Trung Quốc
Năm 1302 TCN, các sử gia Trung Quốc ghi nhận một hiện tượng nhật thực toàn phần diễn ra trong 6 phút 25 giây. Ở Trung Quốc, Mặt Trời được xem là biểu tượng của hoàng đế. Vì thế nhật thực được xem là lời cảnh báo dành cho ngài. Theo tờ Lịch sử Thiên văn và Di sản (Astronomical History and Heritage), khi nhật thực qua đi, hoàng đế phải ăn chay và thực hiện nhiều nghi thức cúng bái để giải cứu Mặt Trời.
Sự kiện đóng đinh Chúa Giêsu
Sách Phúc Âm của Thiên Chúa Giáo nói rằng bầu trời tối sầm lại trong nhiều giờ sau khi Chúa Giêsu bị đóng đinh trên thập tự giá. Sau đó, các sử gia đã dùng thiên văn học để xác định thời điểm Chúa Giêsu lìa thế dựa trên hiện tượng này. Một vài người cho rằng nhật thực lúc đó kéo dài 1 phút 59 giây vào năm 29. Người khác cho rằng nó kéo dài 4 phút 6 giây vào năm 33.
Sự ra đời của nhà tiên tri Mohammed
Kinh Koran đã đề cập đến hiện tượng nhật thực trước khi nhà tiên tri Mohammed được sinh ra. Các sử gia sau đó đã kết nối hai sự kiện lại với nhau. Từ đó kết luận rằng nhật thực diễn ra trong 3 phút 17 giây vào năm 569 SCN. Bên cạnh đó, Mặt Trời cũng biết mất trong 1 phút 40 giây sau khi Ibrahim – con trai của Mohammed qua đời. Tuy nhiên, những tín đồ Hồi Giáo lúc xưa không hề tin rằng nhật thực là dấu hiệu hay lời cảnh báo gì từ Chúa.
Nhật thực khi vua Henry I qua đời
Khi vua Henry I qua đời vào năm 1133, nhật thực đã diễn ra trong 4 phút 38 giây. Sau cái chết đó, đất nước rơi vào hỗn loạn và nội chiến vì cuộc tranh giành ngai vàng. Trong cuốn Historia Novella, William của xứ Malmesburry cũng đã nhắc đến “bóng tối ghê tởm” khích động trái tim của những người đàn ông. Ngụ ý hiện tượng nhật thực này là điềm gở.
Nhật thực Einstein
Người xưa xem nhật thực là dấu hiệu của thần linh. Nhưng các nhà vật lý học xem sự kiện nhật thực vào năm 1919 là chiến thắng của khoa học. Trong sự kiện này, Mặt Trời biến mất trong 6 phút 51 giây. Các nhà khoa học đã đo được độ cong của ánh sáng từ các vì sao khi chúng đến gần Mặt Trời. Kết quả thu được đã xác nhận thuyết tương đối của Einstein. Theo đó lực hấp dẫn là sự uốn cong của không gian và thời gian.
Tiếp Thị Gia Đình
Theo: Live Science
