Một dự án mới nhằm xóa bỏ bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em ở Việt Nam – một hoạt động ứng phó ưu tiên trong bối cảnh đại dịch Covid-19 đã được Chính phủ Australia, UNFPA, UNICEF và UN Women chính thức khởi động ngày hôm nay. Các cơ quan đồng thực hiện dự án bao gồm: Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng khoa học về Giới, Gia đình, Phụ nữ và Vị thành niên (CSAGA) và các cơ quan khác có liên quan.
Dự án mới nhằm bảo vệ phụ nữ và trẻ em khỏi bạo lực trong bối cảnh Covid-19
Mục đích của dự án là hỗ trợ Chính phủ và các tổ chức xã hội tăng cường công tác phòng ngừa; và ứng phó quốc gia nhằm bảo vệ phụ nữ và trẻ em khỏi bạo lực trong bối cảnh đại dịch Covid-19. Mục đích là để đảm bảo tất cả phụ nữ và trẻ em Việt Nam, đặc biệt là những đối tượng dễ bị tổn thương nhất; có thể sống một cuộc sống không có bạo lực.
Bạo lực với phụ nữ và trẻ em vẫn là một trong những vi phạm về quyền con người phổ biến nhất trên thế giới hiện nay. Tác động tiêu cực của bạo lực đối với nạn nhân, gia đình và cộng đồng là vô cùng to lớn. Nghiên cứu quốc gia về Bạo lực gia đình đối với phụ nữ Việt Nam do Tổng cục Thống kê thực hiện năm 2010 cho thấy; 58% phụ nữ đã từng kết hôn đã phải trải qua ít nhất một trong ba hình thức bạo lực (thể chất, tình dục hoặc tinh thần) trong đời. Khoảng 50% nạn nhân đã không nói cho ai biết về hành vi bạo lực mà họ phải chịu đựng. 87% không tìm kiếm bất cứ sự trợ giúp nào từ các dịch vụ công.
Kết quả điều tra đánh giá các mục tiêu về trẻ em và phụ nữ Việt Nam năm 2014 (MICS5) cho thấy, khoảng 2/3 trẻ em từ 1 – 14 tuổi đã từng trải qua một số hình thức kỷ luật bằng bạo lực tại chính gia đình của mình. Theo báo cáo của Chính phủ Việt Nam, hàng năm có hơn 2.000 trường hợp xâm hại trẻ em. Trong đó 75% các trường hợp là xâm hại tình dục. Kinh nghiệm đã cho thấy hình thức bạo lực này chưa được báo cáo đầy đủ. Các số liệu thống kê chỉ báo một thực tế phức tạp và lớn hơn nhiều.
Bạo lực gia tăng trong bối cảnh Covid-19
Trong bối cảnh Covid-19, vấn đề bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em trở nên trầm trọng hơn. Các báo cáo gần đây liên quan đến Covid-19 đã chỉ ra các yếu tố làm gia tăng bạo lực. Đó là những hạn chế về di chuyển, cách ly xã hội, các biện pháp ngăn chặn tương tự, cũng như căng thẳng về kinh tế – xã hội hiện tại hoặc đang gia tăng trong các gia đình. Đặc biệt là đối với phụ nữ và trẻ em. Ở nhiều quốc gia, số trường hợp bạo lực gia đình đã tăng lên ít nhất 30%.
Tại Việt Nam, Đường dây nóng 1900 969 680 của Ngôi nhà Bình yên (nhà tạm lánh thuộc Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam) và Đường dây nóng của Ngôi nhà Ánh dương 1800 1769 (do UNFPA hợp tác với Cơ quan hợp tác quốc tế Hàn Quốc – KOICA hỗ trợ tại tỉnh Quảng Ninh) đã nhận được gấp đôi số cuộc gọi kêu cứu trong những tháng qua so với cùng kỳ những năm trước đó. Nguy cơ về xâm hại thể chất và tình dục trẻ em đã tăng đáng kể. Trường học đóng cửa, cách ly xã hội khiến trẻ em bị cô lập. Từ đó, trẻ em phải đối mặt với nhiều nguy cơ và rủi ro. Điều này đe dọa sự an toàn của trẻ em. Nó còn ảnh hưởng đến quyền được phát triển và học tập trong một môi trường an toàn. Trong hầu hết các trường hợp, thủ phạm và những kẻ lạm dụng đều là người thân quen.
Chính phủ Australia cam kết hỗ trợ Việt Nam
Bà Robyn Mudie, Đại sứ Australia tại Việt Nam nói:
“Bằng chứng cho thấy bạo lực gia đình và bạo lực trên cơ sở giới gia tăng trong các cuộc khủng hoảng và thiên tai. Trong đại dịch Covid-19, vấn đề mất việc làm và cách ly tại nhà đã khiến tỷ lệ bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em tăng cao ở nhiều quốc gia. Ngay tại Australia, Chính phủ đã tăng ngân sách để giải quyết vấn đề bạo lực trong thời kỳ Covid-19. Hôm nay, Australia cam kết hỗ trợ Việt Nam để bảo vệ phụ nữ và trẻ em trong giai đoạn ứng phó với Covid-19.”
Chính phủ Australia sẽ hỗ trợ 2,5 triệu đô la Úc cho các hoạt động trong vòng 1 năm tới. Đây là một phần trong gói ngân sách 10,5 triệu đô la Úc. Đây là gói ngân sách mà Chính phủ Australia hỗ trợ Việt Nam trong công tác ứng phó với Covid-19.
Dự án nhằm nâng cao nhận thức của người dân, bao gồm cả phụ nữ và trẻ em gái; nam giới và trẻ em trai; cha mẹ/người chăm sóc; trẻ em và trẻ vị thành niên về nguy cơ bạo lực trong gia đình, trung tâm và các khu cách ly. Các hoạt động hỗ trợ nạn nhân của bạo lực sẽ được thực hiện tại 4 tỉnh, thành. Bao gồm Hà Nội, Quảng Ninh, Đà Nẵng và thành phố Hồ Chí Minh. Đây là những nơi chịu ảnh hưởng nhiều nhất bởi Covid-19 trong những tháng qua. Những hoạt động này nhằm đảm bảo tính sẵn có và khả năng tiếp cận tới các dịch vụ tích hợp; và thiết yếu cho phụ nữ và trẻ em. Các cách tiếp cận sáng tạo có tính đến bối cảnh đặc biệt do Covid-19 gây ra; sẽ được đưa vào công tác truyền thông và cung cấp dịch vụ. Chúng sẽ được thực hiện với sự hợp tác của các siêu thị, nhà thuốc và khách sạn.
Xây dựng một thế giới không có bạo lực
Bà Naomi Kitahara, Trưởng Đại diện UNFPA tại Việt Nam phát biểu tại buổi lễ khởi động dự án:
“Chấm dứt bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em phải là ưu tiên hàng đầu. Việt Nam sẽ không thể đạt được các Mục tiêu Phát triển bền vững vào năm 2030; nếu không bảo vệ phụ nữ và trẻ em khỏi bạo lực. Khi chúng ta giải quyết được vấn đề này, mọi người đều sẽ là một phần trong quá trình phát triển. Sẽ không có ai bị bỏ lại phía sau. Chúng tôi tin rằng dự án này sẽ là đột phá nhằm xóa bỏ bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em ở Việt Nam.”
Chính phủ Việt Nam, Australia, UNFPA, UNICEF và UN Women cùng nhau hợp tác để bảo vệ phụ nữ và trẻ em khỏi bạo lực. Bất kể bạo lực xảy ra ở đâu, dưới hình thức nào; và tác động đến ai thì cũng cần phải được ngăn chặn. Cùng với nhau, chúng ta xây dựng một thế giới nơi cả phụ nữ và nam giới; trẻ em trai cũng như trẻ em gái đều có thể sống một cuộc sống không bạo lực.
Tiếp Thị Gia Đình