Ảnh: Shutterstock
Ung thư vú (UTV) hiện đang là gánh nặng toàn cầu. Theo số liệu của Globocan 2020, mỗi năm Việt Nam có hơn 21.000 phụ nữ mắc UTV mới. Thậm chí còn có hơn 9.000 ca tử vong. Một số nghiên cứu dịch tễ tại TP.HCM cũng cho thấy, UTV chiếm hơn gần 24%. Tỷ lệ mắc chuẩn theo tuổi là 31,9/100.000 phụ nữ và ngày càng trẻ hoá.
Với những tiến bộ y tế vượt bậc, nhiều phương pháp điều trị ung thư vú đã được nghiên cứu và đưa vào áp dụng. Trong đó có liệu pháp nội tiết. Liệu pháp này đã được chứng minh hiệu quả đối với người bệnh UTV có thụ thể nội tiết dương tính (ER). Đặc biệt là khả năng giúp giảm 40% tỉ lệ tái phát và 30% tỉ lệ tử vong. Từ đó, góp phần kéo dài thời gian sống và chất lượng cuộc sống cho người bệnh.
Liệu pháp nội tiết là gì?
Nội tiết tố là các phân tử tín hiệu (hormone) giúp điều hòa hoạt động của các hệ cơ quan trong cơ thể. Các nội tiết tố này được tiết ra bởi các cơ quan nội tiết như tuyến yên, tuyến giáp, buồng trứng… Với tuyến vú, hai nội tiết tố chính là estrogen và progesteron giúp cho vú phát triển, trưởng thành và tạo sữa. Tuy nhiên, estrogen cũng gây kích thích sự tăng trưởng của tế bào đột biến và gây ra UTV.
Theo TS BS. Nguyễn Hữu Phúc – Trưởng khoa Tuyến vú Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM cho biết liệu pháp nội tiết hiện đang là “vũ khí” điều trị góp phần cứu lấy hàng triệu phụ nữ mắc UTV có thụ thể nội tiết dương tính. Đây là một dạng điều trị nhắm trúng đích. Chúng có tác dụng phụ nhẹ và giúp hỗ trợ quá trình điều trị sau phẫu thuật cắt bỏ khối u.
Tùy vào độ tuổi, tình trạng kinh nguyệt và phân nhóm nguy cơ, các bác sĩ sẽ chỉ định các loại thuốc nội tiết khác nhau. Từ đó giúp vô hiệu hóa hoặc làm giảm nồng độ của estrogen. Đặc biệt là ngăn ngừa ung thư tiến triển hoặc tái phát. Một số nghiên cứu cho thấy, thụ thể nội tiết dương tính chiếm khoảng 65 – 75% trường hợp người bệnh UTV. Người bệnh càng lớn tuổi thì càng có nhiều thụ thể dương tính. Đây là đối tượng được hưởng lợi nhiều hơn từ liệu pháp nội tiết.
Lưu ý
Dù mang lại nhiều lợi ích nhưng việc điều trị UTV bằng liệu pháp nội tiết cũng có nhiều lưu ý. Theo khuyến cáo của BS. Phúc, bệnh nhân nên điều trị kéo dài ít nhất 5 năm. Ngoài ra, liệu pháp nội tiết cũng có một số tác dụng phụ như xuất hiện các cơn bốc hỏa, đau khớp, loãng xương…
Những lúc này người bệnh không nên tự ý ngưng sử dụng khi chưa có sự tư vấn của bác sĩ. Bởi việc làm này có thể giảm hiệu quả và gián đoạn quá trình điều trị. Vì vậy ngay khi có tác dụng phụ, người bệnh nên đến bệnh viện ngay. Lúc này, các bác sĩ sẽ đánh giá và điều chỉnh thuốc cho phù hợp với thể trạng.
Chủ động phòng bệnh
Để có thể chủ động tầm soát UTV, bạn có thể sử dụng lòng bàn tay kiểm tra vú. Cách làm này sẽ giúp phát hiện sớm các khối u, cục hoặc tình trạng chảy dịch từ trong núm vú. Tuy nhiên, bạn nên thực hiện phương pháp này vào ngày thứ 10 của chu kỳ kinh nguyệt.
Bên cạnh đó, bạn cũng nên khám sức khỏe định kỳ. Thực hiện tầm soát UTV bằng các biện pháp như chụp nhũ ảnh, siêu âm, MRI… Đặc biệt là với người có nguy cơ cao như gia đình có tiền sử mắc UTV, người trên 40 tuổi, hành kinh sớm, từng xạ trị vùng ngực…
Nhằm cung cấp kiến thức cho cộng đồng, BV Đại học Y Dược TP. HCM đã thực hiện chương trình tư vấn về những lưu ý trong điều trị UTV bằng liệu pháp nội tiết. Để hiểu rõ hơn, bạn có thể theo dõi tại đây:
Tiếp Thị Gia Đình
