Xóm chợ này chật chội quá, nhà liền nhà, sạp nối sạp, chẳng thế mà mẹ lúc nào cũng sợ người ta dị nghị, lời ra tiếng vào
Xứ này mưa suốt. Quanh năm ngày tháng bàng bạc một màu buồn. Mưa rả rích trên mái tôn, xối xả tuôn tràn khắp ngõ ngách. Mưa đến mức quần áo chẳng mấy khi thấy mùi nắng, lúc nào vải vóc cũng lạnh lẽo trên da thịt. Những người đàn bà ở khu chợ thường ngồi chống cằm nhìn mưa. Lượng khách ngày một ít, họ chỉ tranh thủ ngày tạnh ráo hiếm hoi mới đi mua sắm.
Hàng họ ế ẩm lại thêm bực mình chuyện gia đình khiến mẹ càng rầu rĩ. Nhìn qua màn mưa sang phía đối diện bên đường, Hiên thấy đứa em dâu vênh vểnh vào ra mà ghét. Cái giống đã không ưa nhau mà ngày nào cũng phải chạm mặt thật bực bội vô cùng. Mẹ than: “Không biết kiếp trước tôi ăn ở thế nào mà kiếp này khổ vì dâu con đến vậy”. Than thở thì được gì, mỗi lần Hiên định “xử lý” em dâu thì mẹ can. “Nhà này còn có bố mẹ, chưa đến lượt các con lo việc đó. Cứ để nó đấy, mẹ khắc có cách”.
Cách của mẹ là “chín bỏ làm mười”, là dùng lời lẽ thiệt hơn rủ rỉ bên tai. Nhưng người đã hiểu thì không cần để người khác nói. Còn một khi đã không chịu hiểu thì mẹ nói cũng bằng thừa. Hôm nay không vì nghĩ đến đứa em trai đang nằm cấp cứu trong bệnh viện thì chắc Hiên đã nổi trận lôi đình.
Chiều qua, lúc Hiên đang lúi húi dọn vội đống hàng thì một người bạn làm y tá trong bệnh viện gọi điện báo tin em trai Hiên bị tai nạn. Thảo nào mà từ sáng ruột gan Hiên cứ nóng như lửa đốt. Vợ chồng đứa em về quê ngoại đã hai ngày, lẽ ra phải có mặt ở nhà từ trưa. Điện thoại không đứa nào nghe máy. Đến cuộc thứ sáu mới nghe giọng em dâu tỉnh bơ: “Anh ấy bị tai nạn sơ sơ. Mọi người đừng lo”. Vậy mà bạn Hiên nói nặng lắm, mất nhiều máu. Mẹ đòi Hiên đèo lên bệnh viện. Lên đến nơi thấy con dâu nằm ở ghế chờ trước cửa phòng cấp cứu ngủ. Em trai Hiên lúc ấy đang trong phòng mổ. Cú va chạm bất ngờ khiến nó dập nát cánh tay, bác sỹ phải phẫu thuật gấp để chỉnh hình và cố định xương. Một lúc sau em dâu tỉnh dậy kể:
– Hôm nay may mà anh Tú xoay người đỡ cho con. Nếu không chắc con đã te tua chứ chẳng lành lặn thế này.
– Nó là con mẹ đứt ruột đẻ ra. Nó bị nặng vậy mà sao con không gọi về nhà? Mẹ hỏi còn nói bị sơ sơ? Nhỡ nó có mệnh hệ gì, con tính nói sao với mẹ?
– Ôi dào. Mẹ biết thì cũng có giải quyết được gì đâu. Với cả trong bệnh viện con có người quen, mẹ đừng bận tâm.
Mặt Túc cong cớn nhìn lúc nào cũng như cũng muốn thách thức lòng kiên nhẫn của người khác. Cả khu chợ ai cũng bảo nhà Hiên vớ được cô con dâu dữ tướng. Lần đầu em trai đưa Túc về ra mắt, Hiên đã muốn than trời. Cái sự xộc lệch không thể diễn tả bằng lời khi mà trên mặt cô em dâu tương lai bói không ra một nét nào hài hòa chứ đừng nói là phúc hậu.
Mắt gián nhấm, mặt lưỡi cày, mũi diều hâu, cười nguyên hàm răng hô “ăn đu đủ không cần thìa”. Vậy mà em trai Hiên chết điêu chết đứng. Đẹp trai, học giỏi tự nhiên yêu Túc vào thành phá gia chi tử. Bỏ bê học hành rồi kéo nhau về ăn vạ gia đình bắt cưới. Ngăn không nổi, bố mẹ đành đồng ý. Có bao nhiêu của nả dồn hết vào hai sạp hàng giao cho chúng làm ăn. Không biết chúng tính toán kiểu gì mà bán hàng chẳng thấy lãi đâu, cứ ăn thâm vào vốn. Tiền lấy hàng thì hết véo mẹ một ít lại véo Hiên một ít. Mẹ Hiên bị khớp nặng, ngày nào cũng tập tễnh buôn bán tích cóp từng đồng lo cho con cái. Vậy mà em trai Hiên không đoái hoài thương, lúc nào cũng đội vợ lên đầu.
Hiên bỗng thấy xứ này buồn quá, mưa rả rích suốt đêm ngày
Những ngày mưa, Hiên bế con đứng trên tầng ba nhìn xuống thấy em trai dậy từ sớm lúi húi quét dọn nhà cửa, dọn sạp hàng. Em dâu ngày nào cũng ngủ đến chín giờ sáng mới thức dậy, chờ chồng mua sẵn đồ ăn sáng. Nhiều lúc Hiên cứ thắc mắc sao vừa xấu người xấu nết như Túc lại tốt phước vậy trời? Em trai cô từ bé không biết động tay chân làm việc nhà, một cái bát cũng không biết rửa. Vậy mà lấy vợ xong, cọ từ bồn cầu vệ sinh đến chợ búa cơm nước. Túc từ khi về làm dâu chưa bao giờ thấy quét cái nhà hay nấu cho bố mẹ chồng một bữa cơm tươm tất. Dịp lễ Tết sang nhà bố mẹ ăn cơm là chỉ như khách. Dọn ra thì đến, ăn xong lại về. Hiên nhiều lần định nói thẳng vào mặt nhưng mẹ đều ngăn. Mẹ lúc nào cũng sợ người ta dị nghị. Mà tại xóm chợ này chật chội quá, nhà liền nhà, sạp nối sạp, chị chồng, em dâu lườm nhau cũng thành đề tài bàn tán. Mẹ cả đời sống hiền lành, nhường nhịn mãi thành thói quen.
Chồng Hiên dân công trình nên vắng nhà quanh năm suốt tháng. Hiên dọn về ở cùng nhà bố mẹ đẻ để lúc ốm đau có thể cậy nhờ. Ngoài việc chăm con, hàng ngày Hiên phụ mẹ nấu nướng, giặt giũ và thỉnh thoảng đi lấy hàng trên chợ đầu mối. Từ hôm em trai bị tai nạn, một mình mẹ không thể xoay sở thành ra Hiên càng bận bịu hơn. Ấy vậy mà em dâu mặt cứ nặng như chì. Từ viện về nhà nhìn thấy mẹ hì hụi dọn hàng không thèm mở miệng chào. Hiên dậy sớm đi chợ, nấu mấy món bổ dưỡng vừa mang vào đến nơi thì bị Túc đuổi như đuổi tà: “Không ai ăn đâu. Chị mang về đi”. Mẹ nhờ mua được ít hoa quả nhập gửi vào, Túc nói mỉa: “Đồ ngon quá, ăn không nuốt được. Mẹ để mà ăn”. Tiền bán hàng hộ mẹ ghi ra chi tiết từng món rồi đưa lại con dâu. Không một lời cảm ơn, Túc cầm nắm tiền xòe ra như muốn hỏi: “Ủa, ít vậy thôi sao?”. Mẹ không nói được gì, ức nghẹn chạy về nhà khóc.
Em trai xuất viện, chưa về đến nhà đã lầm lì bảo:
– Đừng tưởng con đi vắng mà cả nhà hùa vào bắt nạt vợ con.
– Thử hỏi cả cái chợ này xem ai bắt nạt được vợ em thì chị gọi làm sư phụ. Người ta nhìn thấy con dâu nhà này họ sợ còn phải đứng nép vào một góc.
Hiên chưa nói hết câu đã thấy Túc chạy ra gục vào vai chồng khóc:
– Thôi anh ạ, lỗi tại em. Anh đừng nói nữa.
Hiên nổi da gà vì trình độ diễn xuất của em dâu. Trước mặt chồng thì tỏ ra non nớt, tội nghiệp. Sau lưng chồng thì đủ gan thách thức cả thiên hạ. Em trai Hiên yêu như thể bị bùa mê thuốc lú. Hiên định nói mấy lời thật sâu cay mà cửa nhà bên đó đã đóng sầm lại. Hiên bảo mẹ từ giờ kệ tụi nó đi, mẹ đừng lo mãi nữa. Chưa gì Hiên đã nghĩ đến cảnh sau này mẹ già có khi con dâu tìm cách đuổi ra đường. Mới nghĩ đến đó mà Hiên thấy xứ này buồn quá. Hay là một buổi sáng nào đó bảo bố mẹ dỡ sạp mà đi. Đi đến nơi nào tràn trề ánh mặt trời có khi đời mới vui hơn. Sao cứ phải giằng níu mãi, huống hồ hàng hóa ế ẩm, đâu còn thời buôn may bán đắt như xưa mà nuối tiếc. Mẹ cười bảo đi đâu được mà đi, cơ nghiệp ở đây, bàn thờ tổ tiên ở đây. Người già kỳ lạ vậy, cả đời sống theo một lối cũ, nghĩ nếp nghĩ cũ. Nếu có ý nghĩ gì tươi mới chắc cũng sẽ trôi theo dòng nước.
Người xóm chợ dạo này rất thích chạy qua sạp hàng nhà Hiên để kể tốt về con cái. Họ khoe mảnh vải mới được con dâu mua tặng nhân chuyến du lịch nước ngoài. “Thấy cái vòng ngọc trai này không? Của con trai tui đó, nó nói mua cho mẹ diện khi đi ăn cỗ”. “Thằng cả nhà tôi mới gửi biếu tiền quà bánh, đã nói bố mẹ không cần tiền vậy mà nó cứ khăng khăng”. “Bà đi đảo Cô Tô bao giờ chưa? Nghe nói đẹp lắm đúng không? Con dâu bảo đặt vé máy bay biếu bố mẹ đi cơ mà tôi tiếc tiền nên giả vờ kêu không thích”.
Mẹ nghe xong chỉ cười, mắt ráo hoảnh mà lòng ầng ậc nước. Đàn bà thường thì họ rất biết thông cảm, nhưng đôi khi lại thích động vào nỗi đau người khác. Ai cũng muốn tỏ ra mình là người hạnh phúc. Chỉ tội cho mẹ chẳng có gì để khoe. Con trai nhu nhược, con dâu hỗn hào. Đến con gái như Hiên đi lấy chồng còn mò về phiền mẹ. Chắc mẹ thấy đời mình khổ quá nên nhiều hôm ngồi khóc một mình.
Hiên bế con đi ngang qua sạp hàng nhà Túc. Con bé nhìn thấy mợ liền reo gọi: “Mợ ơi”. Túc quay ngoắt vào trong, miệng nựng nịu đứa trẻ nhà hàng xóm. Con Hiên hồn nhiên quá, nó vẫn cầm chùm nho chìa về phía đó ngọng nghịu mời: “Mợ ăn nho, ăn nho”. Túc chưa có con nên hằn học với cả một đứa nhỏ. Bỗng nhiên Hiên thấy Túc nghèo nàn và đáng thương. Người đàn bà gieo trong lòng toàn những hạt giống khô héo thì làm sao bật nở thành mầm. Hiên chợt nhớ đến tờ giấy khám sức khỏe hôm thu dọn hộ cửa hàng nhà Túc. Trên giấy ghi Túc bị u nang buồng trứng và rất khó có con. Nhìn tấm thân gầy đét của Túc không làm sao thấy được sự sinh sôi, người ta nói: “Cây khô không trái, gái độc không con”. Làm sao nói với Túc về luật nhân quả ở đời. Rằng muốn ươm mầm thì mảnh đất phải tốt tươi, muốn sống hạnh phúc thì trái tim phải đủ ấm. Muốn làm mẹ thì phải học cách làm con cho thật tốt. Làm sao có thể nói với nhau về những ngày nắng ấm, khi mưa cứ rả rích trên mái tôn từ ngày này qua ngày khác. Những người đàn bà ngồi chống cằm trong cơn mưa đã không còn chuyện gì để nói với nhau, nhưng mẹ bảo: “Chắc mưa nốt tuần là trời sẽ nắng”.
Truyện ngắn Vũ Thị Huyền Trang
Mục Truyện ngắn / Tiếp Thị Gia Đình
