Trong phòng, bà nội nó húng hắng ho. Quanh năm suốt tháng bà sống với thuốc. Nó có cảm giác như bao nhiêu bệnh tật trên đời đều tranh nhau đeo bám lấy bà. Nghe chú Năm bảo hôm nay ba nó về nên cả ngày nó nôn nao, cứ ra vào thấp thỏm, không yên.
Mờ sáng, nó đang quét lá xoèn xoẹt ngoài sân thì nghe tiếng xe máy đỗ xịch trước nhà. Ba không về một mình như mọi khi. Lần này ba chở theo em Ý và dì.
–Chào dì đi con. – Ba nó nhắc.
Nó đứng sượng trân, nhìn chăm chăm vào người đàn bà to béo, cảm giác như mớ thịt núc ních trên cơ thể bà ta sắp chảy xuống đất. Tưởng nó chưa nghe, ba nó nhắc thêm lần nữa. Nó vùng chạy ra sau nhà, vừa chạy vừa khóc. Lần nào buồn, nó cũng ra cuối vườn, ngồi cạnh mộ ông nội, khóc rấm rứt. Khóc chán, nó ngồi yên, chờ gió ve vuốt, lau khô những giọt nước mắt nhòe nhoẹt trên má rồi mới trở về nhà.
Mẹ gửi nó cho ông bà nội. Nghe hàng xóm kể lại, khi ấy nó chỉ mới tám tháng tuổi. Ngày ấy, ba mẹ lên thành phố làm công nhân nên không có điều kiện nuôi nó.
Từ ngày ba nó có vợ nhỏ, mẹ cũng ít khi về thăm nó. Mà nó cũng sợ mẹ về. Nó sợ nghe tiếng chì chiết ba của mẹ. Mẹ bảo cả đời này sẽ không tha thứ cho ba.
– Mai là đám giỗ ông nội, mẹ con có dẫn người yêu về không?
Vợ nhỏ của ba nó hỏi, giọng nói pha chút mỉa mai. Nó nhớ có lần nào đó ba mẹ cãi nhau, giọng ba chua cay: “Thứ đàn bà như mày, tao mà bỏ thì cũng chẳng thằng nào “hốt” đâu”.
– Con không biết.
Nó trả lời. Người đàn bà cười khanh khách. Ba nó im lặng, rít thuốc. Những vòng khói trắng vỡ tan, loãng ra vào không khí.
– Nghe nói dạo này mẹ con đẹp lắm hả?
Người đàn bà tiếp tục hỏi, từng chữ như có cột theo lưỡi hái sắc nhọn. Nó im lặng, cúi gằm mặt. Ba nó dụi điếu thuốc vào cái gạt tàn, hai chân mày nối vào nhau.
– Thôi, con xuống dưới chơi với em Ý đi.
Nó lầm lũi bước đi, cố thoát khỏi cặp mắt như dây trói của bà ta.
Chiều hôm ấy, mẹ nó về. Tóc mẹ uốn xoăn, mặt trang điểm kỹ càng. Hai vệt má hồng chạy dài lên gò má cao cao của mẹ. Những chỗ da không có phấn hồng tô điểm, trắng nhợt nhạt. Có lẽ lớp kem phấn không đủ dày để phủ đi những nếp nhăn của thời gian đang xếp chồng chéo quanh mí mắt. Bà ném ánh mắt khinh khỉnh về phía ba nó. Những sợi gân đỏ, nổi lên rõ mồn một trong khóe mắt ba như những vết nứt trên thửa ruộng ngày khô hạn. Đây là lần đầu tiên, nó thấy ba nhìn thẳng vào mắt mẹ, nhưng không phải là ánh nhìn yêu thương, hiền lành như ngày xưa. Đôi mắt buồn của mẹ nó cũng trở nên dữ tợn, những sợi gân đỏ như bộ rễ cây rậm rạp sắp đội đất chui lên.
– Tôi về đây không phải để đi đám giỗ ba anh đâu. Tôi đã viết sẵn giấy ly hôn. Anh coi mà ký vô đi.
Mẹ nói với vẻ bất cần. Ba nó cười nhạt, như lường trước những điều mẹ nó sắp nói ra.
– Để xong giỗ ba, tôi sẽ ra tòa với bà.
Từng lời ào nhanh ra khỏi miệng ba. Ông quay đi, không muốn nhìn thấy phản ứng và cũng không muốn chờ nghe câu trả lời của vợ cũ. Người đàn bà của ba đứng từ xa, cười mỉa. Bà ta ôm lấy eo ba, ngả người vào vai ông, cố ý để mẹ nó trông thấy. Suốt buổi trưa ấy, nó không thấy mẹ đâu. Nó chạy quanh những gốc cây tìm mẹ. Nó không gọi, vì nó biết cũng như nó, khi khóc, có nghe ai gọi, nó cũng nhất định không lên tiếng.
Chiều ấy, mẹ nó về, đôi mắt đỏ hoe. Dường như người đàn bà của ba vẫn chưa hả hê. Khi ba dẫn xe máy ra cửa, bà ẵm thằng con trắng trẻo, mập mạp như củ khoai tây, đặt lên ghế trước. Bà đưa tay vẫy nó, cười giả lả, giọng ngọt ngào:
– Đi không con?
Ba nó bực bội.
– Chỗ đâu mà ngồi?
Người đàn bà lại cười nhưng ánh mắt nhìn mẹ nó rất kịch.
– Để con bé ngồi với em.
Mẹ kéo nó về phía mình, nói móc máy:
– Mình là người, đừng có đi với súc vật.
Ba trừng mắt nhìn mẹ. Ánh mắt ba bỏng rát như sắp thành ngọn lửa. Người đàn bà vuốt ve tấm lưng của ba, cười khẩy, nói gì đó vào tai ông. Ba cũng cười nhưng nó không thấy răng của ông. Nó chỉ thấy đó là những chiếc nanh nhỏ, mọc đều răm rắp. Ba ôm lấy em Ý còn người đàn bà ôm chặt lấy ba. Chiếc xe máy lướt đi, bỏ lại phía sau những làn khói hăng hắc, khen khét.
Đêm ấy, mưa lâm râm. Hai chiếc
giường kê sát nhau, chỉ cách một tấm ván mỏng. Trong buồng, bà nội nó vẫn ho sù sụ. “Con ra ngoài ngủ với mẹ đi. Đêm nội hay ho, con ngủ không được đâu”, bà nội dặn dò khi thấy nó đứng lấp ló ngoài cửa. Mấy ngày nay trời chuyển mùa, bà nội ho nhiều hơn. Nhưng từ qua đến nay, nó chưa thấy ba mẹ bước chân vào giường của bà. Khi yêu, ba mẹ nó dành cho nhau mọi lời nói ngọt ngào thì khi chia tay, họ đổi lại bằng những lời cay đắng. Hai người đang tìm mọi cách làm tổn thương lẫn nhau và làm tổn thương cả chính nó. Không ai còn thời gian để quan tâm đến bệnh tình của bà nội. Và cũng không ai hỏi thăm đến sự cô đơn của nó.
Nó lặng lẽ trở vào giường của mẹ. Mẹ nó nằm co quắp, gương mặt rằn ri những nếp gấp. Sau tấm ván ngăn, nó nghe tiếng người đàn bà và ba nó cười rúc ra rúc rích như lũ chuột đang gặm nhấm gạo trong đêm. Tiếng thì thầm, rù rì dội vào tai. Mẹ nó nhắm chặt mắt, nhưng nó biết mẹ không ngủ được. Thi thoảng, bà cựa mình, mở mắt nhìn trân trân lên trần nhà. Nó thấy trong hai hốc mắt ấy, sâu thẳm như bóng đêm. Chỉ về nhà một ngày nhưng mẹ nó gầy ốm và tiều tụy đi nhiều.
Mẹ nằm nghiêng một bên, kéo vỏ áo gối, lau nước mắt. Nó lăn qua gần mẹ hơn. Tự dưng nó muốn ôm chặt lấy bờ vai gầy của mẹ, muốn lau những giọt nước mắt đang rỉ rả chảy dài trên má mẹ và muốn thủ thỉ nói cho mẹ biết: “Mẹ còn có con”. Nhưng ngay khi nó đặt tay lên bụng mẹ, bà hất tay nó xuống, quát lên:
– Để cho tao yên.
Nó mếu máo.
– Mẹ…
– Đồ súc sinh. Giỏ nhà ai quai nhà nấy.
Cái thứ nhà mày không có ai tốt đẹp. Đừng lại gần tao.
Mẹ nó gào lên như thể bao uất ức, bực dọc giờ mới có cơ hội trôi tuột ra. Nước mắt nó chảy ràn rụa khắp mặt. Nó ôm gối, lẳng lặng ra khỏi phòng. Giường bên cạnh, tiếng nói thầm thì cùng tiếng cười rơi dần vào đêm tối mờ mịt.
Ba nó đang tìm mọi cách phô ra trước mặt mẹ một cuộc sống hạnh phúc, vui vẻ để mẹ phải ghen tức, hối tiếc. Còn mẹ sau những ngày khóc lóc vật vã vì chồng phản bội, giờ đây bà chọn sự bất cần để trả thù ba. Ngay trong đám giỗ ông nội, mẹ bắc ghế ngồi sát cánh đàn ông trong xóm. Mẹ cười nói, chúc tụng lời lẽ đẩy đưa. Nó đứng thu lu trong góc nhà, nhìn gương mặt, nụ cười của mẹ nhòe dần bên những ly bia nở bọt trắng xóa. Từ xa, ba nó nhìn mẹ, nhếch mép. Người đàn bà của ba đi lại gần, cười nanh nọc:
– Đàn bà mà lăng nhăng thường không bỏ chồng thì chồng bỏ.
Mẹ dừng uống, hai môi mím chặt:
– Mày nói ai, con quỷ cái.
Bà ta cười rú lên:
– Ai có tật thì giật mình.
Hai tay mẹ nắm chặt, cả gương mặt và đôi mắt đỏ rực. Bất ngờ mẹ lao đến, túm tóc người đàn bà của ba. Cả bàn tiệc nhốn nháo lên. Hai người đàn bà giằng co như hai con trâu đang móc sừng vào nhau, cò cưa, đẩy ngã ly bát xuống đất. Nhiều tiếng hốt hoảng, la hét, í ới vang lên. Chen lẫn trong đám đông là tiếng ho, tiếng thở, tiếng kêu không còn hơi sức của bà nội. Một người đàn ông to khỏe, lao đến túm tay mẹ và người đàn bà của ba, lôi ra. Tiếng chửi tục vang lên chát chúa.
Ngay chiều hôm ấy, mẹ nó xách va-li quần áo, đón xe đò lên thành phố. Bà để tờ đơn ly hôn đã ký sẵn trên bàn. Sau đó, ba cũng vội vàng chở dì và em Ý đi. Mẹ đi để trốn chạy vết thương lòng đang khoét sâu và hở toác hoác, còn ba nó đi để khỏi phải nghe những lời dèm pha, dị nghị của hàng xóm.
Nó vùng chạy đến mộ của ông nội. Gió rít bên tai từng hồi. Không có ai đuổi theo nó và cũng không ai nghe thấy tiếng khóc của nó. Lần đầu tiên trong đời, nó không có cảm giác nhớ ba mẹ. Nó không khóc vì buồn tủi, vì bị bỏ rơi, nó khóc vì những vết nứt đang lớn dần trong tim.
Truyện ngắn NGUYỄN THỊ NGA
Tiếp Thị Gia Đình
