Sinh thời bà nội Khuy vẫn bảo đàn bà con gái khi đi ngủ thì không được trang điểm, ma thấy đẹp sẽ bắt đi.
Khuya về nhà, thấy cô Lâm ngồi dưới mái hiên. Trông cô thật kinh khủng: lông mày vẽ đen sì, má hồng rực như má hề và môi son đỏ chót, chỉ duy có đôi mắt là nguyên vẹn, không điểm trang gì.
Cô Lâm là con gái của bà nội, em gái út của cha Khuy. Khi còn bé, Khuy ngưỡng mộ cô vô cùng. Cô rất xinh đẹp: môi đỏ, má hồng, mắt vẽ diềm xanh, y hệt những Việt Trinh, Diễm Hương trên các bức ảnh lịch. Cô Lâm xinh đẹp như thế cả khi đi ngủ, bất chấp lời cảnh báo của bà, rằng con gái đi ngủ mà trang điểm xinh đẹp, ma thấy sẽ bắt về âm phủ làm vợ.
Lúc đó Khuy thích thú với sự táo bạo của cô, mà không biết rằng đôi khi xinh đẹp lại là cái tội. Và sau rất nhiều năm, bây giờ, những son phấn ấy trên khuôn mặt của cô đã trở nên vô cùng lỗi mốt, ngớ ngẩn, vô duyên khi bước ra đường.
Ngôi nhà bên cánh đồng hoa chỉ còn lại một mình cô sống. Bà nội đã mất từ lâu và từ lâu những người thân của cô cũng ít qua lại thăm nom. Họ, trong đó có Khuy, sợ nhìn thấy cô tàn tạ, xác xơ và thực tế, mọi người đều có cảm giác vừa sợ hãi vừa ngán ngẩm khi cô trong tình trạng mang bầu. Cô Lâm mang bầu, sinh con một cách hiển nhiên, như thể… loài mèo. Chúng có thể vừa mang bầu vừa cho con bú (một lần mẹ Khuy từng so sánh), dĩ nhiên, những đứa trẻ do cô sinh ra đều không có cha. Không người đàn ông nào trong làng hay ở nơi khác thừa nhận có quan hệ ái ân với cô, là cha của những đứa trẻ. Vậy mà, những đứa trẻ cứ sinh ra, rồi thật kỳ lạ, những đứa con của cô đều rất nhanh có những cặp vợ chồng hiếm muộn từ nơi xa xôi nào đó đến nhận nuôi. Họ mang những đứa bé đi và chưa bao giờ trở lại.
Đến lần cô sinh đứa bé thứ năm, mẹ Khuy không thể nào chịu nổi nữa. Bà bảo không thể có cách nào ngăn cản những gã đàn ông bí mật đến với cô mỗi đêm được, giờ chỉ còn cách nhốt cô trong một căn phòng, không một người nào chạm được vào cô thì mới thôi mang bầu và sinh nở. Cha Khuy im lặng và ông biết điều mẹ Khuy nói không thể nào thực hiện được.
Khi cô ngồi dưới mái hiên nhà Khuy, Khuy hiểu rằng có một sự thay đổi lớn lao đối với cô và cả gia đình Khuy.
– Cô sẽ ở nhà mình mãi, phải không mẹ?
Trong câu hỏi của Khuy ngấm ngầm một sự lo âu. Mẹ hiểu điều đó và khẽ thở dài thay cho câu trả lời. Ngôi nhà của ông bà nội đã được sang tên chủ mới, để trang trải những khoản nợ cho việc làm ăn thua lỗ của cha Khuy. Vì cha đã bán ngôi nhà, nơi trú ẩn duy nhất và cuối cùng cho phần đời tội nghiệp của cô Lâm, nên cha phải cưu mang cô, vì nghĩa vụ hơn là tình yêu thương của một người anh cả.
Khuy ngồi bên cô dưới hiên nhà. Cô ngước đôi mắt không tô vẽ nhìn bầu trời xa lạ và xám xịt. Cô hỏi Khuy có thể đem cho cô những hộp son phấn không.
Không phải lần đầu cô hỏi Khuy về son phấn. Những hộp son phấn đắt tiền nhưng không dùng hết đã được chuyển về quê cho cô. Khuy nghĩ đó là một cách sẻ chia, sự quan tâm nho nhỏ của cô cháu gái đã từng ngưỡng mộ nhan sắc của cô, mà nếu không cho cô, Khuy cũng chẳng biết dùng chúng vào việc gì.
Mẹ Khuy bảo tại những hộp son phấn mà Khuy mang cho cô đã khiến đời cô ra nông nỗi ấy, nhưng rồi bà dư biết rằng khi Khuy còn là một đứa trẻ, cô Lâm đã đắm say vẻ đẹp phấn son của chính mình ngay cả khi đi ngủ. Mẹ Khuy chỉ cố gắng để không chịu thừa nhận một sự thật chua xót: Cô Lâm, người em chồng của bà tuy xinh đẹp, nhưng ngẩn ngơ, khùng dại. Vì khùng dại nên xinh đẹp mà cô không lấy được chồng. Vì khùng dại nên cô cứ chửa đẻ hồn nhiên ngoài giá thú như loài mèo hoang.
Ý định của mẹ Khuy trong lần cáu giận khi cô sinh đứa bé thứ năm, giờ đã thành hiện thực. Bà bắt hai chị em Khuy dồn lại chung một phòng, phòng nhỏ của em gái Khuy dành cho cô Lâm. Không còn những khoảng không gian rộng lớn bên cánh đồng hoa, không còn những gã đàn ông lượn lờ bên cạnh, cô Lâm sống trong ngôi nhà khép kín, có cửa sổ mở về hướng mặt trời mọc. Hôm nào cô cũng dậy rất sớm, sớm hơn cả mặt trời và nhìn về phía ấy, với khuôn mặt được điểm trang như một cô đào lỗi mốt.
Khuy bước vào sân, cô Lâm đang ngồi trên thềm nhà, hai tay thu vào đùi. Cô không nhìn thấy Khuy. Trời mưa. Trong sân sũng nước. Giàn thiên lý trổ hoa rũ trong mưa.
Dưới sân, trên những vũng nước mưa trong suốt, những thỏi son, hộp phấn, bút kẻ mày nằm tung tóe. Những hộp phấn màu thấm nước mưa, nhão nhoét, nhòe nhoẹt chảy trôi theo dòng nước xuống cống.
Mẹ Khuy đã vứt tất cả số phấn son mà cô Lâm giữ hàng ngày ra khoảng sân mưa ấy, chỉ vì bà không thể nào hiểu được, không thể nào tin được, rằng mới vài tháng sống trong căn nhà khép kín, ra khóa vào khóa, mà cô Lâm, bằng một cách quái quỷ gì đó vẫn có thai.
Cô Lâm không có cách nào cứu vãn những hộp phấn mà mẹ Khuy đã ném ra mưa. Mẹ Khuy tin rằng những thứ đó là nguyên nhân khiến cô có thai, khi cô trang điểm, ngồi trong nhà nhìn ra cửa sổ và những người đàn ông đã nhìn thấy cô, bị nhan sắc của cô thu hút. Mẹ Khuy bảo cô sẽ hoàn toàn mờ nhạt nếu không có những hộp phấn son mà Khuy đã vô tình hoặc cố ý đem đến cho cô.
Vì những hộp phấn màu đã sũng nước và trôi theo mưa xuống cống, cô Lâm trang điểm cho mình bằng những thỏi son. Son đỏ cô tô lên má, son hồng cô tô môi. Mỗi sáng, trông cô càng kinh khủng. Cô Lâm không cần biết có ai cười cô, cô chỉ cần biết mình vui vì điều đó.
Cái thai trong bụng cô Lâm cứ lớn dần lên. Cha mẹ Khuy đau đầu vì cô không nửa lời hé lộ danh tính cha đứa bé và không biết sau này sẽ làm thế nào với đứa trẻ ấy. Mẹ Khuy muốn tống cô ra ngoài. Cô không còn là người hâm nữa, mà thành kẻ điên. Bà không thể nào chịu được cái ý nghĩ mình đang sống chung nhà với một kẻ điên, một kẻ điên mang thai dễ dàng như loài mèo. Mẹ Khuy lo sợ rằng đứa bé cô đang mang trong bụng không phải là đứa bé cuối cùng. Làm sao biết được còn những đứa bé nào nữa ra đời cơ chứ? Bà tuyệt vọng. Cuộc sống gia đình trở thành địa ngục với bà.
Cha Khuy không chấp thuận ý định của vợ. Ông nói rằng ông có trách nhiệm nuôi dưỡng cô em gái út tội nghiệp cho đến khi ông chết đi. Vì ông không còn cách nào khác, vì ông đã bất đắc dĩ phải bán đi ngôi nhà của ông bà nội dưới quê, ngôi nhà dành cho cô. Dù sau đó, việc kinh doanh của ông vẫn không khá lên được.
Không cam chịu việc bị một gã đàn ông háo sắc xảo quyệt nào đó dắt mũi cả nhà, mẹ Khuy sai chị em Khuy quyết tâm rình bắt bằng được. Thời gian, giờ giấc về nhà bất ngờ bị xáo trộn và bà rất thông minh để thực hiện việc đó một cách tự nhiên nhất.
Có thể thủ phạm tạo nên cái thai của cô Lâm là gã choai hàng xóm. Một gã choai còn đang học trung học. Khi mẹ bất ngờ xông vào ngôi nhà chính mình, thấy nó đang ngoan ngoãn nằm gối đầu lên đùi cô Lâm, còn cô thì đang vuốt ve mái tóc dựng ngược nhuộm vàng chóe của nó.
Một cuộc khẩu chiến khủng khiếp xảy ra giữa nhà hàng xóm và gia đình Khuy. Nhà hàng xóm không thể chấp nhận việc cô Lâm, một phụ nữ ngớ ngẩn, chửa đẻ vô tội vạ đã quyến rũ thằng con ngây thơ của họ. Họ đòi cha Khuy phải đưa cô Lâm đi viện tâm thần, vì việc để một người điên tự do trong ngõ là một hiểm họa.
Mẹ Khuy đổ sụp. Trong thoáng chốc, dường như thế giới đã tan vỡ trước đời bà. Chồng làm ăn thua lỗ, cô em chồng ngớ ngẩn mang thai và không thể bắt đền. Bà phải làm thế nào với cô đây?
Cô Lâm rụt rè mang cho mẹ Khuy một cốc nước cam, do chính tay cô làm. Mẹ Khuy nhìn cốc nước cam sủi bọt, vành cốc nhoe nhoét các tép cam nát bét, ấm ức trào lên, chẳng kịp bình tĩnh, bà hất tay cô ra, cốc nước rơi xuống nền nhà, vỡ tung tóe. Cùng với tiếng rơi vỡ tan tành của cốc nước, cô Lâm như bị điện giật. Hai tay ôm đầu, cô hét một tiếng dữ dội, lao nhanh ra ngoài.
Khuy lần theo vết máu trên nền nhà, trên sân để tìm cô. Những mảnh vỡ thủy tinh đã cứa gan bàn chân cô và khi cô chạy, những vết máu để lại trên nền gạch. Vết máu dẫn Khuy ra con ngõ dài và hẹp, rồi như thể bị bàn tay tàn độc nào đó xóa mất. Không tìm thấy dấu vết của cô, Khuy bật khóc.
Cha Khuy nhặt những mảnh vỡ thủy tinh cho vào túi ni-lông. Ông vừa nhặt thủy tinh vừa khóc. Ông bảo rằng khi cô Lâm bốn tuổi, bị sốt cao, chỉ vì ông mải chơi đánh khăng với bạn bè, không biết rằng em gái đã sốt cao đến mức co giật, hôn mê. Một ông thầy thuốc đúng lúc ấy qua làng. Ông ấy cứu được cô Lâm, nhưng nói rằng từ đó cô sẽ ngớ ngẩn. Cha Khuy ân hận lắm.
Khuy không biết cuối cùng có tìm được cô Lâm không nữa. Dấu vết của cô đã bị xóa mất, bởi một bàn tay vô hình ác độc. Thành phố thì mênh mông lắm, và có nhiều người bị điên.
Truyện ngắn của Phạm Thanh Thủy – Theo Tiếp Thị Gia Đình