Phnom Penh. Đêm sâu thăm thẳm. Cô mở cửa ra nhìn về phía vườn, những bóng cây đan vào nhau tạo thành những hình thù kỳ dị. Mặt trăng đỏ ối đứng chênh vênh trên ngọn cây xoài.
Cô châm một điếu thuốc, hít một hơi. Tiếng thở dài lẫn vào tiếng dế đêm.
Phòng cô ở lọt thỏm giữa vườn xoài u tịch. Những ngọn đèn màu đỏ phát ra những chùm sáng tù mù hòa vào ánh trăng ướt. Chiếc đồng hồ thong thả điểm mười hai tiếng. Giờ này ở Việt Nam mọi người đang đón giao thừa. Một ngôi sao đổi ngôi bay xoẹt ngang trời. Trước đây cô hay thì thầm ước một điều gì đấy khi thấy sao băng. Cầu mong cho hợp đồng ngày mai được ký kết, hay cuộc phẫu thuật buồng trứng của mẹ cô phục hồi thật nhanh. Cô chưa bao giờ cầu nguyện về một chuyện gì dài hạn trong tương lai, như cuộc hôn nhân hạnh phúc hay những đứa con đẹp như thiên thần.
Cô nhả khói rồi dụi nửa điếu thuốc còn lại vào gạt tàn. Do không quen nên cô sặc khói. Tiếng tắc kè vẫn vọng lại. Tắc kè, tắc kè. Cô thì thầm vào bóng đêm: Chết, không chết.
Cô vẫn đợi cho tiếng kêu tiếp theo. Cô vừa nói “chết”, con tắc kè không buồn đáp lại. Nước mắt như ứa ra. Cô vẫn mong cho nó không kêu nữa. Đó là ý trời. Cô cố lắng nghe lần nữa, chỉ có tiếng côn trùng rên rỉ vọng vào từ bên kia cửa sổ.
Cô cố gắng không nghĩ về mối tình tan vỡ vừa trải qua. Về anh, người đàn ông hoàn hảo. Sao anh có thể phản bội cô như thế? Những bản nhạc, những bài thơ anh viết đề tặng cô. Những lời thề nguyền hứa yêu cô suốt cuộc đời. Tất cả đều là giả dối. Cô thấy lợm giọng. Dịch dạ dày sôi lên, cơn buồn nôn làm gan ruột cô lộn ngược.
Anh gặp cô trong một buổi hòa nhạc. Đêm diễn nhạc kịch, đọc thơ Hàn Mạc Tử của các nghệ sĩ hải ngoại tại thành phố. Họ thường ngồi im lặng hàng giờ ngắm mưa, nhâm nhi những ly cà-phê trong một quán vắng. Anh đọc sách lặng lẽ, đôi khi dừng lại, kể cho cô nghe về đoạn vừa đọc. Cô trả lời email, nhìn những hàng số nhảy nhót trên màn hình laptop. Anh là một nghệ sĩ, cô là một chuyên viên tài chính, họ thật khác nhau. Họ bổ khuyết cho nhau, thành một cặp thật đẹp đôi khiến mọi người phải ghen tỵ.
Họ sống chung với nhau trong một căn gác nhỏ. Căn phòng luôn tràn ngập tiếng piano. Những bản nhạc Pháp say đắm. Những bữa ăn có rượu vang trắng và hoa hồng. Khi cô đang chiên những chiếc nem rán ngon lành, anh thường tiến lại gần ôm cô từ phía sau. Cô mắng yêu để yên cho cô làm. Anh bảo anh đói ngấu rồi, đói cả đồ ăn và những nụ hôn. Họ như một đôi chim câu. Hạnh phúc là khoảnh khắc, không phải là vĩnh viễn. Những kỷ niệm hạnh phúc lại tràn về khiến lòng cô dịu lại. Rồi cô tự hỏi, sao anh lại phản bội cô, sao anh lại ngủ với người đàn bà khác?
Thiệp cưới đã phát rồi. Cô không trở về nhà Tết này để tránh những câu hỏi soi mói của họ hàng. Cô đã từng kiêu hãnh biết chừng nào về sự thông minh, năng động của bản thân, về người yêu đẹp trai lãng mạn. Phật giáo bảo càng tự hào về cái gì, càng dễ mất cái đó. Hay đó là nghiệp chướng của cô?
Tiếng chân người bước ngoài kia. Tiếng cô gái Khmer cười nắc nẻ. Tiếng đi tè trên đám sỏi của lối đi lẫn tiếng lè nhè của người say rượu bằng tiếng Anh. Họ đi khuất rồi, để lại một khoảng lặng trống rỗng. Con tắc kè lại kêu làm cô giật mình thảng thốt.
Khi mặt trời như quả cầu lửa treo trên ngọn xoài, cô mới thức dậy. Người hướng dẫn viên kiêm lái xe như đã hẹn đã đợi cô từ lâu, anh ta ngồi lặng lẽ ngắm những đám nắng nhảy nhót trên nền gạch rớt ra từ kẽ lá.
Cô mơ màng ngồi cạnh ghế lái, như người mộng du. Những cây thốt nốt nằm rải rác trên những cánh đồng khô cháy, những con bò trắng đứng nhai nắng dưới bóng cây me keo vụt qua cửa kính. Họ đi qua những làng ven đường có dăm ba mái nhà sàn đứng lêu khêu trên những cọc nhọn khẳng khiu, thấp thoáng những bóng chùa vàng.
Khách sạn X, thành phố Siem Reap. Cô đứng bần thần một hồi. Tay bỏng đau điếng làm cô giật mình, điếu thuốc lá rơi xuống cỏ. Người hướng dẫn viên xuống xe hỏi cô có vào không. Từ trong khách sạn, một người đàn bà hối hả chạy ra. Cô tự dưng muốn bỏ chạy. Khách sạn này cô chưa từng ghé qua, nhưng khi nhìn thấy, nó làm cô đau đớn. Cô đã Google hàng trăm lần, mỗi khi hình ảnh khách sạn hiện lên trên màn hình là như có ai thò tay vào tim cô vằn vò. Hôm nay nó hiện hữu ở đây. Cô muốn tận mắt lên cái phòng mà chồng chưa cưới của cô đã từng ở, đã từng phản bội cô ở đó.
Phòng 106. Mùi thuốc lá, mùi chất tẩy rửa, mùi mồ hôi của khách còn lưu lại khiến cô buồn nôn. Cô rủa thầm: Đồ rẻ tiền! Tự dưng cô bật khóc. Người hướng dẫn viên lúng túng không biết làm thế nào, đứng yên lặng. Nhưng để tìm cách an ủi, anh bảo:
– Chúng ta xuống quán cà-phê chứ?
Anh đẩy ly trà gừng bốc khói trước mặt cô, rồi đưa khăn tay cho cô mượn. Chiếc khăn tay đẫm mùi sả và mùi hoa nhài. Cô ngước mắt nhìn anh ngần ngại. Anh gợi chuyện:
– Cô đến đây lần đầu tiên? Sao cô không đặt khách sạn khác? Với số chi phí bốn mươi đô, cô có thể thuê một phòng tốt hơn gần trung tâm thành phố.
Cô đang uống trà, tự dưng lại bị sặc. Mũi và họng cô bỏng rát. Cô phải nói với như thế nào về việc cô khăng khăng đặt phòng 106, dù chất lượng không tương xứng với số tiền. Cô chỉ muốn nhìn nó tận mắt.
– Hôm nay bên Việt Nam là ngày đầu tiên của năm mới phải không?
Cô gật đầu, quay đi nhìn về phía cây sa la đang nở hoa đỏ chói như những môi cười nơi góc vườn, tránh cái nhìn của người hướng dẫn viên. Nhưng với sự nhạy cảm của một người đàn ông, anh biết cô đang có vấn đề. Hợp đồng không nói rõ họ sẽ đi những đâu. Cô chỉ nói đi giữa hai thành phố Phnom Penh và Siem Reap.
Họ đi vào Angkor Wat. Từng đoàn khách từ nhiều nước nhễu nhại dưới cái nắng trưa gắt gỏng của mùa khô. Họ trầm trồ chiêm ngưỡng kỳ quan cổ đại, tíu tít chụp hình. Đầu cô ong ong. Cô không có tâm trạng để thưởng thứ vẻ đẹp hoành tráng và kỳ vĩ của công trình kiến trúc tám trăm năm tuổi.
Người hướng dẫn vẫn yên lặng lái xe. Cô xem phim trên màn hình. Bộ phim về lịch sử đất nước Campuchia và cuộc diệt chủng của Pol Pot. Những cảnh giết chóc. Những cuộc chạy trốn. Những người ăn côn trùng sống. Những nấm mồ tập thể. Những hình ảnh lần đầu tiên cô thấy. Trước đây, cô chưa từng quan tâm đến những chuyện như thế. Cuộc sống của cô quanh quẩn với những con số, những nhà hàng, những siêu thị, những quán cà-phê. Người lái xe nói:
– Người ta đến Campuchia là vì Angkor Wat và những gì cô đang xem trên màn hình.
Cô không đáp. Người lái xe bật sang một bản nhạc tiếng Anh. Bài hát Ave Maria dịu dàng tha thiết cùng hình ảnh cặp vợ chồng mặc đồ cưới chạy dưới những bông hoa tử đằng màu tím. Nếu không có lần điện thoại đó, chắc rằng năm ngày nữa thôi, cô cầm tay chồng hạnh phúc bước vào nhà thờ. Bản nhạc này chồng sắp cưới đã phối lại theo cách cô thích để mở trong đám cưới. Tự dưng cô bật khóc. Anh tắt nhạc và cho xe dừng lại. Cô đột nhiên nhìn lên rồi hỏi:
– Có phải đàn ông các anh đều sẵn sàng ngủ với những người đàn bà khác không phải vợ hay người yêu mình?
Người đàn ông im lặng. Anh lấy điện thoại đưa cho cô hình ảnh một người đàn bà và một đứa bé lên ba. Anh nhìn lên đám mây trắng cô đơn đang bay qua trời.
– Tôi chưa bao giờ phản bội cô ấy. Nhưng cô ấy đã mang con rời xa tôi mãi mãi.
Chiều tà, họ đến được cánh đồng chết. Những tia nắng cuối ngày le lói chiếu trên đống sọ người trên tháp. Cô lặng lẽ đặt một đóa hoa sen mà anh lái xe mua từ ngoài cổng. Cô nhìn những đám quần áo bẩn thỉu xếp thành từng đống. Anh chỉ cho cô những vật trăng trắng vương vãi dưới lối đi. Đó là xương người chết. Anh kể cha mẹ anh cũng đã từng bị Pol Pot sát hại, không biết xương cốt của họ ở đâu. Mình anh sống sót. Lớn lên trong trại mồ côi, sau đó anh được qua Việt Nam học đại học theo diện học bổng. Nhờ biết tiếng Việt, anh làm hướng dẫn viên, lấy vợ và có một đứa con trai. Cách đây hai năm, vợ anh và con bị tai nạn và chết trong rừng, do mìn còn sót lại sau chiến tranh.
Họ ngồi lặng lẽ trong quán cà-phê trước nhà tù Tuol Sleng. Cô bật khóc nức nở. Cô kể cho anh về câu chuyện tình yêu của mình, đáng lẽ họ sẽ cưới nhau vào Tết này. Một lần dọn đồ, cô thấy trong túi du lịch của chồng chưa cưới có bao cao su. Anh giải thích là người ta phát miễn phí ở cửa hàng tiện ích nên lịch sự lấy. Cô đã tin anh.
Cho đến một lần, khi anh đi công tác tại Siem Reap, cô đã giả vờ là một cô gái bán hoa, gọi điện thoại lên phòng anh. Anh đã nói đồng ý. Chuyến công tác ấy mới chỉ cách đây một tháng. Hiện cô đang có bầu. Cô đã tưởng rằng mình sẽ chết đi. Nhưng có những người đã trải qua bao nhiêu nỗi cực hình, như những nạn nhân trong kia, nhưng họ vẫn khao khát được sống.
Cô cho vốc thuốc ngủ vào ly nước, đợi cho tan hết. Cô hỏi anh: Tôi buồn cười lắm phải không? Xin lỗi, vì tôi đã làm phiền anh trong suốt chuyến đi. Anh hướng dẫn viên cười không nói. Cô mang ly nước vào trong toilet, khi quay ra với chiếc ly trống rỗng.
Cô quay lại bàn và bảo: – Nhưng tôi đã quyết định rồi, tôi sẽ làm mẹ đơn thân.
Con tắc kè trên cây thốt nốt bỗng cất tiếng kêu. Cô vuốt bụng và nói:
– Sống. Dù có điều gì xảy ra. Mẹ con mình vẫn sống. Và hạnh phúc.
Vũ Văn Song Toàn
Mục Truyện ngắn
Tiếp Thị Gia Đình