Đề xuất thưởng tiền cho gia đình sinh con một bề là nữ đang gây tranh cãi
Liên quan đến quy định thưởng tiền cho gia đình sinh con một bề toàn con gái, dự thảo Luật Dân số cho rằng: “Chính phủ quy định đối tượng, mức hỗ trợ chi phí phụng dưỡng cho cặp vợ chồng người cao tuổi chỉ có con gái mà không có chế độ bảo hiểm xã hội”.
Theo ông Dương Quốc Trọng, nguyên Tổng Cục trưởng Tổng Cục Dân số – Kế hoạch hóa Gia đình, mục đích của đề xuất này nhằm giải quyết vấn đề mất cân bằng giới tính khi sinh và nhằm khuyến khích, động viên các gia đình sinh con gái.
Ông Trọng nói: “Tôi nhận thấy việc hỗ trợ về kinh tế là hết sức quan trọng. Điều này có tác dụng tuyên truyền, lan tỏa rất lớn và đồng thời thể hiện sự quan tâm của Đảng, nhà nước đối với các gia đình sinh con một bề là nữ. Điều đó giá trị hơn tiền rất nhiều và có ý nghĩa nhân văn sâu sắc. Xã hội cần ghi nhận điều đó”.
Tuy nhiên, giáo sư Nguyễn Đình Cử, Chủ tịch Hội đồng khoa học Viện Dân số, Gia đình và Trẻ em lại không hoàn toàn đồng tình với đề xuất trên. Theo ông Cử, đề xuất thưởng tiền cho những gia đình có con một bề càng làm sâu sắc thêm sự mất cân bằng giới, và góp phần tạo nên sự phân biệt về chế độ chính sách với những gia đình có con trai. Thêm nữa, những gia đình nhận được chi phí phụng dưỡng cũng chưa chắc đã mong muốn được hỗ trợ như vậy.
Ông Cử thẳng thắn bày tỏ: “Cá nhân tôi không đồng tình việc này bởi nó không hiệu quả nếu tâm lý họ vẫn khao khát con trai. Thậm chí gia đình được “thưởng” còn cảm thấy bị xúc phạm do đó là phần thưởng được hiểu là dành cho người yếu thế. Tôi biết, có địa phương đã có hình thức thưởng tiền, thưởng quạt cho các gia đình sinh con một bề gái, nhưng đó không phải là giải pháp hiệu quả cho việc ngăn chặn mất cân bằng giới tính khi sinh”.
Cũng theo giáo sư Cử, để thực hiện bình đẳng giới thì mọi chế độ chính sách cần phù hợp và gắn với thực tế cuộc sống. Một lãnh đạo của Vụ Pháp chế (Bộ Y tế) cũng nhìn nhận cần có cách tiếp cận phù hợp từng vùng miền, từng thời điểm trên cơ sở có đánh giá cơ bản về hiệu quả của chính sách.
Quy định hỗ trợ các gia đình sinh con một bề là nữ lần đầu tiên được Tổng cục Dân số – Kế hoạch hóa Gia đình (Bộ Y tế) đề xuất lên chính phủ vào đầu năm 2013. Theo đó, những gia đình sinh con một bề toàn con gái theo đúng chính sách gia đình có từ 1−2 con, sẽ được hỗ trợ bằng tiền mặt, đứa trẻ gái (con thứ 2) khi lớn sẽ được ưu tiên về chế độ bảo hiểm y tế, học phí. Ngoài ra, những người cao tuổi sinh con gái một bề cũng sẽ được hưởng chế độ an sinh xã hội ưu tiên hơn.
Tiếp Thị Gia Đình