Công nghệ thông tin phát triển tạo điều kiện cho chúng ta tiếp cận các nguồn thông tin nhanh chóng. Tuy nhiên, bên cạnh sự thuận tiện mà Internet mang lại cho con người, công nghệ này cũng có mặt trái của nó. Đó là khi đứng trước nguồn thông tin ngồn ngộn và dễ tiếp cận, bạn lại dễ rơi vào tình trạng quá tải, thậm chí mệt mỏi vì cuốn theo dòng xoáy của thông tin và công nghệ. Chưa kể điều này có thể khiến bạn xao nhãng công việc, lơ là bạn bè, gia đình, thậm chí bạn cảm thấy bận rộn hơn, không còn thời gian rảnh rỗi vì mải nghĩ đến những thông tin tràn ngập trên mạng.
Đó là thực trạng mà hầu hết ai cũng có nguy cơ gặp phải. Vậy bạn làm thế nào từ bỏ thói quen nghiện công nghệ? Đọc sách chính là một trong những cứu cánh cho bạn. Thực sự, công nghệ số phát triển khiến thói quen đọc sách dần bị mai một. Không ít người từng mê sách, đam mê đọc cũng phải giật mình khi cả năm trời chỉ đọc được vài quyển sách, thậm chí chẳng đọc quyển nào. Thế nhưng, dù cùng là việc tiếp nhận thông tin, nếu so với khi mải mê lướt web thì khi đọc sách, não bộ sẽ tiêu tốn ít năng lượng hơn, do đó bạn cảm thấy thư thái hơn.
Theo một nghiên cứu khoa học về thần kinh gần đây, bộ não con người luôn ở trong tình trạng xung động, hiếm được “nghỉ ngơi” khi lướt web. Bộ não được xây dựng để ưu tiên tiếp nhận những thông tin mới mang tính kích thích, chẳng hạn như khi chúng ta F5 new feeds của Facebook, refresh e-mail… Khi đó, não sẽ tiết ra chất dẫn truyền thần kinh dopamine. Chất này khiến chúng ta tỉnh táo hơn để đi tìm niềm vui. Khi đó, bộ não lại tiếp tục thúc đẩy chúng ta đi tìm những thứ có khả năng kích thích để tiếp tục sản sinh dopamine.
Quá trình này như một vòng tuần hoàn xảy ra với công thức: thông tin mới + dopamine = niềm vui. Như vậy, bộ não chúng ta được dạy rằng sẽ có “phần thưởng” mỗi khi làm mới “new feeds”. Vòng tuần hoàn này được lặp đi lặp lại mỗi khi chúng ta xem tin tức mới và thật khó để phá vỡ nó. Bộ não con người chỉ chiếm khoảng 2% trọng lượng cơ thể nhưng lại tiêu thụ đến 20% năng lượng. Nếu để não làm việc nhiều, năng lượng tiêu thụ càng cao.
Theo tính toán của các nhà khoa học, khi chúng ta thư giãn là lúc não bộ nghỉ ngơi, nó chỉ tiêu thụ khoảng 11 calorie/giờ. Tập trung đọc sách sẽ tiêu hao khoảng 42 calorie/ giờ. Tuy nhiên, nếu quá trình ấy chứa đựng toàn thông tin mới thì sẽ lên đến 65 calorie/ giờ. Việc lướt web là quá trình chuyển từ chủ đề này sang chủ đề khác liên tục sẽ khiến mức tiêu hao càng cao. Thói quen nghiện đọc thông tin, chơi điện tử không chỉ tốn thời gian mà còn tiêu tốn năng lượng rất lớn. Vậy tại sao bạn không rèn luyện thói quen đọc sách để tiêu tốn ít năng lượng hơn và đầu óc được thảnh thơi?
TẬP LẠI THÓI QUEN ĐỌC SÁCH
Cả ngày bạn gắn chặt với màn hình máy vi tính khiến cơn nghiện công nghệ và đọc tin tức càng cao? Bạn cần tách bản thân xa các thiết bị số càng nhiều càng tốt. Dưới đây là ba quy luật vàng cho bạn:
♣ Sau khi tan sở, không đụng đến máy tính, điện thoại: Đó là một thay đổi rất khó thực hiện vì chúng là phương tiện kết nối với thế giới bên ngoài. Tuy nhiên, thông thường sẽ rất hiếm trường hợp gửi e-mail hay bàn công việc vào giờ nghỉ trưa hoặc buổi tối. Nếu có, đó là những vấn đề không cần thiết phải phản hồi ngay. Đôi khi cũng có ngoại lệ là bạn cần phải làm việc vào buổi tối nhưng phần lớn thời gian, bạn cần tập thói quen để đầu óc thư giãn sau giờ làm việc.
♣ Không xem ti-vi hoặc xem phim trước giờ đi ngủ 1–2 tiếng: Đây là một sự thay đổi đem lại tác động lớn. Làm được như vậy, đầu óc và tâm trí bạn sẽ không bị tác động bởi thông tin và sự ồn ào. Bạn hoàn toàn thư giãn và yên tĩnh, chuẩn bị cho một giấc ngủ ngon. Thời gian này, bạn có thể thư giãn bằng cách đọc vài trang sách. Bạn có được niềm vui từ việc đọc nhưng tâm trí không bị nhiễu loạn và nặng nề.
♣ Không đem thiết bị số lên giường: Hãy đọc sách thay vì lướt web, chơi game. Việc đọc sách thường xuyên giúp bạn có thời gian suy nghĩ, phản ứng và tăng sự tập trung, sáng tạo. Đọc sách cũng giúp hạn chế căng thẳng và bớt tiêu hao năng lượng.
Bài: Uyên Hồ
Mục Sống đẹp − Tiếp Thị Gia Đình
