Mời bạn cùng TTGĐ du hành vào thế giới thực phẩm kỳ này. Cùng TTGĐ tìm hiểu qua loạt bài viết về những sự thật thú vị; có thể bạn chưa biết; mặt tốt – xấu; và bí quyết sử dụng đúng cách các loại thực phẩm chúng ta vẫn tiêu thụ hàng ngày.
Kỳ này, hành trình cùng TTGĐ tìm hiểu về những sự thật thú vị; những mặt lợi hại của thực phẩm quanh ta sẽ tiếp tục với ba gương mặt quen thuộc trong thực đơn hàng ngày của bạn.
Sữa chua Hy Lạp, thanh yên Nhật Bản, củ đậu Việt Nam, bạn thích ăn gì? Từ sang chảnh đến dân dã, bàn tiệc thực phẩm toàn âm Y kỳ này; mời bạn thưởng thức với vô vàn sự thật thú vị xung quanh
SỰ THẬT THÚ VỊ VỀ SỮA CHUA (YOGURT)
Sữa chua được sản xuất từ vi khuẩn lên men của sữa (lactic). Mọi loại sữa có thể dùng để làm sữa chua; nhưng sữa bò được dùng nhiều nhất. Ngoài ra, còn có nhiều loại sữa chua phổ biến khác như; sữa chua Hy Lạp (lớp sữa chua được lọc kỹ, lên men và loại bỏ nước để đặc hơn, hàm lượng protein cao hơn); sữa chua dê, sữa chua cừu (mùi và vị hơi nồng); sữa chua Labneh (đặc như phô mai, mịn, béo, gần giống kem chua); sữa chua đậu nành (làm từ sữa đậu nành, hàm lượng chất béo thấp hơn)…
LỢI
Hỗ trợ tiêu hóa: Chứa nhiều men vi sinh probiotic có lợi cho đường ruột.
Tăng sức đề kháng: Ăn sữa chua thường xuyên giúp cơ thể miễn dịch tốt hơn.
Giảm cân: Khi ăn sữa chua, cơ thể tiết ra ít cortisol hơn, giúp các a-xít amin dễ dàng đốt cháy chất béo; làm giảm hàm lượng mỡ trong cơ thể.
Ngăn ngừa cao huyết áp: Kali có trong sữa chua sẽ giúp cơ thể loại bỏ muối dư thừa trong cơ thể.
Bảo vệ răng miệng: Sữa chua có hàm lượng chất béo thấp nên không gây ra các vấn đề về răng miệng. A-xít lactic có trong sữa chu; bảo vệ nướu rất tốt.
Bổ sung canxi giúp xương và răng chắc khỏe.
Giúp làm đẹp da và bảo vệ tóc.
HẠI:
Gây khó tiêu: Sữa chua công nghiệp thường có đường lactose – một loại protein khó tiêu dễ gây đầy hơi, đau bụng, tiêu chảy, buồn nôn… nhất là ở những người mắc chứng không dung nạp lactose.
Gây béo phì: Với sữa chua có đường, nếu dùng quá nhiều, hàm lượng đường nạp vào cơ thể tăng lên, dễ gây béo phì. Sự thật thú vị: Nếu thực sự muốn giảm cân, giữ dáng, hãy chọn sữa chua không đường hoặc ít đường.
Gây dị ứng: Một số trường hợp hay gặp các biểu hiện phát ban; nôn mửa, khó thở, đau bụng, đầy hơi… khi ăn hoặc uống sữa chua.
Đau dạ dày: Ăn nhiều sữa chua làm lượng a-xít dịch vị tăng quá mức cho phép, gây ảnh hưởng xấu đến dạ dày, khiến bệnh đau dạ dày trở nên trầm trọng hơn.
Bệnh nhân tiểu đường, xơ vữa động mạch, viêm túi mật và viêm tụy tốt nhất nên tránh xa các loại sữa chua có đường và giàu chất béo.
Cách dùng:
– Thay mayonnaise bằng sữa chua Hy Lạp khi trộn salad, làm nước sốt…
– Kết hợp sữa chua không đường với trái cây tươi để ngon miệng.
– Tránh để sữa chua đông cứng vì sẽ làm hỏng kết cấu, hương vị và giết chết lợi khuẩn.
SỰ THẬT THÚ VỊ VỀ THANH YÊN NHẬT BẢN (YUZU)
Còn được biết đến với cái tên citrus junos; hay quýt Nhật, thanh yên Nhật… yuzu là một loại trái họ cam quýt; có kích cỡ gần bằng một trái cam với lớp vỏ sần sùi. Cây yuzu thường ra trái vào mùa đông.Sự thật thú vị: Khi chín, trái yuzu có màu vàng tươi rực rỡ; vị chua đặc biệt và mùi hương mạnh mẽ.
LỢI
Giảm stress, cải thiện tâm trạng: Ngửi mùi thơm trái yuzu có thể giúp giảm lo lắng, giảm các triệu chứng tiền kinh nguyệt ở phụ nữ.
Giảm viêm: Trái yuzu có nhiều chất chống ô-xy hóa, giúp trung hòa các gốc tự do gây hại; từ đó giảm viêm và các bệnh mãn tính.
Ngăn ngừa tình trạng hình thành huyết khối: Một nghiên cứu năm 2015 cho thấy, chất hesperidin và naringin chiết xuất từ yuzu có thể ức chế sự tập kết tiểu cầu trong tế bào, giúp ngăn ngừa huyết khối.
Tăng cường hệ miễn dịch: Yuzu chứa hàm lượng vitamin C và các chất chống ô-xy hóa cao; giúp tăng cường hệ miễn dịch, giảm thời gian và mức độ nghiêm trọng của nhiễm trùng đường hô hấp, trị viêm phổi, sốt rét và tiêu chảy.
Giảm nguy cơ viêm khớp, ung thư, bệnh mạch vành, đái tháo đường, viêm ruột và một số bệnh lý thần kinh.
Bảo vệ sức khỏe não bộ: Yuzu chứa một số hợp chất đã được chứng minh là có khả năng ngăn ngừa tình trạng suy giảm nhận thức ở người già, giúp tối ưu hóa sức khoẻ não bộ.
HẠI
Gây dị ứng: Một số người bị ngứa ngáy, sưng tấy ở môi, lưỡi, cổ họng… hoặc bỏng rát, ngứa, khô, bong tróc da, sau khi tiếp xúc và ăn trái yuzu. Các trường hợp dị ứng yuzu thường cũng dị ứng với các loại trái cây có múi khác.
Làm loãng máu: Vì yuzu có tác dụng chống đông máu, nên có thể tương tác với các loại thuốc chống đông máu như Warfarin. Bệnh nhân đang dùng những loại thuốc này nên tránh ăn trái yuzu hoặc thực phẩm có yuzu.
CÁCH DÙNG
– Nêm nếm đồ ăn như gia vị, làm nước ép, làm nước sốt, làm mứt và dùng để trang trí món ăn. Pha mứt yuzu vào nước nóng để uống, trị ho và viêm họng.
– Vỏ và lá yuzu được dùng làm nguyên liệu làm đẹp, điều chế thành tinh dầu có giá trị.
SỰ THẬT THÚ VỊ VỀ CỦ ĐẬU/SẮN (YAM BEAN)
Củ đậu, hay còn gọi là củ sắn nước, có vị ngọt nhẹ; thanh mát, giải nhiệt hiệu quả. Sự thật thú vị: Củ đậu có thể ăn sống; hoặc chế biến thành nhiều món ăn khác nhau như: chiên, xào, làm nhân chả giò…
LỢI
Hỗ trợ hệ miễn dịch và tim mạch: Củ đậu giàu chất xơ; có tác dụng làm giảm nguy cơ cholesterol cao trong máu. Vitamic C giúp tăng cường hệ miễn dịch. Thành phần chống ô-xy hóa giúp điều trị bệnh hen suyễn hiệu quả.
Hỗ trợ trí não: Ngoài chứa các loại vi chất, vitamin C, chất xơ, trong củ đậu còn chứa rất nhiều vitamin B6, hỗ trợ cho não bộ phát triển khỏe mạnh hơn, phá vỡ các liên kết protein thành năng lượng cơ thể sử dụng được.
Tốt cho hệ tiêu hóa: Củ đậu có vị ngọt tự nhiên, đặc tính mát, giúp cơ thể thanh nhiệt, giải khát và giải độc hiệu quả, nhất là giải rượu. Với những ai đi ngoài ra máu, củ đậu phát huy tác dụng nhuận trường vì chứa nhiều chất xơ, ngừa táo bón.
Giảm các ảnh hưởng của thời kỳ mãn kinh: Ăn củ đậu là một trong những cách cung cấp nội tiết tố phytoestrogen cho cơ thể. Bên cạnh đó, ăn củ đậu thường xuyên sẽ giúp làn da mịn màng, trắng sáng hơn.
Giúp xương và răng khỏe mạnh: Với hàm lượng phốt-pho, kali cao, củ đậu giúp xương và răng phát triển tốt, chắc và khỏe hơn.
Giúp giảm cân: Thành phần củ đậu chủ yếu là nước và chất xơ, hoàn toàn không có chất béo nên được xem là thực phẩm lý tưởng để giảm cân an toàn, nhanh chóng.
HẠI
Lá củ đậu chứa rotenone và tephrosin, hai chất độc có thể khiến cơ thể co giật, loạn nhịp tim, suy hô hấp…
Thiếu chất: Dù chứa nhiều chất xơ, giàu vitamin nhưng nếu ăn củ đậu trừ cơm sẽ khiến cơ thể mệt mỏi, thiếu dinh dưỡng.
CÁCH DÙNG
– Xắt nhuyễn, trộn với thịt để làm nhân chả giò.
– Xắt thành cọng, xào với thịt bò, ăn kèm bún tươi, rau sống, nước mắm.
– Dùng nấu chè, làm mứt…
Bài: Lê Lộc
Tiếp Thị Gia Đình
