Bệnh lậu do vi khuẩn Neisseria gonorrhoeae gây. Chúng lây lan vì quan hệ tình dục không an toàn. Nhiễm trùng này thường được điều trị bằng kháng sinh; nhưng nếu mắc bệnh siêu lậu kháng đa thuốc; vi khuẩn kháng kháng sinh dẫn đến việc điều trị vô cùng khó khăn; nguy hiểm đến tính mạng bệnh nhân.
Bệnh lậu giết chết khoảng 700.000 người trên toàn thế giới mỗi năm. WHO ước tính mỗi năm toàn cầu có 78 triệu người mắc bệnh lậu. Các triệu chứng bao gồm cảm giác nóng rát khi đi tiểu và dịch tiết bất thường từ bộ phận sinh dục.
Ở phụ nữ, nếu không điều trị, bệnh lậu dẫn đến những hệ quả nguy hiểm như đau bụng kéo dài; viêm nhiễm vùng chậu đi kèm nguy cơ mang thai ngoài tử cung hoặc vô sinh.
Ca bệnh siêu lậu kháng đa thuốc đầu tiên
Năm ngoái, y văn thế giới ghi nhận ca đầu tiên mắc bệnh siêu lậu kháng đa thuốc. Đó là một người đàn ông người Anh. Bệnh được phát hiện trong một lần bệnh nhân đi kiểm tra sức khỏe. Anh khởi phát bệnh sau khi có quan hệ tình dục với một cô gái địa phương; trong chuyến du lịch ở Đông Nam Á.
Tình trạng của người này đặc biệt nghiêm trọng; vì vi khuẩn kháng cả hai loại kháng sinh điều trị bệnh lậu là azithromycin và ceftriaxone, theo CNN. “Ca bệnh trên xác nhận nỗi lo sợ lớn nhất của chúng tôi rằng bệnh lậu kháng thuốc đang tấn công cả thế giới” – David Harvey; Giám đốc điều hành Liên minh Quốc gia về Bệnh tình dục (Mỹ), bày tỏ.
Trước đó, vào năm 2017, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) từng cảnh báo vi khuẩn lậu “đặc biệt thông minh”.
Chúng luôn luôn tiến hóa để chống lại kháng sinh mới. Để chiến đấu với căn bệnh siêu lậu kháng đa thuốc này, giới y tế Anh đã thử vô số phác đồ điều trị mới may mắn cứu được tính mạng bệnh nhân. Từ ca bệnh này, thế giới đã ghi nhận thêm khá nhiều ca bệnh khác. Nguồn lây bệnh là cô gái Đông Nam Á vẫn chưa xác định được; nên nguy cơ phát tán bệnh siêu lậu kháng đa thuốc vẫn còn đó.
Tuy nhiên, các nhà khoa học của Đại học Brimingham (Anh) đã tìm ra cách trị bệnh siêu lậu kháng đa thuốc. Kết quả nghiên cứu vừa được công bố trên tạp chí y học The Lancet, giúp bác sĩ trên khắp thế giới thở phào nhẹ nhõm.
Bệnh siêu lậu kháng đa thuốc mang đến nhiều thách thức cho y khoa thế giới.
Đã có thuốc thay thế
Trong bối cảnh bệnh nhân kháng lại azithromycin ngày càng cao; các nhà khoa học đã phải thay đổi nhiều phác đồ điều trị. Thông thường, hai loại kháng sinh dùng để điều trị bệnh lậu gồm azithromycin và ceftriaxone. Lần này, các nhà khoa học quyết định chỉ giữ lại kháng sinh ceftriaxone, loại bỏ azithromycin.
Thay vào đó, một loại kháng sinh khác là gentamicin (loại thuốc này được dùng điều trị nhiễm trùng tai, mắt, nhiễm trùng máu và viêm màng não) được đưa vào thay thế azithromycin. Gentamicin tưởng chừng không liên quan đến bệnh tình dục lại trở thành phương pháp điều trị mới giúp đẩy lùi bệnh siêu lậu kháng đa thuốc.
Các nhà khoa học đã thử nghiệm thuốc trên nhóm 720 bệnh nhân mắc bệnh lậu. Kết quả cho thấy dùng ceftriaxone giúp điều trị tới 98% trường hợp và dùng gentamicin đơn thuần giúp trị 91% trường hợp chỉ trong 2 tuần. Các nhà khoa học khẳng định, ceftriaxone vẫn là phương pháp điều trị hiệu quả cho bệnh lậu. Gentamicin là một biện pháp thay thế, đặc biệt là đối với bệnh nhân bị nhiễm trùng bộ phận sinh dục, những người bị dị ứng hoặc không dung nạp với ceftriaxone.
Không chỉ bệnh lậu, kháng thuốc kháng sinh đang là mối đe dọa hàng đầu cho sức khỏe con người. Từ lâu, tốc độ nghiên cứu ra kháng sinh mới của con người luôn chậm hơn tốc độ kháng thuốc của mầm bệnh. Nếu không tìm ra phương pháp thay thế thuốc bị đề kháng, tính mạng con người sẽ bị đe dọa. Bởi vậy, phát hiện dùng một loại thuốc có sẵn để thay thế thuốc đang bị vi khuẩn lậu đề kháng của các nhà khoa học Anh là cách giải quyết nhanh nhất nhằm đẩy lùi bệnh lậu.
Phát hiện này cũng gợi mở hướng nghiên cứu mới trong việc tìm ra các phương pháp điều trị tình trạng kháng thuốc cho các căn bệnh khác đang rất phổ biến trên toàn cầu.
Bài: XOA NGUYỄN
Tiếp Thị Gia Đình
