Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 quy định, mức đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) sẽ thay đổi từ đầu năm 2016.
Cụ thể là, từ 1−1−2016 đến hết năm 2017, mức đóng bảo hiểm xã hội dựa trên mức lương và phụ cấp ghi trong hợp đồng. Từ 1−1−2018 trở đi, người lao động đóng bảo hiểm dựa trên mức lương, phụ cấp và nhiều khoản bổ sung khác ghi trong hợp đồng lao động. Người lao động sẽ đóng 8% và doanh nghiệp đóng 18%, chiếm 26% lương hàng tháng.
Theo ông Trần Đình Liêu, Trưởng ban thu bảo hiểm xã hội Việt Nam, với cách tính bảo hiểm xã hội trên, quyền lợi của người lao động sẽ tăng. Mức hưởng sau này dựa trên mức đóng và thời gian đóng. Người lao động đóng bảo hiểm xã hội càng cao thì sau này càng được hưởng nhiều lương hưu.
Ông Liêu cho biết thêm, so với các nước trên thế giới, độ tuổi trung bình nghỉ hưu của người Việt thấp, khoảng 54,2 (bình quân 55,6 với nam và 52,6 đối với nữ). Trong khi đó thế giới độ tuổi trên dao động 60−62. Mỗi năm đóng bảo hiểm xã hội, lao động nữ được nhận bình quân 3% lương hưu, còn lao động nam được 2,5%.
Việc nghỉ hưu sớm và chính sách được hưởng lương hưu một lần khiến cho quỹ lương hưu mất cân đối. Cách tính bảo hiểm xã hội mới đảm bảo nguyên tắc đóng nhiều hưởng nhiều, đóng ít hưởng ít, bình ổn quỹ lương hưu và để đảm bảo tương lai lâu dài cho người lao động.
Hiện nay, nhiều chủ sử dụng lao động đóng bảo hiểm xã hội theo tiền ghi trên hợp đồng, trong khi mức tiền lương này thấp hơn thực tế. Ngoài ra, chủ doanh nghiệp còn chia thu nhập của người lao động ra thành nhiều khoản dẫn đến chuyện các loại phụ cấp lớn hơn lương. Số tiền này không được tính đóng bảo hiểm xã hội gây thiệt thòi cho người lao động, dẫn đến thất thu bảo hiểm xã hội. Bởi thế, việc đóng bảo hiểm xã hội theo phương thức mới khắc phục được tình trạng trên, buộc doanh nghiệp phải đóng đúng theo tiền lương người lao động thực lĩnh, ông Liêu nói.
Cơ quan bảo hiểm phối hợp sẽ với cơ quan thuế thực hiện giám sát đóng bảo hiểm xã hội. Theo quy định mới của Luật Hình sự sửa đổi được Quốc hội thông qua, việc trốn đóng bảo hiểm xã hội có thể bị xử lý hình sự từ 2 đến 7 năm tù.
Tiếp Thị Gia Đình
