Khoa học vui cho trẻ: Loài kiến, chiến binh phi thường

Kích thước cơ thể nhỏ bé, chỉ từ 0,75–52mm, nhưng loài kiến rất có tổ chức và cực kỳ thông minh. Chúng biết tìm kiếm thức ăn, báo động nguy hiểm và bảo vệ bản thân

Nếu bé để quên chiếc bánh ngọt trên bàn, một lúc sau đã thấy những chú kiến bu quanh, đem từng miếng nhỏ về tổ. Trông bé nhỏ là thế, nhưng các bé có biết kiến là loài vật có sức chiến đấu mạnh mẽ và tổ chức xã hội quy mô gần giống như chúng ta không? Cùng tìm hiểu về chúng nhé!

KIẾN ĐẾN TỪ ĐÂU?

20150819-khoa-hoc-vui-kien-chien-binh-02
Loài vật này tiến hóa từ những tổ tiên tò vò cổ đại, khoảng giữa 110–130 triệu năm trước. Kiến là loài côn trùng sống thọ nhất, có thể đến 30 năm. Theo tính toán của các nhà khoa học, tổng cân nặng của toàn bộ kiến trên trái đất tương đương với loài người. Ước đoán có khoảng 22.000 loài kiến trên thế giới.

Kiến không có phổi và tai. Chúng hít thở qua các lỗ nhỏ nằm ở hai bên thân và nghe bằng cách cảm nhận những rung động của sự vật, truyền xuống đất qua chân.

XÃ HỘI THU NHỎ CỦA KIẾN

20150819-khoa-hoc-vui-kien-chien-binh-18
Hầu hết kiến mà các bé nhìn thấy đều là con cái. Vai trò duy nhất của kiến đực là phối giống, sau đó chết đi. Sau khi giao phối, kiến cái rụng cánh, tìm nơi đẻ trứng và xây tổ mới. Nàng kiến này trở thành kiến chúa và có nhiệm vụ duy trì nòi giống. Tùy loài, tổ kiến có một hay nhiều kiến chúa.

CỰC KỲ NGUY HIỂM

20150819-khoa-hoc-vui-kien-chien-binh-kien-thu-hoach-pogonomyrmex
Tổ chức FDA đã công bố số tiền chính phủ bỏ ra hàng năm để hỗ trợ y tế, khắc phục tổn thất gây ra bởi loài kiến lửa lên đến hơn 5 tỷ đô-la Mỹ. Vết cắn của loài kiến thu hoạch (Pogonomyrmex maricopa) chứa độc tố gấp 12 lần so với vết chích của một con ong độc.

KIẾN TRUYỀN TIN NHƯ THẾ NÀO?

20150819-khoa-hoc-vui-kien-chien-binh-12
Câu trả lời là chúng sử dụng pheromone. Đây là những chất tiết ra từ cơ thể kiến, giúp chúng đánh dấu đường đi. Ngoài ra, chúng còn tiết ra những pheromone đặc biệt khi bị giẫm hay bị kẻ thù tấn công, báo động nguy hiểm và thu hút hàng chục chiến binh kiến gần đó đến bảo vệ mình. Thông minh hơn, một số loài kiến còn có khả năng tiết ra một loại pheromone làm rối loạn hàng ngũ kẻ thù, khiến chúng tự tấn công lẫn nhau. Nếu kiến chúa ngừng tiết ra một loại pheromone đặc trưng, các thần dân sẽ tự tìm nữ hoàng mới.

NHỮNG LỰC SĨ ĐÁNG GỜM

20150819-khoa-hoc-vui-kien-chien-binh-01
Một chú kiến có thể nâng vật thể trung bình nặng gấp 50 lần cơ thể chúng. Đặc biệt, loài kiến vàng Oecophylla smaragdina sống ở châu Á và châu Úc có khả năng nâng vật thể nặng hơn mình đến 100 lần, khi đang treo ngược trên một tấm kính.

Kiến và con người

20150819-khoa-hoc-vui-kien-chien-binh-14
Những sinh vật nhỏ bé này cũng cực kỳ hữu ích đấy các bé ạ! Chúng giúp ổn định môi trường sinh thái, ngăn ngừa sự phát triển của những loài côn trùng gây hại mùa màng và góp công lớn giúp đất được tơi xốp. Nhiều loài kiến ở các nước châu Phi và Nam Mỹ còn được dùng trong y học, nọc độc của chúng dùng để làm thuốc nữa đấy.

Mục Mẹ và con Khoa học vui/Tiếp Thị Gia Đình

Đừng bỏ qua