Gen dinh dưỡng được xem là tương lai của ngành tư vấn chế độ ăn uống. (Ảnh: Shutterstock)
Đã đến lúc bạn ngừng ăn uống một cách vô tội vạ. Thay vào đó hãy áp dụng Gen dinh dưỡng để tìm ra chế độ ăn có lợi nhất cho bản thân.
Gen dinh dưỡng là gì?
Không có chế độ ăn kiêng duy nhất dành cho tất cả mọi người. Đây là kết luận sau nhiều thập kỉ nghiên cứu về dinh dưỡng. Có nhiều yếu tố tác động tới vấn đề này. Nhưng một lý do khiến các kế hoạch ăn uống có hiệu quả với người này nhưng lại không hiệu quả với người khác chính là yếu tố di truyền.
Gen dinh dưỡng (Nutrigenomics) là một lĩnh vực thú vị đang ngày càng phát triển. Xét nghiệm di truyền được sử dụng để xác định mối liên hệ giữa gen, dinh dưỡng và sức khoẻ. Từ đó tìm ra chế độ ăn uống lý tưởng cho từng cá nhân.
Nhà di truyền học Jan Lim cho hay Gen dinh dưỡng bao gồm mọi nghiên cứu về cách cơ thể phản ứng với các chất dinh dưỡng vi lượng và đa lượng. Bên cạnh đó là mối quan hệ giữa các gen đơn lẻ và các hợp chất thực phẩm. Đôi khi nghiên cứu Gen dinh dưỡng được gọi là “di truyền dinh dưỡng”.
Lịch sử hình thành
Mặc dù nghiên cứu về di truyền dinh dưỡng còn sơ khai. Nhưng ý tưởng về việc gen quyết định chế độ ăn uống đã có nhen nhóm từ lâu.
Thực tế từ những năm đầu của thế kỉ 20, bác sĩ người Anh Archibald Garrod đã ghi chép về sự liên quan giữa dinh dưỡng, di truyền và kiểu hình.
Dự án giải mã bộ gen người những năm 1990 cũng như lập bản đồ DNA đã mở đường cho kỷ nguyên dinh dưỡng hiện đại. Từ đó, hàng trăm nghiên cứu đã được thực hiện. Nhằm kiểm tra ảnh hưởng của gen đối với phản ứng của cơ thể trước chế độ ăn uống và ngược lại.
Ngày nay, các chuyên gia dinh dưỡng và bác sĩ sử dụng xét nghiệm di truyền để đánh giá nhu cầu ăn uống của bệnh nhân. Đồng thời thiết lập các mục tiêu sức khỏe.
Lợi ích của Gen dinh dưỡng
Xét nghiệm di truyền là một phần của tư vấn dinh dưỡng. Gen dinh dưỡng làm sáng tỏ các vấn đề mà thăm khám tổng quát hay điều tra tiền sử bệnh không làm được. Gồm cả khuynh hướng mắc bệnh tim mạch đến nguyên nhân vì sao bạn không thể giảm cân dù đã thử mọi cách.
Tìm hiểu Gen dinh dưỡng thực sự cần thiết cho những ai muốn chủ động bảo vệ sức khoẻ. Nó giúp giải thích nhiều vấn đề ở bệnh nhân. Bằng cách xem xét cấu tạo gen của bạn, bác sĩ sẽ tư vấn về một số cách ăn uống nhất định. Trong đó chỉ ra cách ăn uống hiệu quả hoặc gây hại cho bạn.
Cụ thể, các biến thể gen chỉ ra rằng bạn không nên áp dụng chế độ ăn thuần chay. Hoặc không thích ứng tốt với chế độ ăn keto do cách hoạt động của gen chuyển hóa chất béo.
Xét nghiệm Gen dinh dưỡng có thể khám phá nguồn dinh dưỡng đa lượng và vi lượng tốt nhất cho bạn. Ví dụ, cơ thể bạn không tối ưu hoá các axit béo Omega-3 từ thực vật. Vì thế hãy nạp Omega-3 thông qua thịt cá. Các chuyên gia dinh dưỡng sẽ hướng dẫn bạn nên ăn loại thực phẩm nào để đáp ứng nhu cầu cơ thể. Tất cả dựa trên kết quả xét nghiệm thu được.
Xét nghiệm Gen dinh dưỡng giúp phát hiện khuynh hướng đổ bệnh. Chúng ta có khả năng quan sát thấy các biến thể gen gây ung thư vú. Do các gen này liên quan đến chuyển hoá Estrogen. Bệnh tim mạch, tiểu đường, béo phì… cũng liên quan tới các biểu hiện di truyền. Bác sĩ sẽ đưa ra chiến lược phòng ngừa những căn bệnh này bằng cách điều chỉnh chế độ ăn uống.
Kiểm tra Gen dinh dưỡng như thế nào?
May mắn là việc kiểm tra Gen dinh dưỡng từ cơ thể không gây đau đớn.
Ban đầu, bạn sẽ phải trả lời một bảng câu hỏi chi tiết. Cho biết tình trạng sức khoẻ, tiền sử bản thân, tiền sử gia đình và lối sống hiện tại. Xét nghiệm gồm lấy các tế bào DNA ở má trong. Nó khá đơn giản, dễ thực hiện. Trong một số trường hợp, bệnh nhân được yêu cầu thực hiện xét nghiệm máu. Dựa vào kết quả đó, bác sĩ sẽ tư vấn cho bạn chế độ ăn uống khoa học nhất.
Điểm hạn chế tiềm ẩn
Gen dinh dưỡng là một lĩnh vực tương đối mới. Vì vậy còn nhiều điều cần phải nghiên cứu và tìm hiểu sâu hơn. Nó cũng không giải quyết được mọi câu hỏi hóc búa về chế độ ăn uống. Bởi cơ bản gen chỉ là một trong nhiều yếu tố ảnh hưởng đến sức khoẻ. Bác sĩ cần thêm các thông tin về lối sống, tiền sử bệnh nhân, tình trạng sức khoẻ hiện tại… Thậm chí cả sở thích, văn hoá, sự sẵn sàng thay đổi của bệnh nhân để đưa ra lời khuyên phù hợp.
Với những lợi ích mang lại, Nutrigenomics được kì vọng trở thành tương lai của ngành tư vấn dinh dưỡng. Phương pháp này có thể giúp mọi người vượt qua trở ngại về sức khoẻ mà phương pháp khác không làm được.
Tiếp Thị Gia Đình
