Ảnh: Shutterstock
Đông trùng hạ thảo (ĐTHT) từ trước đến nay vẫn luôn được coi là một điều kỳ diệu của thiên nhiên. Đó là nhờ vào sự kết hợp cộng sinh giữa nấm Cordyceps Sinensis (Berk.) Sacc với ấu trùng bướm đêm Hepialus. Vào mùa đông, sâu non sống trong lòng đất bị nhiễm bào tử nấm. Đến hè, sâu chết đi, cây nấm mọc trên đầu con sâu nhô lên khỏi mặt đất. Từ đó, tạo nên hình dáng vừa là sâu, vừa là cây.
Ý kiến chuyên gia
Để nhận biết rõ hơn về công dụng cũng như cách dùng của ĐTHT, mời bạn cùng theo dõi cuộc trò chuyện giữa TTGĐ và Th.S BS Nguyễn Thị Tuyết Nga – Trưởng khoa Y học cổ truyền Bệnh viện Quận 2.
ĐTHT là sản phẩm đang được quảng bá có công dụng chữa được bách bệnh. Theo bác sĩ Nga, tác dụng thật sự của sản phẩm này với sức khỏe con người là gì?
Theo các nghiên cứu khoa học, ĐTHT có chứa rất nhiều dưỡng chất tốt cho sức khỏe. Tiêu biểu là hàm lượng protein chiếm khoảng 25-30%. Ngoài ra còn có nhiều loại axit amin, đa dạng vitamin (A, B, C, E, K), khoáng chất và lipid với hàm lượng khá cao. Đặc biệt, nó có chứa D-mannitol. Đây là một loại đường có khả năng phòng chống các bệnh tiết niệu, phù não, thiểu niệu, kháng khuẩn và tiêu diệt vi-rút gây bệnh.
Tuy nhiên, người tiêu dùng không nên thần thánh hóa. Bởi loại đông dược này thực chất chỉ có tác dụng như một thực phẩm chức năng hoặc thảo dược bồi bổ sức khỏe, bổ trợ cho các liệu pháp phòng và trị bệnh khác.
Theo bác sĩ, chúng ta có nên dùng ĐTHT thường xuyên hay không?
Hiệu quả của ĐTHT còn tùy thuộc vào cơ địa và bệnh lý của từng cá nhân nên bạn cần đến gặp bác sĩ để được trao đổi cụ thể. Tuyệt đối không được tự ý mua về rồi kết hợp với những thảo dược khác.
Với các loại thực phẩm chức năng chứa ĐTHT, bạn nên đọc kỹ thành phần cũng như dùng theo hướng dẫn trong sản phẩm. Nếu mua vị thuốc này về dùng, bạn cần chú ý cách bảo quản. Nếu làm không đúng cách sẽ khiến chất dinh dưỡng quý bị mất đi.
Vậy những nhóm người nào cần bổ sung ĐTHT?
ĐTHT có nhiều công dụng bồi bổ thể trạng, nâng cao sức khỏe và chống lại quá trình lão hóa. Chính vì vậy, những đối tượng nên sử dụng sẽ là các nhóm như người trung niên, người lớn tuổi bị suy nhược cơ thể, người bị bệnh liên quan đến phổi.
Nam giới cũng là đối tượng được khuyên dùng nhờ vào khả năng cải thiện đời sống tình dục. Đối với bệnh nhân bị đái tháo đường, loại nấm này còn hỗ trợ hạ đường huyết và duy trì chỉ số đường huyết ở mức ổn định.
Những nhóm như phụ nữ mang thai hoặc cho con bú, trẻ em và người có tiền sử dị ứng với nhộng tằm tuyệt đối không được tự ý bổ sung ĐTHT. Đặc biệt, các bệnh nhân chuẩn bị phẫu thuật không nên hạn chế dùng vị thuốc này. Bởi chúng có thể gây chảy máu nhiều hơn.
Thị trường ĐTHT khá sôi động với nhiều nguồn cung. Chúng ta có thể nhận biết thật – giả bằng cách nào?
Trước tiên phải khẳng định, nấm ĐTHT và ĐTHT là hai loại khác nhau. ĐTHT tự nhiên chỉ xuất hiện ở độ cao trên 4.000m như vùng núi Tây Tạng và Tứ Xuyên, Trung Quốc nên rất khan hiếm và đắt đỏ. Để giải quyết hạn chế đó, một số quốc gia như Mỹ, Hàn Quốc, Thái Lan và Việt Nam đã bắt đầu nghiên cứu nuôi trồng. Mặc dù chỉ đạt khoảng 50 – 70% dược tính so với loại gốc từ Tây Tạng nhưng chúng vẫn được ưa chuộng vì giá thành ổn định hơn.
Ngoài ra, trên thị trường còn có sản phẩm mang tên nấm ĐTHT với hình dáng sợi nhỏ màu cam. Đây thực chất là nhộng trùng thảo được nuôi trồng trong phòng thí nghiệm. Chúng có giá trị dinh dưỡng tương tự như các loại nấm thông dụng khác.
Vì sản lượng rất khan hiếm và giá thành cực kỳ cao nên ĐTHT rất hay bị làm giả. Do đó, muốn mua ĐTHT, bạn cần tìm những địa chỉ đáng tin cậy và được xác minh nguồn gốc rõ ràng. Nếu ở dạng tươi, ĐTHT có mùi thơm của nấm, hơi nồng. ĐTHT dạng khô sẽ có mùi tanh nồng đậm hơn. Kích thước và màu sắc không đồng đều từ vàng nhẹ, sẫm đến nâu đậm.
Cách chế biến đông trùng hạ thảo
Đối với người bình thường, muốn duy trì sử dụng ĐTHT một cách đều đặn thì dùng 1,5 đến 3g (đối với sản phẩm khô) và 10-15g (đối với sản phẩm tươi) mỗi ngày. Sau đây là những cách mà bạn có thể sử dụng:
Ăn sống ĐTHT tươi: Mỗi lần ăn, rửa sạch với nước ấm và nhai sống.
Pha trà ĐTHT: Dùng loại túi lọc làm sẵn hoặc pha 5g trùng thảo tươi nguyên con và 3g nhân sâm hãm nước nóng trong 10 phút.
Ngâm rượu ĐTHT: ĐTHT ngâm với nhung hươu, nhân sâm và rượu ngon trong 1 tháng thì có thể sử dụng. Bạn có thể rang các nguyên liệu cho đến khi chuyển màu và chờ nguội hẳn mới đem ngâm để thơm ngon hơn.
ĐTHT ngâm mật ong: Ngâm 100g ĐTHT với 0.5 lít mật ong nguyên chất trong 10 ngày. Sau đó mỗi lần dùng 15 – 20ml.
Các món ăn sử dụng ĐTHT: Tùy vào các món ăn, bạn có thể thả một vài sợi ĐTHT vào. Ví dụ như cháo gà ĐTHT, sườn heo hầm, thịt chim câu hầm…
Cảm ơn ThS. BS Nguyễn Thị Tuyết Nga đã chia sẻ.
Tiếp Thị Gia Đình
