Bánh cuốn được tráng tay, lớp vỏ bột gạo mềm mại bao lấy phần nhân tôm, thịt, mộc nhĩ, nấm hương ăn kèm chả mực Hạ Long. Ảnh: NVCC
Đôi lúc, tôi thấy mối liên kết giữa mình và gia đình sao mà mong manh, và điều đó khiến tôi thảng thốt lắm… Thế nhưng vào những ngày phương Nam khẽ khàng nổi gió hệt như trời thu, tiềm thức tôi sẽ tự động tua lại một đoạn ký ức xưa rất xưa: Tôi ngồi sau yên xe bố, để tấm áo sơ mi của người phảng phất qua gò má non nớt, thầm mong quãng đường đến trường được nối dài thêm.
Món ăn tuổi thơ
Lát sau, xe dừng trước hàng bánh cuốn cạnh cổng trường. Bố gọi một suất đầy đủ cho “con bé con” của bố, dặn tôi ăn thật no rồi hãy vào lớp. Khi dĩa bánh cuốn nóng hôi hổi, bốc khói nghi ngút, với nào hành phi, nào ruốc, nào chả mực bày ra trước mắt, cũng là lúc bố cùng chiếc xe cà tàng đã khuất bóng. Đoạn ký ức xa xăm ngày nào gặp cơn gió se sắt của Sài Gòn sớm mai, nhắc tôi rằng kỳ thực tôi vẫn luôn là đứa trẻ nhớ nhà. Bởi lẽ đó mà bánh cuốn trở thành món ăn đặc biệt đối với tôi.
Sau này lớn lên, dù đi đến nhiều nơi, khám phá thêm nhiều món ngon nhưng đối với tôi bánh cuốn vẫn là món ăn yêu thích. Bánh cuốn Hà Nội thơm phức những chả viên chả quế; bánh cuốn Cao Bằng đậm đà trong nước xương ninh; bánh cuốn Phủ Lý trắng ngần quyện với chả thịt nướng; bánh cuốn Sài Gòn lại có thêm giá đỗ, nem chua, bánh tôm… Riêng quê tôi, người ta ăn bánh cuốn cùng chả mực, ruốc (chà bông); nước chấm cũng không quá đậm, thiên về vị chua thanh của giấm. Ở Hạ Long, chả mực là món ăn xuất hiện từ bữa cơm bình dân đến mâm cỗ trang trọng. Nhưng chả mực kết hợp với bánh cuốn lại là một trải nghiệm, một cảm nhận hoàn toàn khác.
Bánh cuốn được tráng tay, lớp vỏ bột gạo mềm mại bao lấy phần nhân tôm, thịt, mộc nhĩ, nấm hương – chỉ thực sự dậy vị khi có hành phi thơm giòn rắc lên trên. Hồi ấy, đám trẻ con chúng tôi mê mẩn thứ gia vị này đến độ bấm bụng bỏ ra 2.000 đồng mua thêm hành phi ăn cho thỏa cơn thèm. Thực ra sự kết hợp giản dị của bánh cuốn, hành phi, nước mắm giấm đã đủ ấm lòng rồi. Muốn đậm đà nữa thì thêm chút ruốc thịt, chả quế. Còn để thưởng thức trọn vẹn tinh túy của ẩm thực vùng biển thì không thể nào vắng bóng chả mực.
Chả mực Hạ Long cầu kì khâu chế biến
Chả mực chế biến công phu và cầu kỳ, chao trong dầu nóng vừa chín tới, bên ngoài vàng ruộm, bên trong dai giòn sần sật mà vẫn giữ được vị hải sản tươi rói. Không biết từ bao giờ món ăn này đã trở thành niềm tự hào của người Hạ Long chúng tôi. Khi nhai miếng chả mực đã được chấm mắm giấm, ta sẽ thấy đủ vị cay chua mặn ngọt nhẹ nhàng tan ra trong vòm miệng. Chả mực vốn giòn dai, buộc người ăn phải nhai chậm, nhai kỹ, và cũng từ đó cảm thụ được một cách tinh tường cái ngon của món ăn.
Chả mực giã tay Hương Nguyên ngon nổi tiếng ở chợ Hạ Long 1.
Nếu ăn riêng, chả mực sẽ nhanh ngán sau một hai lần nếm. Nhưng ở vai trò một món ăn kèm, nó lại khiến người ta thòm thèm, nhớ thương. Ấy là bởi bánh cuốn nóng sốt, mềm ẩm đã át đi mùi dầu mỡ bao quanh miếng chả mực; cộng thêm mắm giấm chua thanh, các loại rau sống giúp cân bằng lại vị giác. Chắc chắn là thiếu sót nếu không nhắc tới chén nước vối, nước la hán mát lành mà hàng quán nào cũng phục vụ miễn phí, khiến suất ăn trở nên nhẹ nhàng dễ chịu hơn. Trung bình, giá một suất bánh cuốn chả mực đầy đủ sẽ dao động khoảng 40.000 – 55.000 đồng. Mức giá không thấp, nhưng tỷ lệ thuận với chất lượng món ăn.
Món ngon nên thử khi ghé Hạ Long
Đối với người từ nơi khác đến, bánh cuốn chả mực luôn đứng đầu danh sách những món phải thử khi du lịch Hạ Long. Còn đối với tôi, bánh cuốn chả mực hiện hữu trong tuổi thơ, đại diện cho những tháng năm vô lo vô ưu bên gia đình. Thưởng thức bánh cuốn chả mực vào một buổi sáng man mát dìu dịu, khi phố phường chưa quá tấp nập, không gian an tĩnh vừa đủ để có thể nghe thấy tiếng pha bột, tráng bánh – là một khung cảnh thân thương tôi từng trải qua, nhưng vẫn hoài khát khao.
Xa nhà rồi, tôi phát hiện những điều nhỏ nhặt và tưởng chừng chẳng mang bất cứ ý nghĩa lớn lao gì, hóa ra đã nhào nặn nên con người mình của hiện tại. Và thực lòng, món ăn được đánh giá là ngon không hẳn vì nó làm từ cao lương mỹ vị, hay vì thuận theo ý kiến của số đông. Mà có khi, nó ngon bởi chứa đựng rất nhiều câu chuyện, của rất nhiều con người. Để chỉ cần nếm một miếng thôi là khóe mắt đã cay cay.
Tiếp Thị Gia Đình
