Vụ việc “xe điên” gây tai nạn khủng khiếp, tông và làm chết ba người tại Ái Mộ (Long Biên, Hà Nội) đã làm lạnh gáy cộng đồng. Tiếp theo, một chiếc taxi bất ngờ tông tử vong cụ bà và em bé khi cả hai đang đứng bên đường. Đây là hai trong số nhiều trường hợp tai nạn giao thông xảy ra liên tục từ sau Tết đến nay. Điều giống nhau của các tai nạn này là hầu hết những người lái xe đều không làm chủ được tốc độ, hoảng loạn khi xử lý sự cố, đạp nhầm chân ga thay vì chân phanh dẫn đến tai nạn.
Tại sao nhiều người có bằng lái lại có thể đạp nhầm chân ga thay vì chân thắng, xử lý tình huống kém như thế? Người cầm vô-lăng trên rất nhiều cung đường, từ đất nước Italia, nhà báo Trương Anh Ngọc, đã phải thốt lên: “Tôi cảm thấy kinh hoàng! Thật khó chấp nhận bất cứ một lời bao biện nào của kẻ đã gây ra tai nạn thương tâm. Ý thức giao thông kém cộng với việc cấp bằng lái xe rất lỏng lẻo, thường là cứ nộp đủ tiền thi thì lấy bằng kiểu gì cũng có, đó là cách để tiếp tay họ gây tai nạn”.
CÁC TRUNG TÂM ĐÀO TẠO LÁI XE DẠY GÌ?
Việc cấp bằng lỏng lẻo tại các trung tâm dạy lái xe đã gián tiếp làm gia tăng các trường hợp “xe điên” gây tai nạn
Theo khảo sát của phóng viên Tiếp Thị Gia Đình, khoảng 5 năm trước, chi phí học và thi lấy bằng lái xe B2 (điều khiển xe dưới 9 chỗ ngồi, tính cả tài xế) khoảng 12–13 triệu đồng. Song giờ đây, các trung tâm đào tạo lái xe cạnh tranh nhau, chi phí học lái giảm xuống chỉ còn chưa đầy một nửa để thu hút học viên.
Lần theo quảng cáo trên mạng Internet, chúng tôi liên hệ với một trung tâm đào tạo lái xe tại Q. Cầu Giấy, Hà Nội. Nhân viên ở đây giới thiệu ngay gói học lái xe hạng B2 dành cho người chưa biết lái với giá trọn gói 4.800.000 đồng (chưa bao gồm lệ phí thi sát hạch 585.000 đồng). Mặc dù giới thiệu tổng thời gian học thực hành là 50 giờ nhưng nhân viên cho biết “40 giờ học lý thuyết, trung tâm gửi tài liệu để học viên học ở nhà. Số giờ thực hành chỉ có 11 giờ cho 11 bài thi trong cả khóa học”. Chúng tôi thắc mắc: “Như vậy, mỗi buổi học lái, tôi chỉ được thực hành trên vô lăng vỏn vẹn một tiếng?”.
Chị nhân viên khẳng định: “Học lái khá dễ, tất cả học viên đều học như vậy và tỷ lệ đỗ cao nên bạn cứ yên tâm”. Chúng tôi tiếp tục liên hệ với một trung tâm đào tạo lái xe khác tại Q. Thanh Xuân. Nơi đây giới thiệu khóa học lấy bằng B2 với hai gói 3,2 triệu đồng hoặc 5,2 triệu đồng. Anh nhân viên cho biết: “Gói 3,2 triệu đồng, em chỉ cần nộp hồ sơ, thực hành giờ nào tính tiền giờ đó, 200.000 đồng/giờ. Còn gói 5,2 triệu đồng, trung tâm sẽ lo trọn gói cho em học lý thuyết và thực hành. Trung tâm sẽ cung cấp cho em bộ tài liệu 450 câu hỏi có sẵn đáp án để em luyện tại nhà, không cần đến trung tâm. Dễ lắm, giống như chơi game ấy, có bạn ôn hai ngày là đỗ. Còn phần thực hành có 13 buổi, em chỉ cần học đến buổi thứ 6, thứ 7 là lái tốt rồi, trong quá trình tập thầy giáo sẽ chỉ cho em cách để thi đỗ sát hạch”.
NỖI NIỀM NGƯỜI HỌC LÁI XE
Theo lời giới thiệu của các trung tâm, việc học lái xe trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết. Song thực tế, nhiều học viên sau khi tốt nghiệp, có bằng lái đàng hoàng nhưng không tự tin cầm lái. Lý do vì họ được dạy chủ yếu để thi đỗ trong sân tập, còn xử lý khi ra đường thì chẳng khác nào “cưỡi ngựa xem hoa”. Năm ngoái, chị Trần Thu Hằng (Q. Nam Từ Liêm, Hà Nội) đăng ký khóa học lái xe bằng B2 với giá 6 triệu đồng/khóa. “Thi lý thuyết một là “bao luật”, hai là học mẹo. Nhưng muốn “bao luật” cần phải có người quen, vì thế tôi chọn tự học ở nhà, chủ yếu là học mẹo, chẳng hạn hình nào có 3 xe thì chọn đáp án gì, hình nào có anh công an ở giữa thì chọn đáp án gì. Thực hành được 12 buổi nhưng thời gian lái chẳng được là bao, vì thầy dạy một lúc mấy người. Thi đỗ, có bằng nhưng tôi phải nhờ chồng bổ túc thêm nhiều buổi nữa mới dám tự lái xe ra đường”, chị Hằng cho biết. Kết quả của việc học lái xe số sàn đến khi tham gia giao thông lại lái xe số tự động của chị là cú đâm vào tường vì nhầm chân ga với chân phanh và thiệt hại chục triệu đồng tiền sửa xe.
Kể về việc học lái xe ô tô của mình, anh Ngọc Thái (Q. Hà Đông, Hà Nội) cười như mếu. Khóa học bằng B2 anh Thái đăng ký chỉ hết hơn 3 triệu đồng với 2 buổi thực hành và đến buổi thứ 3 là thi sát hạch. “Học để thi đều được các thầy “chỉ mẹo”, rất dễ đỗ. Song từ lúc lấy bằng đến nay là hai năm, tôi chỉ dám chở vợ con có hai lần. Tôi thấy quá trình thi sát hạch bằng lái xe quá lỏng lẻo, tài xế học chưa thành thạo nhưng thi vẫn qua. Ai cũng dễ được cấp bằng và ra đường như vậy thì thật nguy hiểm”, anh Thái bày tỏ. Anh V. V. Quân (32 tuổi, một cựu tài xế taxi ở Hà Nội) đã chia sẻ: “Vì số giờ thực hành học lái cho đến lúc lấy bằng chỉ gói gọn trong 5 – 6 giờ, để quen tay lái hơn, tôi và nhiều người bạn khác đã chọn lái taxi chỉ để luyện tay lái, đến khi nào lái tốt sẽ tìm một công việc khác”.
Với thực tế cơ quan quản lý dễ dãi trong việc cấp bằng, chế tài xử phạt giao thông chưa cao và ý thức giao thông, ý thức về sinh mệnh của người dân kém, thì khoảng cách từ việc có bằng lái mà không thạo lái, lấn làn, đến đạp nhầm chân ga khiến xe gây tai nạn là rất ngắn ngủi. Theo ông Thân Văn Hanh, Phó giám đốc Trung tâm Dạy nghề và Đào tạo lái xe Đông Đô (Bắc Ninh), để tránh tai nạn đáng tiếc, người học hãy chọn cơ sở đào tạo lái xe chính quy, dành thời gian vận hành xe thành thục, tuân thủ luật giao thông. Người lái xe cần giữ bình tĩnh, cẩn thận và tập trung cao, chú ý quan sát trên đường để tránh va chạm không đáng có.
ĐÀO TẠO LÁI XE SỐ TỰ ĐỘNG TRÁNH ĐẠP NHẦM CHÂN GA
• Trước thực trạng “xe điên” gây tai nạn xảy ra ngày càng nhiều iên quan đến xe ô tô số tự động, Bộ Giao thông – Vận tải đã ban hành Thông tư 58, trong đó có quy định chính thức thực hiện đào tạo lái xe số tự động (Trước kia học lái xe B2 chỉ có 2 giờ học lái xe số tự động, học viên không nắm được thao tác, tính năng, cấu tạo và tác dụng của bộ phận trên xe. Chương trình học đào tạo riêng lái xe số tự động giúp khắc phục được nhược điểm trên).
• Trung tâm Dạy nghề và đào tạo lái xe Đông Đô (Bắc Ninh) đã bắt đầu dạy lái xe tự động từ ngày 1—1—2016. Ông Thân Văn Hanh, Phó giám đốc Trung tâm cho biết: “Thao tác với xe ô tô số tự động đơn giản hơn so với số sàn song nếu chủ quan, lái xe số tự động có thể gây ra những tai họa khôn lường và dễ gặp nhất là việc đạp nhầm chân ga thay vì chân phanh. Theo tôi, việc đào tạo lái xe số tự động song song với lái xe số sàn là cần thiết, phù hợp với nhu cầu của người dân”.
• Phụ nữ tuyệt đối không mang giày cao gót khi lái xe vì sẽ khó thao tác chân.
Mục Câu chuyện & Con người / Tiếp Thị Gia Đình
