Gân gót hợp nhất ba khối cơ lớn phía sau cẳng chân với xương gót, giúp bạn có thể đi lại, chạy nhảy. Viêm chỗ bám gân gót là bệnh lý khá phổ biến, có thể do bệnh lý thoái hóa hoặc do vi chấn thương lặp đi lặp lại nhiều lần. Các nguyên nhân thường gặp khác bao gồm:
• Hoạt động mạnh đột ngột hoặc quá mức so với thông thường như đi bộ hay chạy nhảy quá nhiều so với thường ngày khiến cơ thể không kịp thích nghi.
• Bệnh lý thoái hóa hay viêm làm xuất hiện gai xương tại chỗ bám của gân gót và chèn ép vào gân gót.
• Cơ bắp chân quá căng gây tăng áp lực lên chỗ bám gân gót.
TRIỆU CHỨNG
Các triệu chứng thường gặp là: gân gót đau và sưng phù tăng lên từ từ tại chỗ bám vào mặt sau xương gót khi đi lại hoặc va chạm, phì đại phía sau xương gót, ấn có điểm đau nhói ở mặt sau xương gót hoặc hai bên gân gót, hạn chế gấp bàn chân về phía trước, gai xương gây chèn ép lâu ngày dẫn đến mòn và đứt gân gót.
CHẨN ĐOÁN
• Chụp X-quang xương gót có thể thấy các lắng đọng vôi trong gân gót tại chỗ bám, gai phía sau xương gót, biến dạng xương gót kiểu Haglund.
• Chụp cộng hưởng từ (MRI) có thể thấy hình ảnh thoái hóa gân gót, viêm túi hoạt dịch sau xương gót. MRI thường chỉ định trước mổ để đánh giá mức độ tổn thương gân gót, từ đó phẫu thuật phù hợp.
CÁCH ĐIỀU TRỊ VIÊM CHỖ BÁM GÂN GÓT
Nếu không được phát hiện và điều trị viêm chỗ bám gân gót kịp thời, bệnh có thể dẫn đến đứt gân gót bệnh lý. Khi đó, việc điều trị sẽ khó khăn hơn và thời gian hồi phục kéo dài hơn. Tùy mức độ và giai đoạn bệnh, có thể điều trị không phẫu thuật hoặc phẫu thuật.
♦ Cách điều trị viêm chỗ bám gân gót không phẫu thuật: hiệu quả cho đa số các trường hợp gồm:
• Nghỉ ngơi: Người bệnh hạn chế hoặc ngưng các hoạt động khiến gót chân bị đau thêm.
• Dùng thuốc kháng viêm không steroid để giảm đau theo chỉ định của bác sỹ: Các thuốc này chỉ giúp giảm đau chứ không làm mất đi các tổn thương do thoái hóa. Có thể dùng miếng dán nitroglycerin để tăng tưới máu cho vùng gót.
• Chườm lạnh: giúp giảm sưng đau tại chỗ. Chườm khoảng 20 phút/lần, nhiều lần trong ngày, cách nhau vài giờ.
• Vật lý trị liệu: Bài tập căng giãn cơ bắp chân phối hợp với phương tiện chỉnh hình như các đệm nhấc cao gót, các nẹp bàn chân đeo ban đêm, các đệm nâng đỡ vòm bàn chân…
♦ Cách điều trị viêm chỗ bám gân gót bằng phẫu thuật: Thường được chỉ định khi điều trị không phẫu thuật ít nhất 6 tháng không có kết quả. Phương pháp phẫu thuật gồm:
• Cắt lọc các đoạn thoái hóa của gân gót, cắt bỏ các gai xương to gây kích thích gân và các mô của túi hoạt dịch viêm, khâu tăng cường chỗ bám của gân gót vào xương gót với các neo bằng kim loại hay chất dẻo. Được chỉ định khi gân gót bị tổn thương < 50% bề dày của gân.
• Chuyển gân thay thế gân gót: được chỉ định cho người lớn tuổi hay gân gót bị tổn thương > 50% bề dày của gân, dùng gân cơ gấp ngón chân cái dài thay cho gân gót.
• Kéo dài gân cơ bắp chân: Cách điều trị viêm chỗ bám gân gót bằng cách kéo dài gân cơ bắp chân chỉ được thực hiện khi cơ bắp chân quá căng làm tăng lực tải lên chỗ bám của gân gót.
ĐỊA CHỈ KHÁM BỆNH
• Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, số 1 Trần Hưng Đạo, Q. Hai Bà Trưng, Hà Nội
• Bệnh viện Chỉnh hình Đà Nẵng, 95 Quang Trung, Q. Hải Châu, Đà Nẵng
• Bệnh viện Đại học Y Dược TP. HCM, 215 Hồng Bàng, Q. 5, TP. HCM.
BÀI: ThS – BS. Nguyễn Đức Thành, Khoa Chấn thương – Chỉnh hình, Bệnh viện Đại học Y Dược TP. HCM Sức khỏe
Ảnh chỉ mang tính chất minh họa
Tiếp Thị Gia Đình