Người dân Philippines biểu tình phản đối trước Lãnh sự quán Trung Quốc ở Manila trong ngày vụ kiện bắt đầu. Ảnh: AFP
Philippines đệ đơn kiện Trung Quốc từ năm 2013 để khẳng định quyền khai thác trong vùng biển đặc quyền kinh tế 200 hải lý ngoài khơi nước này theo Công ước Liên hiệp quốc về Luật Biển. Một ban thẩm phán của PCA gồm năm người sẽ nghe điều trần trong tuần này và ra quyết định PCA có quyền phán quyết đối với vụ kiện hay không.
Phía Philippines lập luận rằng PCA đúng là nơi có thẩm quyền giải quyết tranh chấp liên quan đến Công ước mà cả Philippines và Trung Quốc đã ký. Tuy nhiên, Trung Quốc khẳng định vụ tranh chấp trên biển Đông suy cho cùng là vấn đề chủ quyền chứ không phải quyền khai thác nên từ chối tham gia phiên tòa. Luật sư đại diện Philippines nhấn mạnh, dù Trung Quốc không tham gia, phiên tòa vẫn tiếp tục.
Theo một nhà nghiên cứu ở Học viện Công lý Toàn cầu tại The Hague, phán quyết của ban thẩm phán sẽ có hiệu lực với cả hai phía, không thể kháng cáo và có hiệu lực thực thi ngay lập tức. Mặc dù phiên tòa được xử kín, nhưng vẫn cho phép các phái đoàn nhỏ từ Việt Nam, Malaysia, Nhật, Indonesia và Thái Lan theo dõi do các nước này yêu cầu.
Tòa án Trọng tài Thường trực ở The Hague được thành lập từ năm 1899 để xét xử những vụ tranh chấp giữa các quốc gia và các tổ chức tư nhân, bao gồm cả những công ty. Việc Philippines kiện Trung Quốc được xem là giải pháp tích cực trong tình hình Trung Quốc ngày càng leo thang đòi nắm quyền kiểm soát gần hết biển Đông.
Tiếp Thị Gia Đình
