Sách cười và lãng quên chuyên chú khám phá và nắm bắt những bí ẩn về bản chất con người trong sự biến đổi của tình huống. Cuốn sách của tác giả Milan Kundera có bảy câu chuyện được trình bày như bảy phần của một tổng thể. Bao gồm “Những bức thư bị mất”, “Mẹ”, “Các thiên thần”, “Những bức thư bị mất”, “Lítost”, “Các thiên thần”, “Biên giới”.
Những khía cạnh khác nhau trong sự tồn tại của con người
Trong bảy phần này, các khía cạnh khác nhau trong sự tồn tại của con người được Milan Kundera sắp xếp, phóng đại, thu nhỏ, nhấn mạnh, kiểm tra, phân tích và trải nghiệm. Mỗi câu chuyện lại có những tình tiết và nhân vật riêng (chỉ duy nhất một nhân vật xuất hiện lặp lại ở hai câu chuyện khác nhau). Song vẫn có thể thấy rõ tính thống nhất của tác phẩm qua các chủ đề (ký ức và sự lãng quên, tiếng cười và bi kịch, v.v.). Bối cảnh từng câu chuyện và lối kể chuyện đan xen các phần tự sự; các bình luận về những gì nhân vật làm; và về các chủ đề ít nhiều liên quan đến câu chuyện. Thậm chí có cả những ký ức được trình bày như tự truyện.
Như hầu hết những tác phẩm khác mà ông viết trước đó hoặc sau này, Sách cười và lãng quên chẳng thể đứng bên ngoài những biến động lịch sử. Chiếm phần trọng đại nhất trong mỗi tác phẩm của Kundera, luôn luôn là cuộc truy tìm đến tận cùng bản ngã con người. Thế nhưng, bao giờ cuộc truy xét đó cũng chấm dứt trong nghịch lý.
Văn phong của Milan Kundera súc tích, giản dị nhưng lại sắc bén, đầy tính châm biếm. Ông chú trọng trong tiểu thuyết của mình nghệ thuật xây dựng tình thế. Từ đó làm nổi bật sự phi lí của đời sống; cũng như những khoảng tăm tối trong thế giới nội tâm con người.
Tờ The New York Times nhận định: “Sách cười và lãng quên được cho là một cuốn tiểu thuyết. Mặc dù nó bao gồm một phần truyện thần tiên, một phần phê bình; một phần chính luận, một phần nhạc học, một phần tự truyện. Nó có thể được gọi là bất kỳ cái gì, bởi tổng thể cuốn sách đã là một thiên tài.” – John Leonard
Sơ nét về Milan Kundera – tác giả của Sách cười và lãng quên
Milan Kundera sinh năm 1929 trong một gia đình trí thức trung lưu tại Séc. Ông định cư ở Pháp từ năm 1975 và nhập quốc tịch Pháp năm 1981. Ông lớn lên trong một môi trường mà văn hóa nghệ thuật có vị trí rất quan trọng. Bố ông là Ludvik Kundera, một nhà nghiên cứu âm nhạc và nghệ sĩ piano nổi tiếng ở Séc. Kundera được học piano từ khi còn bé. Âm nhạc để lại dấu ấn không nhỏ trong cuộc đời cũng như tác phẩm của ông.
Khi bị thu hồi quyền công dân Tiệp Khắc, ông định cư ở Pháp từ năm 1975; và trở thành công dân Pháp từ năm 1981. Sớm nổi tiếng với các bài thơ và tiểu thuyết bằng tiếng Séc; ông chuyển hẳn sang sáng tác bằng tiếng Pháp từ năm 1995. Ngoài mười cuốn tiểu thuyết và một tập truyện ngắn (chín trong đó đã được dịch ở Việt Nam), ông còn viết kịch, phê bình và tiểu luận; với bốn tập tiểu luận về văn học viết trực tiếp bằng tiếng Pháp đều đã dịch sang tiếng Việt.
Các tác phẩm của Kundera đã được Nhã Nam xuất bản gồm Tiểu thuyết, tập truyện ngắn: Những mối tình nực cười (Cao Việt Dũng dịch); Vô tri (Cao Việt Dũng dịch); Lễ hội của vô nghĩa (Nguyên Ngọc dịch); Đời nhẹ khôn kham (Trịnh Y Thư dịch); Sự bất tử (Ngân Xuyên dịch); Chậm (Ngân Xuyên dịch); Căn cước (Ngân Xuyên dịch). Hai tác phẩm tiểu luận là Màn (Cao Việt Dũng dịch); Một cuộc gặp gỡ (Nguyên Ngọc dịch).
Tiếp Thị Gia Đình