Ảnh: Shutterstock
Gần đây, phong trào sử dụng thuốc lá điện tử (vape) đang ngày càng phổ biến ở giới trẻ, nhất là lứa tuổi thanh thiếu niên. Tình trạng này nhân rộng đến mức không chỉ nam sinh mà cả nữ sinh cũng đều thi nhau nhả khói bên chiếc vape nhỏ gọn ở nhiều quán cà phê gần trường học.
Ý kiến người sử dụng
Phỏng vấn nhanh về cảm nhận khi sử dụng vape, em C (17 tuổi, học sinh) cho biết: “Trước đây em được bạn cho dùng thử. Lần đầu còn bỡ ngỡ nên em hít 1 hơi mạnh và kết quả là bị sặc tơi bời. Nhưng giờ em chuyên nghiệp rồi. Nếu hôm nào bận học mà không thể dùng đến là em thấy khó chịu lắm.”. Bạn T.A (21 tuổi): “Mình hút vape được 3 năm rồi. Loại không có nicotine thì quá bình thường nên thử lần đầu rồi thôi. Sau khi chuyển sang có nicotine thì dùng đến giờ. Nhưng cũng không dùng thường xuyên vì nhanh cháy ví”.
Anh H (26 tuổi, nhân viên văn phòng) chia sẻ: “Mình tìm đến vape để cai thuốc lá truyền thống; nhưng vẫn muốn giữ cảm giác thư giãn đầu óc mà thuốc lá mang lại. Hút vape mình thấy vui miệng thôi. Nó cũng không làm mất thiện cảm với người xung quanh nên bạn bè mình cũng hút rất nhiều”.
Có thể thấy, hút vape đang được xem là một phương thức giải trí hữu hiệu, không tốn quá nhiều tiền mà vẫn vui vẻ. Thậm chí, chỉ với 150.000 đồng là đã có thể dễ dàng sở hữu 1 cây vape. Thế nên ai cũng có thể mua về dùng. Tuy nhiên, khi được hỏi về mối nguy hại từ thuốc lá điện tử, phần lớn người hút và kể cả 3 nhân vật được phỏng vấn cũng đều xua tay. Họ cho rằng việc hút chỉ là một thú vui và không ảnh hưởng đến sức khỏe.
Ý kiến chuyên gia
Để có được cái nhìn chính xác về sự nguy hiểm của thuốc lá điện tử, mời bạn dõi theo chia sẻ của Th.S BS Trần Thị Thúy Tường – Khoa Thăm dò chức năng hô hấp Bệnh viện Đại học Y Dược TP. HCM với TTGĐ nhé!
Thưa bác sĩ, thuốc lá điện tử được cho là không gây độc hại như thuốc lá thông thường. Vậy thực hư thế nào?
Những nhà sản xuất thuốc lá điện tử thường quảng cáo sản phẩm của họ không hề gây hại. Tuy nhiên, chúng ta có thể đang bị mắc bẫy. Theo Tổ chức Y tế Thế giới, các sản phẩm thuốc lá đều độc hại. Đến nay, ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy thuốc lá điện tử cũng gây nguy hại đối với sức khỏe cá nhân lẫn cộng đồng tương tự thuốc lá thông thường. Thậm chí còn kinh khủng hơn.
Theo kết quả của một cuộc phân tích thành phần, hàm lượng nicotine của thuốc lá điện tử có thể lên đến 24mg. Trong khi đó, trong thuốc lá truyền thống chỉ ở mức 4mg.
Ngoài nicotine, trong thuốc lá điện tử còn thành phần độc hại nào khác có khả năng gây nghiện?
Xin nhắc lại, thuốc lá điện tử rất hại cho sức khỏe. Thứ nhất, nó dễ khiến người hút trở thành người nghiện. Nguyên nhân là do hàm lượng nicotine có bên trong thành phần gây ra. Thứ 2, thuốc lá điện tử ngoài nicotine sẽ có thể còn được pha thêm các hợp chất khác là propylene glycol và glycerin. Tuy được coi là chất không gây hại nhưng chúng có thể gây kích ứng cho những người có bệnh mạn tính.
Ngoài ra, thuốc lá điện tử còn chứa formaldehyde, acrolein, acetaldehyde… Những chất này có thể gây ung thư, tổn thương phổi và tim. Nguy hiểm hơn, một số nơi sẽ còn trộn lẫn chất gây nghiện hoặc một chất nào đó không an toàn vào tinh dầu. Trong khi đó, các hoạt động mua bán thuốc lá điện tử ngày nay vẫn chưa được cơ quan kiểm duyệt quan tâm đúng mức. Từ đó, người bán vẫn có thể pha trộn tùy thích.
Người hút thuốc lá điện tử về lâu dài sẽ gánh chịu hậu quả như thế nào?
Tôi xác nhận, thuốc lá điện tử không thể được dùng như thuốc hoặc là phương pháp cai thuốc lá truyền thống. Một số các hậu quả mà người sử dụng thuốc lá điện tử lâu dài sẽ lãnh chịu như tổn thương trên phổi, ảnh hưởng lên não, tim mạch và một số cơ quan khác. Đặc biệt, nó còn dễ gây ra các vụ nổ, bỏng hay chấn thương… bởi ngăn chứa chất lỏng cũng như đầu đốt nóng của thuốc nằm gần khu vực chứa pin.
Vậy mối nguy hại nào sẽ xảy ra cho những người vô tình hít phải?
Một số nghiên cứu gần đây cho thấy khói thuốc lá điện tử cũng ảnh hưởng đến các đối tượng nhạy cảm, phụ nữ và trẻ em như thuốc lá truyền thống. Khi tiếp xúc với khói thuốc lá điện tử cũng có thể gây ảnh hưởng đến não, hệ thần kinh, tăng huyết áp, nhịp tim.
Đặc biệt, đối tượng hút thuốc lá thụ động lại là trường hợp nguy hiểm nhất. Bởi họ thường thích ngửi các hương thơm bay ra từ người hút. Về lâu dài, những người này từ thưởng thức mùi khói sẽ chuyển sang hút thử và dẫn đến nghiện.
Đối với đối tượng thanh thiếu niên, thuốc lá điện tử sẽ gây ảnh hưởng gì?
Lứa tuổi học sinh do thể chất đang phát triển nên khả năng gây tác hại sẽ còn nhiều hơn so với người trưởng thành. Nếu hút trong thời gian dài, các em sẽ giảm đi sự tập trung chú ý; hoặc hay đổi tính tình và có nhiều hành động bất thường. Trong đó, ảnh hưởng nhiều nhất chính là suy giảm khả năng học tập, tiếp thu.
Chính vì vậy, chúng ta cần trang bị kiến thức cho các em về tác hại của thuốc lá điện tử nói riêng và thuốc lá nói chung. Từ đó, giúp các em có thể bảo vệ sức khỏe bản thân, cộng đồng.
Theo báo cáo của Viện Chiến lược và Chính sách y tế, vào năm 2019 tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử trong lứa tuổi 13 – 17 là 2,6%. Trong khi đó, con số này vào năm 2005 chỉ chiếm 0,2%.
Cảm ơn Th.S BS Trần Thị Thúy Tường đã chia sẻ.
Tiếp Thị Gia Đình
