Trước khi vào phần nội dung chính, hãy thành thật nhìn nhận rằng khả năng tự chữa bệnh của người Việt rất cao. Chúng ta bị bất cứ triệu chứng gì là sẽ tự ra hiệu thuốc mua thuốc uống theo kinh nghiệm cá nhân; tất nhiên có bao gồm đau lưng. Cao tay hơn thì chữa theo những bài thuốc dân gian, chữa mẹo như kiểu lá trầu ngâm rượu 7 ngày 7 đêm; đúng 12 giờ đêm mang phơi sương để hấp thu “tinh túy trời đất”; vừa bôi vừa khấn…
Những điều này đã minh chứng hùng hồn rằng dân Việt ta có truyền thống can đảm và tự chủ rất cao.
Kẻ thù mơ hồ
Bạn nghĩ mình dân trí thức, có ăn có học; là cộng đồng chất lượng cao? Vậy khi bị đau lưng, bạn làm gì? Để tôi nói luôn, dán cao, xoa dầu, đi massage… Bạn muốn thêm ví dụ nữa thì đây; sau đêm ái ân thăng hoa với bạn; sáng hôm sau chồng bạn thấy lưng mỏi nhừ, vùng thắt lưng đau ê ẩm, người mệt mỏi.
Ngay lập tức bạn và ông xã sẽ nghĩ rằng sinh lý đàn ông có chút không ổn kiểu: “Chết cha, yếu rồi”. Thế rồi, bạn tất tả đi mua thuốc đại bổ, cường dương; tẩm bổ cho chồng bằng ba ba; cua bể, tôm hùm, tiếp đến là vẫn lo chưa đủ “đô”; bạn sẽ kiếm mấy vò rượu Minh Mạng bổ dương để chồng uống miệt mài…
Rõ ràng là rất ít gia đình nghĩ sinh hoạt của mình có vấn đề, ít người nào chạy đến phòng tập hay đi khám bác sỹ.
Đau lưng dưới góc nhìn khoa học
Dẫu bạn được thừa hưởng truyền thống can đảm; bất khuất thì cũng nên xem khoa học nói gì. Nguyên do hay gặp nhất của đau thắt lưng là vì chịu sức nặng của cơ thể. Vì sao bạn bị đau thắt lưng? Ít vận động, tư thế sai, chấn thương, stress tâm lý, cơ thể nặng thêm vì béo phì.
Đau lưng có thể xuất phát từ nhiều vị trí khác nhau: Cột sống, tủy sống, thần kinh, cơ dây chằng. Nguyên nhân lớn nhất đến từ căng cơ cột sống (70%); kế đó là thoái hóa cột sống (10%); thoát vị đĩa đệm, hẹp ống sống, chấn thương; bệnh bẩm sinh… Hai nhóm phổ biến nhất là tổn thương cơ dây chằng và thoái hóa cột sống theo tuổi tác.
Tin vui là 90% sẽ tự hồi phục sau hai tuần. 40% sẽ tái phát trong vòng sáu tháng; trường hợp bạn bị thoát vị đĩa đệm cần phải mổ. Tin không vui lắm là khi đau lưng thường xuyên; cơ thể đang cảnh báo bạn: tiền căn ung thư, tuổi già, sụt cân không giải thích được…
Phòng đau lưng thế nào?
Điều trị đau lưng như sau: nghỉ ngơi, vận động, chỉnh tư thế đúng khi làm việc và cả… làm tình; châm cứu (tác dụng ngắn hạn), xoa bóp nhẹ, dùng thuốc theo chỉ định bác sỹ hoặc nặng nhất là phẫu thuật. Khi đau lưng, bạn tránh mang vác nặng; nghỉ ngơi vài ngày, ăn uống điều độ, đi bộ, tập những động tác dãn lưng; gập người nhẹ nhàng.
Tóm lại, đau lưng là bệnh lý rất phổ biến do nhiều nguyên nhân nhưng 70% lại không rõ nguyên nhân cụ thể. Các thuốc NSAID (Ibuprofen, aspirin, naproxen, diclofenac) vẫn là nền tảng để trị nội khoa vì giảm đau tốt, giảm nguy cơ tim mạch, tuy nhiên nó cũng làm tăng nguy cơ chảy máu đường tiêu hóa.
Lời khuyên là bạn đừng đợi đến khi đau lưng mới hết hồn đi chữa. Bạn và ông xã hoàn toàn có thể tự phòng ngừa bằng việc tập thể thao để tăng cường sức khỏe, sức dẻo dai cho cơ khớp, ăn uống điều độ, nói ông xã bớt rượu bia và dừng hút thuốc lá, khi làm việc giữ sống lưng thẳng. Ở trên giường không thử thách chính mình bằng tư thế khó; biết lượng sức mình trong những việc mang vác nặng; không vì sĩ diện nhất thời mà phô bày sức mạnh kiểu đi cô gái… tải đạn.
Phòng bệnh hơn chữa bệnh là thế. Và khi tuổi già tìm đến chúng ta, chúng ta vẫn vui vẻ chấp nhận và không quá cố tìm cách trẻ lại. Chỉ cần sống tích cực, vận động nhiều, sinh hoạt điều độ là mọi chuyện đều ổn.
Bác sỹ Lê Đình Phương – Bệnh viện FV
Tiếp Thị Gia Đình
