Tết Đoan ngọ là một cái Tết truyền thống ở Trung Quốc và một số nước Đông Á như Triều Tiên, Hàn Quốc và Việt Nam. Tết Đoan ngọ ở Việt Nam được tổ chức hàng năm vào ngày 5−5 Âm lịch.
Tết Đoan ngọ còn gọi là Tết Đoan dương. Đoan ngọ là bắt đầu giữa trưa (Đoan: mở đầu, Ngọ: giữa trưa) còn dương là mặt trời, là khí dương, Đoan dương có nghĩa là bắt đầu lúc khí dương đang thịnh.
Tết Đoan ngọ ở Việt Nam còn được biết đến với cái tên Tết giết sâu bọ. Đây là ngày phát động bắt sâu bọ, tiêu diệt bớt các loài gây hại cho cây trồng trên cánh đồng.
Nguồn gốc Tết Đoan ngọ ở Việt Nam
Tết Đoan ngọ ở Việt Nam có nguồn gốc từ truyền thuyết sau: Vào một ngày sau vụ mùa, nông dân ăn mừng vì trúng mùa nhưng sâu bọ năm ấy lại kéo dày ăn mất cây trái, thực phẩm đã thu hoạch. Trong khi người dân không biết làm cách nào để có thể giải được nạn sâu bọ này, bỗng nhiên có một ông lão từ xa đi tới tự xưng là Đôi Truân.
Ông chỉ cho dân chúng mỗi nhà lập một đàn cúng gồm đơn giản có bánh tro, trái cây, sau đó ra trước nhà mình vận động thể dục. Nhân dân làm theo chỉ một lúc sau, sâu bọ đàn lũ té ngã rã rượi. Lão ông còn bảo thêm: Sâu bọ hàng năm vào ngày này rất hung hăng, mỗi năm vào đúng ngày này cứ làm theo những gì ta đã dặn thì sẽ trị được chúng.
Để tưởng nhớ việc này, dân chúng đặt cho ngày này là ngày Tết diệt sâu bọ, có người gọi nó là Tết Đoan ngọ.
Ý nghĩa Tết Đoan ngọ
Tết Đoan ngọ ở Việt Nam được coi là Tết diệt sâu bọ và thờ cúng tổ tiên. Sở dĩ có tên Tết diệt sâu bọ là bởi, trong giai đoạn chuyển mùa, chuyển tiết, dịch bệnh dễ phát sinh. Vào ngày này, dân gian có nhiều tục trừ trùng phòng bệnh.
Tết Đoan ngọ cũng là dịp để các thành viên trong gia đình sum họp đầm ấm. Hiện ở một số làng quê Việt Nam vẫn còn rất coi trọng ngày Tết này và coi ý nghĩa sum họp của Tết Đoan ngọ chỉ sau Tết Nguyên đán. Ngoài ra, ngày Tết Đoan ngọ là ngày dân chúng cúng lễ để đánh dấu một thời tiết mới, mừng sự trong sáng, quang đãng, đồng thời để cầu bình an.
Vào ngày tết Đoan ngọ ở Việt Nam, hoa quả là thứ đồ cúng không thể thiếu. Ngoài ra còn có những món ăn khác tùy theo tập quán của từng địa phương.
Tiếp Thị Gia Đình
